Οι 3 φάσεις που μας οδηγούν σε μια μη ισορροπημένη διατροφή και πώς να τις ξεπεράσουμε
Τζουλιάννα Καρνέζη
31 Ιανουαρίου 2022
Πολλοί είναι εκείνοι που δυσκολεύονται να υιοθετήσουν ισορροπημένες διατροφικές συνήθειες. Με αποτέλεσμα να επαναλαμβάνουν έναν φαύλο κύκλο όπου ακολουθούν για κάποιο χρονικό διάστημα μια υγιεινή διατροφή και μετά σταματάνε και στη συνέχεια αρχίζουν και πάλι από την αρχή. Και όλη αυτή η διαδικασία οδηγεί σε μια μη ισορροπημένη σχέση με το φαγητό.
Τι σημαίνει η μη ισορροπημένη σχέση με το φαγητό;
Χαρακτηρίζεται από έναν συνεχή κύκλο ενεργοποίησης και απενεργοποίησης. Σε αυτόν τον κύκλο συνήθως εμπλέκονται μοτίβα δίαιτας, περιορισμού και αίσθηση άγχους, υπερέντασης, ενοχής, ντροπής και απογοήτευσης. Με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να βιώσουμε την αίσθηση ισορροπίας, γαλήνης ή ελευθερίας με τη διατροφή.
Όταν έχετε μια αρνητική ή μη ισορροπημένη σχέση με το φαγητό, μπορεί να βρεθείτε να τρώτε υγιεινά για σύντομο χρονικό διάστημα. Αλλά επειδή είναι πολύ περιοριστικό και δύσκολο για εσάς να το διατηρήσετε, καταλήγετε να βγαίνετε «εκτός τροχιάς». Και αυτή η περίοδος ακολουθείται από ενοχές και άγχος επειδή έχετε προσπαθήσει τόσο σκληρά να τα πάτε καλά και έχετε «αποτύχει».
Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι ότι δημιουργείτε μοτίβα και συνήθειες που δεν είναι ισορροπημένες και που προκαλούν αρνητική σχέση με το φαγητό. Αυτές οι συμπεριφορές σας εμποδίζουν να παραμείνετε συνεπείς στις διατροφικές σας συνήθειες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, θα μπορούσαν να οδηγήσουν ακόμη και σε ανθυγιεινές διατροφικές συμπεριφορές .
Ας ρίξουμε λοιπόν μια πιο προσεκτική ματιά σε κάθε στάδιο αυτού του μη ισορροπημένου κύκλου για να κατανοήσουμε καλύτερα τι σας δυσκολεύει.
Η πρώτη φάση είναι «όλα ή τίποτα»
Σε αυτή τη φάση αποφασίζετε ότι θα προσπαθήσετε περισσότερο για να αποκτήσετε τον έλεγχο και να τρώτε και πάλι «σωστά».
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μπαίνετε σε μια διαδικασία περιορισμού της ποσότητας ή των τύπων των τροφίμων που τρώτε. Μπορεί να δοκιμάζετε μια νέα δίαιτα, ένα σχέδιο, αποτοξίνωσης ή ότι διαμορφώνετε τους δικούς σας κανόνες που πιστεύετε ότι θα σας κρατήσουν «σε καλό δρόμο».
Ακολουθούν μερικά παραδείγματα για το πώς μπορεί να μοιάζει αυτή η φάση:
- Αποφεύγετε ορισμένα τρόφιμα
- Μετράτε τις θερμίδες
- Κάνετε μια αυστηρή δίαιτα ή αποτοξίνωση
- Παραλείπετε γεύματα για εξοικονόμηση θερμίδων
- Έχετε αίσθημα δυσαρέσκειας μετά τα γεύματα
- Προσπαθείτε να τρώτε πάντα «τέλεια»
- Ανησυχείτε συνεχώς ή νιώθετε εμμονή με τις διατροφικές σας επιλογές
Σε πολλές περιπτώσεις, η προσοχή σας είναι στραμμένη στο «να τα κάνετε όλα σωστά», ώστε να μπορέσετε να πετύχετε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα ή τις «τέλειες» διατροφικές συνήθειες.
Η δεύτερη φάση ονομάζεται «εκτός τροχιάς»
Σε αυτή τη φάση τελικά ενδίδετε στα τρόφιμα που έχετε χαρακτηρίσει ως «απαγορευμένα».. Είστε αντιμέτωποι με μια κατάσταση όπου αυτός ο άκαμπτος τρόπος διατροφής απλά δεν λειτουργεί πια, και σας οδηγεί να βγείτε «εκτός τροχιάς». Επειδή ο τρόπος που τρώγατε ήταν πραγματικά δύσκολο να διατηρηθεί, όταν βγαίνετε «εκτός τροχιάς», μπορεί συχνά να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μπορεί να βιώσετε αυτή την αίσθηση για μια εβδομάδα, ένα μήνα ή ακόμα και πολλούς μήνες.
