Η γενετική και η ατομική «σύσταση» αποτελούν ένα μόνο μέρος όσο αφορά το σωματικό βάρος, διότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες που μπορούν να το επηρεάσουν είναι πολλαπλοί.
Ο σημερινός τρόπος ζωής έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές σε σύγκριση ακόμη και πριν από λίγες δεκαετίες. Για να διατηρήσει το κόστος πολύ χαμηλό και ανταγωνιστικό, η βιομηχανία τροφίμων υιοθετεί εμπορικές στρατηγικές που περιλαμβάνουν την προμήθεια απλών συστατικών με πολύ χαμηλό κόστος και το συνδυασμό τους για τη δημιουργία συσκευασμένων τροφίμων.
Αυτά τα προιόντα μπορούν να αγοραστούν σε πολύ μεγάλες ποσότητες, μειώνοντας έτσι το κόστος και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διαφορετικούς συνδυασμούς. Από τις διαφημίσεις καταλαβαίνουμε ότι οι βιομηχανίες προσπαθούν να προσφέρουν την ίδια γεύση με τα παραδοσιακά φαγητά, αλλά με βιομηχανικά υλικά.
Δεν συνειδητοποιούμε πάντα ότι πίσω από κάθε έτοιμο φαγητό κρύβεται πολλή βιομηχανική έρευνα, έρευνα διαφήμισης και μάρκετινγκ. Η βιομηχανία τροφίμων δεν διστάζει να προσκαλέσει την κατανάλωση μέσω ελκυστικών διαφημίσεων, προωθητικών ενεργειών, εκπτώσεων, διαγωνισμών, εκμεταλλευόμενη την έννοια του έτοιμου, άνετου, εύκολου στην παρασκευή φαγητού, που μειώνει την προσπάθεια εύρεσης πρώτων υλών αλλά και τον χρόνο μαγειρέματος.
Επίσης στους δρόμους υπάρχουν ολοένα και περισσότερα μπαρ, ταχυφαγεία, περίπτερα που κάνουν διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή κάτι που μπορεί να σου ανοίξει την όρεξη. Έτσι οι άνθρωποι αναθέτουν σε τρίτους την ευθύνη της επιλογής του τι θα φάνε, πώς θα το μαγειρέψουν και σε ποιες ποσότητες. Φαίνεται επίσης παράλογο, αλλά σήμερα τα υγιεινά, φυσικά, βιολογικά τρόφιμα είναι πολύ πιο ακριβά.
Σωματική δραστηριότητα
Η αυξανόμενη οικονομική ευημερία των δυτικών χωρών μπορεί να είναι η αιτία της μεγαλύτερης κατανάλωσης τροφίμων, η οποία καθορίζει την αύξηση της συχνότητας της παχυσαρκίας. Αλλά πέραν αυτού ένας άλλος παράγοντας, ο καθιστικός τρόπος ζωής, μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στο να αυξηθεί η παχυσαρκία.
Από την παιδική ηλικία, η άσκηση προβλέπεται στο σχολικό ωράριο, αλλά γενικά είναι λίγες οι ώρες την εβδομάδα και δεν μπορούν να εγγυηθούν έναν δραστήριο και υγιεινό τρόπο ζωής. Εκτός σχολείου, πολλές οικογένειες δεν έχουν τον χρόνο ή τη διαθεσιμότητα να είναι με τα παιδιά τους σε εξωτερικούς χώρους για να δραστηριοποιηθούν ή να τα πάρουν για να παίξουν ένα άθλημα κατά τη διάρκεια της εβδομάδας.
Αν προσθέσουμε επίσης την ευρεία και ανησυχητική διάδοση των κινητών τηλεφώνων και των βιντεοπαιχνιδιών, είναι σαφές ότι ο χρόνος που πρέπει να αφιερώνεται στην κίνηση μειώνεται σημαντικά. Το ίδιο ισχύει και για τους ενήλικες, στην πραγματικότητα, τα αυτοκίνητα χρησιμοποιούνται πλέον σχεδόν πάντα και οι εργασιακές δραστηριότητες γενικά απαιτούν λιγότερη σωματική προσπάθεια από ό,τι στο παρελθόν.
