Ποια είναι η επίδραση του στρες στο ανοσοποιητικό σύστημα και στα αυτοάνοσα νοσήματα
Τζουλιάννα Καρνέζη
23 Απριλίου 2022
Ενώ το μέτριο, βραχυπρόθεσμο στρες είναι γενικά ευεργετικό για την ανθρώπινη ευημερία, το έντονο, χρόνιο και σωρευτικό στρες μπορεί να έχει σημαντικά αρνητικό αντίκτυπο στη σωματική, κοινωνική και ψυχική μας υγεία. Στην πραγματικότητα, όταν ένα άτομο βιώνει χρόνια αγωνία, επηρεάζονται όλες οι διαστάσεις της ανθρώπινης ευεξίας.
Το να βιώνουμε στενοχώρια και να νιώθουμε έντονα καταβεβλημένοι μπορεί να μειώσει την υγεία μας και τις πιθανότητες επιβίωσης μακροπρόθεσμα. Αυτό ισχύει όσον αφορά τον αντίκτυπο του χρόνιου στρες, το οποίο αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, αυξάνοντας μέχρι και τον κίνδυνο εμφάνισης αυτοάνοσης νόσου.
Το σημερινό άρθρο συνοψίζει την έρευνα σχετικά με τον αντίκτυπο των διαφορετικών τύπων στρες στο ανοσοποιητικό σύστημα και πώς η απορρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος ως αποτέλεσμα του στρες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης αυτοάνοσης νόσου.
Απορρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος
Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι υπεύθυνο για την προστασία των κυττάρων, των οργάνων και των συστημάτων μας από βακτήρια, ιούς και μύκητες και ξένα στοιχεία που θα μπορούσαν να βλάψουν το σώμα μας, ενώ ταυτόχρονα δρα για να ελαχιστοποιήσει τη ζημιά μετά από κοψίματα, χτυπήματα, σπασίματα και γρατζουνιές. Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα λειτουργεί σωστά, εκτελεί γρήγορα συγκεκριμένες προστατευτικές αποκρίσεις, αφού ανιχνεύσει δυνητικά επιβλαβείς οργανισμούς στο σώμα.
Αρκετά στοιχεία, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, μπορούν να απορυθμίσουν την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος ή να το κάνουν να μην λειτουργεί όπως θα έπρεπε. Αυτά περιλαμβάνουν:
Διατροφή
Η μη κατανάλωση αρκετής ενέργειας ή μια δίαιτα που στερείται ορισμένων θρεπτικών συστατικών όπως ο ψευδάργυρος, η βιταμίνη C και τα λιπαρά οξέα, τα οποία είναι βασικά για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, μπορούν να το αποδυναμώσου .
Καθιστική ζωή ή έλλειψη σωματικής δραστηριότητας
Η σωματική δραστηριότητα επηρεάζει την κυκλοφορία του αίματος και την έκκριση των ορμονών του στρες. Η τακτική, μέτρια σωματική δραστηριότητα έχει προστατευτική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Προηγούμενες λοιμώξεις ή ασθένειες
Μια τρέχουσα ασθένεια ή μια πρόσφατη ανάρρωση από μια ασθένεια μπορεί να κάνει ένα άτομο πιο επιρρεπές στο να αρρωστήσει ξανά, καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα εστιάζει στην καταπολέμηση της λοίμωξης και στην αναπαραγωγή των κυττάρων του ανοσοποιητικού.
Στρες
Ενώ το σώμα μπορεί να ανακάμψει μετά από ένα οξύ στρες, το χρόνιο στρες, ειδικά σε βασικά στάδια ανάπτυξης, μπορεί να έχει μακροπρόθεσμη επιζήμια επίδραση στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Η κακή διατροφή, η εξάντληση και το ιστορικό ασθένειας τροφοδοτούν μια αντίδραση στο στρες.
Ψυχολογικό στρες και ανοσοποιητικό σύστημα
Το στρες μπορεί να έχει θετικό ή αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία και την ευημερία σας ανάλογα με την αιτία του και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται. Το στρες μπορεί να κατηγοριοποιηθεί ως προς τη μακροζωία του, δηλαδή, οξύ στρες, αυτό που φεύγει μετά από λίγο και χρόνιο στρες, αυτό που βιώνεται για αρκετές ημέρες, μήνες ή και χρόνια.
Το στρες που διαρκεί λίγα λεπτά ή ώρες, έχει θετική επίδραση στις ενέργειές σας και γίνεται αισθητό όταν είστε νευρικοί για μια συνέντευξη για δουλειά, όταν γνωρίζετε ένα νέο άτομο ή προγραμματίζετε διακοπές.
Το βραχυπρόθεσμο στρες σας δίνει ενέργεια και σας παρακινεί να σκεφτείτε τρόπους για να ξεπεράσετε τα εμπόδια, να συγκεντρωθείτε ή να νιώσετε ενθουσιασμένοι. Εκείνη τη στιγμή, το αίμα πλημμυρίζει με ορισμένα είδη κυττάρων, όπως οι προφλεγμονώδεις κυτοκίνες.