Μπορεί ακόμη και να πείτε στον εαυτό σας ότι κάνετε ένα διάλειμμα για να ανακτήσετε τη δύναμη και το κίνητρο και να ξεκινήσετε ξανά. Αυτό μπορεί να μεταφραστεί ως «Θα ξεκινήσω ξανά τη Δευτέρα» ή «Θα ξεκινήσω μετά το καλοκαίρι όταν έχω περισσότερο χρόνο» ή «Θα ξεκινήσω ξανά μετά τις διακοπές όταν δεν υπάρχουν τόσα πολλά γλυκά τριγύρω.»
Ακολουθούν μερικά παραδείγματα για το πώς μπορεί να μοιάζει αυτή η φάση:
- Υποκύπτετε στην υπερβολική λαχτάρα για τρόφιμα που έχετε χαρακτηρίσει ως «απαγορευμένα»
- Τρώτε μόνο για άμεση ικανοποίηση και απόλαυση
- Έχετε συναισθηματική κατανάλωση φαγητού, όπως η κατανάλωση μιας τροφής λόγω άγχους ή όταν βαριέστε
- Δεν είστε προσηλωμένοι σε αυτό που τρώτε, για παράδειγμα παρακολουθείτε ταυτόχρονα τηλεόραση
- Τρώτε χωρίς σκέψη, αγνοώντας τα σημάδια πείνας και κορεσμού
- Αισθάνεστε υποχρεωμένοι να φάτε ως αποτέλεσμα περιβαλλοντικών ενδείξεων, όπως όταν βλέπετε φαγητό στο γραφείο ή όταν βγαίνετε έξω
Η φάση της ενοχής
Δεν τελειώσαμε ακόμα! Υπάρχει μια ακόμα φάση σε αυτόν τον κύκλο, και είναι η ενοχή. Η ενοχή παίζει σημαντικό ρόλο στον λόγο που δυσκολεύεστε να διατηρήσετε τις ισορροπημένες διατροφικές συνήθειες.
Κάθε φορά που βρίσκεστε στη δεύτερη φάση, είναι πολύ πιθανό να βιώνετε κάποια ενοχή. Μπορεί να λέτε στον εαυτό σας, «Ήμουν τόσο κακός χθες», «Πρέπει να είμαι καλύτερος» ή να κάνετε οποιεσδήποτε άλλες σκέψεις προς αυτή την κατεύθυνση.
Αυτή η ενοχή σας οδηγεί να αναζητήσετε τρόπους για να προσπαθήσετε να αναιρέσετε ή να αναπληρώσετε τις «κακές» επιλογές που πιστεύετε ότι κάνατε. Εάν η ενοχή είναι σοβαρή, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αισθήματα ανικανότητας, έλλειψη ελέγχου και αυτοκριτική. Όλα αυτά μπορούν να ενθαρρύνουν την κακή αυτοεκτίμηση και την κακή διάθεση, επηρεάζοντας την ψυχική σας υγεία.
Αν και αυτός ο κύκλος μπορεί να φαίνεται διαφορετικός για τον καθένα, νομίζω ότι είναι ασφαλές να πούμε ότι αν έχετε βρεθεί σε αυτόν στο παρελθόν, μπορείτε να καταλάβετε πόσο εύκολα επαναλαμβάνεται.
Τι μπορείτε να κάνετε
Μόνο όταν πάρετε μια συνειδητή απόφαση να αναζητήσετε μια λύση που δεν απαιτεί από εσάς να περιορίσετε κάτι ή να αισθάνεστε ένοχοι, θα είστε σε θέση να σπάσετε τον κύκλο.
Μόνο όταν τελικά αποφασίσετε πως δεν θέλετε πλέον το φαγητό να απασχολεί συνέχεια το μυαλό σας και ότι δεν θέλετε να αγχώνεστε για τις διατροφικές σας επιλογές, θα μπορέσετε να υιοθετήσετε ισορροπημένες διατροφικές συνήθειες και να αγαπήσετε το σώμα σας.
Δεν χρειάζεται να αγχώνεστε και να έχετε εμμονή με το φαγητό. Υπάρχει καλύτερος τρόπος για να πετύχετε τους στόχους σας και ναι όλοι μπορούμε να καλλιεργήσουμε μια θετική σχέση με το φαγητό.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