Κατά συνέπεια ίσως θα χρειαζόταν μια εκπαιδευτική δράση ευρεία και ευρέως διαδεδομένη, ιδίως με τη συμμετοχή παιδιών και εφήβων: δημιουργία σχολικού προγράμματος σπουδών που να περιλαμβάνει την υγιεινή διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα, ανάπτυξη θεμελιωδών κινητικών δεξιοτήτων κατά τη διάρκεια της σχολικής εβδομάδας, βελτιώσεις στη διατροφική ποιότητα της προσφοράς τροφίμων σε σχολεία, πολιτιστικά περιβάλλοντα και πρακτικές που υποστηρίζουν παιδιά που τρώνε πιο υγιεινά τρόφιμα και είναι ενεργά καθημερινά, υποστήριξη για δασκάλους και λοιπό προσωπικό για την εφαρμογή στρατηγικών και δραστηριοτήτων προαγωγής της υγείας, γονική υποστήριξη και δραστηριότητες στο σπίτι που ενθαρρύνουν τα παιδιά να είναι περισσότερο ενεργά.
Ψυχολογικοί παράγοντες
Ορισμένες μελέτες έχουν αναλύσει το αποτέλεσμα των ψυχολογικών προβλημάτων στην παιδική παχυσαρκία και εξηγούν τον σημαντικό ρόλο που παίζει η οικογένεια. Όμως ο εντοπισμός των ψυχολογικών αιτιών που συμβάλλουν στην εμφάνιση της παχυσαρκίας δεν είναι εύκολος, αφού η κλινική παρατήρηση δείχνει έναν ετερογενή πληθυσμό που δεν μπορεί να ταξινομηθεί ως μονάδα, ούτε από την άποψη της διατροφικής συμπεριφοράς ούτε από την πιο ψυχολογική και κοινωνική πλευρά.
Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι οι μητέρες παχύσαρκων ατόμων τείνουν να κάνουν την οικογένεια αποκλειστικό κέντρο ενδιαφέροντός τους και να αφοσιώνονται στα παιδιά τους με κτητικότητα και υπερπροστασία.
Εντερική μικροχλωρίδα
Σύμφωνα με πολυάριθμα επιστημονικά στοιχεία, ένας περαιτέρω παράγοντας κινδύνου για την παχυσαρκία είναι η εντερική μικροχλωρίδα, δηλαδή το σύνολο των συμβιωτικών μικροοργανισμών που συνυπάρχουν με τον ανθρώπινο οργανισμό χωρίς να τον βλάψουν (εντερική χλωρίδα).
Εκτός από το γεγονός ότι τα δισεκατομμύρια μικρόβια στο έντερο βοηθούν στον προσδιορισμό του συνολικού βάρους του σώματος, οι αλλαγές στη μικροβιακή ποικιλομορφία και τη σύνθεση συνδέονται όλο και περισσότερο με διάφορες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας και των διαταραχών συμπεριφοράς.
Η μικροχλωρίδα που σχετίζεται με την παχυσαρκία μεταβάλλει την αντίσταση στην ινσουλίνη, τη φλεγμονή και την εναπόθεση λίπους. Επιπλέον, η μικροχλωρίδα του εντέρου μπορεί να ρυθμίσει τον μεταβολισμό, το λίπος, την ομοιόσταση και την ενεργειακή ισορροπία, καθώς και την κεντρική σηματοδότηση της όρεξης και την ανταμοιβή της τροφής, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στην παχυσαρκία.
Ορισμένα στελέχη βακτηρίων και οι μεταβολίτες τους μπορεί να επηρεάσουν τον εγκέφαλο άμεσα μέσω διέγερσης του πνευμονογαστρικού ή έμμεσα. Ως εκ τούτου, η μικροχλωρίδα του εντέρου γίνεται στόχος για νέες θεραπείες κατά της παχυσαρκίας. Όμως απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να αποσαφηνιστεί η περίπλοκη σχέση εντέρου-μικροβιώματος-ξενιστή.
Εν κατακλείδι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες που εμπλέκονται στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας είναι πολυάριθμοι και ποικίλοι. Γι αυτό και η έρευνα για την πρόληψη της παχυσαρκίας θα πρέπει να κινηθεί προς τον προσδιορισμό του τρόπου με τον οποίο μπορούν να ενσωματωθούν διαφορετικά πλάνα αποτελεσματικής παρέμβασης στα συστήματα υγείας, εκπαίδευσης και φροντίδας και να επιτύχουν βιώσιμες μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