Ωστόσο, δεδομένου ότι οξύ στρες συνδέεται με θετικά συναισθήματα, όπως ικανοποίηση ή ανακούφιση, οι φλεγμονώδεις κυτοκίνες αποβάλλονται από την κυκλοφορία του αίματος.
Το χρόνιο στρες, από την άλλη πλευρά, είναι ένας τύπος αγωνίας που διαρκεί από μέρες έως χρόνια και σχετίζεται με μεγαλύτερα επίπεδα προφλεγμονωδών κυτοκινών που υπάρχουν συνεχώς στην κυκλοφορία του αίματος. Το χρόνιο στρες μπορεί να εμφανιστεί λόγω προβλημάτων σχέσεων, εάν ζείτε σε μια περιοχή με βίαιες συγκρούσεις, φυλετικές ή κοινωνικές διακρίσεις ή λόγω μιας παρατεταμένης οικονομικής κρίσης.
Στην περίπτωση του χρόνιου στρες, ο αντιληπτός κίνδυνος είναι σταθερός. Αυτό μπορεί να προκαλέσει συστηματική φλεγμονή και, με τη σειρά του, να απορρυθμίσει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Η απορρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη χρόνιας νόσου, συμπεριλαμβανομένης της αυτοάνοσης.
Η επίδραση του χρόνιου στρες στην παιδική ηλικία και στα αυτοάνοσα νοσήματα
Η βρεφική και η παιδική ηλικία και η εφηβεία είναι τα πιο σημαντικά στάδια στην ανθρώπινη ανάπτυξη. Ο εγκέφαλος και το σώμα αναπτύσσονται γρήγορα, ενώ ταυτόχρονα οι άνθρωποι μαθαίνουν πώς να ενεργούν και να αλληλεπιδρούν με τους άλλους, για να παραμείνουν ασφαλείς.
Όπως αναφέρθηκε στην προηγούμενη ενότητα, το χρόνιο στρες σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής μπορεί να απορυθμίσει το ανοσοποιητικό σύστημα. Ωστόσο, υπάρχει μια ιδιαίτερα ισχυρή σχέση μεταξύ της επίδρασης του στρες στην παιδική ηλικία (που αναφέρεται γενικά ως το στάδιο της ζωής πριν από την ηλικία των 18 ετών) και του κινδύνου ανάπτυξης χρόνιων και αυτοάνοσων νοσημάτων.
Ένα από τα εργαλεία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τη σοβαρότητα των στρεσογόνων παραγόντων στην παιδική ηλικία και τον αντίκτυπό τους στον κίνδυνο ασθένειας είναι η μελέτη για την Εμπειρία της Παιδικής Εμπειρίας (ACE).
Η μελέτη ACEs εξέτασε πώς η εμπειρία διαφορετικών τύπων σεξουαλικής, σωματικής ή συναισθηματικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία θα μπορούσε να επηρεάσει τις μελλοντικές συνθήκες ζωής και την υγεία.
Και διαπίστωσε ότι το τοξικό στρες κατά τη διάρκεια βασικών αναπτυξιακών σταδίων μπορεί να απορρυθμίσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης αυτοάνοσης νόσου στην ενήλικη ζωή.Το άγχος ως έναυσμα για τα αυτοάνοσα νοσήματα
Ο κίνδυνος αυτοάνοσων νοσημάτων είναι διαφορετικός από άτομο σε άτομο λόγω των γενετικών, περιβαλλοντικών, ορμονικών και ανοσολογικών παραγόντων.
Συνήθως, υπάρχουν βασικοί παράγοντες που πυροδοτούν την εμφάνιση αυτοάνοσων νοσημάτων. Ωστόσο, άτομα με πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου για αυτοάνοσα νοσήματα μπορεί να μην αναπτύξουν ποτέ μια αυτοάνοση πάθηση εάν δεν εκτεθούν σε βασικούς παράγοντες ενεργοποίησης.
Στην πραγματικότητα, οι ερευνητές έχουν υπολογίσει ότι περισσότερο από το 50% των αυτοάνοσων ασθενειών αποδίδονται σε «άγνωστους παράγοντες ενεργοποίησης».
Το άγχος, τόσο το σωματικό όσο και το ψυχολογικό, έχει ενοχοποιηθεί ως πρωταρχικός παράγοντας ενεργοποίησης στην εμφάνιση πολλών αυτοάνοσων νοσημάτων. Πολλές μελέτες αναφέρουν ότι έως και το 80% των ασθενών με αυτοάνοση νόσο βίωσαν ασυνήθιστο συναισθηματικό στρες πριν εμφανίσουν συμπτώματα.
Εν κατακλείδι τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι σύνθετες καταστάσεις με ποικίλες εκδηλώσεις που γίνονται όλο και πιο κοινές σε όλο τον κόσμο.
Το άγχος, ειδικά όταν βιώνεται στην παιδική ηλικία, πιστεύεται ακράδαντα ότι είναι ένας από τους παράγοντες που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αυτοάνοσης νόσου αργότερα στη ζωή.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.