Παγκόσμια Ημέρα Ίσης Αμοιβής σήμερα και απέχουμε μόλις 123 χρόνια από το στόχο μας
Ελένη Μπεζιριάνογλου
18 Σεπτεμβρίου 2025
POV: Είσαι εργαζόμενη γυναίκα, έχεις εξαιρετικές ιδέες, φέρνεις χρήματα στην επιχείρηση, είσαι leader με ενσυναίσθηση, δουλεύεις απλήρωτες υπερωρίες χωρίς παράπονα γιατί έχεις πάθος για τη δουλειά σου, ίσως είσαι και μητέρα και προσπαθείς σκληρά καθημερινά να συνδυάσεις καριέρα και μητρότητα. Και πληρώνεσαι όσο και οι άντρες συνάδελφοί σου. Έλα, ένα αστειάκι κάναμε μέρα που είναι.
Παγκόσμια Ημέρα Ίσης Αμοιβής - Ημέρα υπενθύμισης, όχι γιορτής
Η 18η Σεπτεμβρίου έχει οριστεί από τον ΟΗΕ ως Παγκόσμια Ημέρα Ίσης Αμοιβής. Δεν είναι μια ακόμη ημερομηνία στο ημερολόγιο· είναι μια υπενθύμιση ότι η αρχή «ίση αμοιβή για ίση εργασία» παραμένει ανολοκλήρωτη υπόσχεση. Μια ημέρα που υπενθυμίζει ότι η ισότητα στην εργασία δεν είναι απλώς ένα νομοθετικό πλαίσιο ή μια ιδέα, αλλά κάτι που πρέπει να αντικατοπτρίζεται στα πραγματικά paychecks. Παρά τις νομοθετικές ρυθμίσεις και τις δημόσιες δεσμεύσεις, το gender pay gap – το μισθολογικό χάσμα ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες – εξακολουθεί να είναι μια από τις πιο επίμονες μορφές έμφυλης ανισότητας.
Το να πιστεύουμε ότι το έμφυλο μισθολογικό χάσμα θα κλείσει στην επόμενη 20ετία, είναι όπως πιστεύαμε τη δεκαετία του '80 ότι το 2015 θα υπήρχαν ιπτάμενα αυτοκίνητα. Σενάριο επιστημονικής φαντασίας δηλαδή.
Γιατί τα δεδομένα δείχνουν -ούτε λίγο ούτε πολύ- ότι το gender pay gap θα χρειαστεί περίπου 123 χρόνια για να κλείσει, 4-5 γενιές γυναικών αργότερα δηλαδή. Και αν.
Τι δείχνει η διεθνής εικόνα
Σύμφωνα με το World Economic Forum (2025), ο κόσμος έχει καλύψει μόλις το 68,8% του έμφυλου χάσματος· με τον τρέχοντα ρυθμό, η ισότητα θα επιτευχθεί σε 123 χρόνια. Στις 100 χώρες που παρακολουθούνται συνεχώς από το 2006, οι βελτιώσεις ήταν ελαφρώς μεγαλύτερες, αλλά η εικόνα παραμένει ανησυχητική. Στην Ευρώπη, οι γυναίκες αμείβονται κατά μέσο όρο 12% λιγότερο από τους άνδρες, αλλά η εικόνα διαφέρει ανά χώρα: Ισλανδία (92,6%), Φινλανδία (87,9%) και Νορβηγία (86,3%) είναι οι πρωτοπόρες, ενώ χώρες χαμηλότερου εισοδήματος έχουν μεγαλύτερες δυσκολίες.
Στην Ινδία, το χάσμα φτάνει το εντυπωσιακό 27%, ένα από τα υψηλότερα παγκοσμίως, αντικατοπτρίζοντας τις έντονες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες που περιορίζουν την πρόσβαση των γυναικών σε καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το χάσμα παραμένει σταθερό εδώ και δύο δεκαετίες: Οι γυναίκες εξακολουθούν να κερδίζουν περίπου 85 σεντς για κάθε δολάριο που κερδίζει ένας άνδρας (Pew Research Center, 2025). Αν και οι νεότερες εργαζόμενες πλησιάζουν περισσότερο στην ισότητα, το πρόβλημα επανεμφανίζεται με την ηλικία και, κυρίως, με την οικογένεια.
Η ελληνική πραγματικότητα
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Eurostat, οι γυναίκες αμείβονται κατά μέσο όρο 13,6% λιγότερο από τους άνδρες, λαμβάνοντας περίπου 200 ευρώ λιγότερα τον μήνα.
Το χάσμα συνεχίζεται και στη σύνταξη, ενώ οι μεγαλύτερες αποκλίσεις εμφανίζονται σε θέσεις υψηλών αποδοχών. Ακόμη πιο ανησυχητικό: σχεδόν 1 στις 4 γυναίκες εργαζόμενες στη χώρα μας ανήκει στις χαμηλά αμειβόμενες, με αποδοχές κάτω από τα δύο τρίτα του μέσου μισθού.
Όταν οι ανισότητες οδηγούν σε δύσκολες αποφάσεις
Η έρευνα του Pew δείχνει και κάτι ακόμα ανησυχητικό: Ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών στην Αμερική δηλώνει ότι αναβάλλει ή αποφεύγει να αποκτήσει παιδιά επειδή γνωρίζει ότι η μητρότητα θα τις θέσει σε δυσμενέστερη θέση στην αγορά εργασίας. Με απλά λόγια, το μισθολογικό χάσμα τροφοδοτεί την υπογεννητικότητα, μετατρέποντας την ισότητα στην εργασία σε ζήτημα όχι μόνο κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά και δημογραφικής επιβίωσης.
Η εικόνα αυτή δεν αφορά μόνο τις ΗΠΑ. Σε παγκόσμιο επίπεδο, όσο η μητρότητα «κοστίζει» σε μια γυναίκα καριέρα και εισόδημα, τόσο περισσότερες οδηγούνται στο να πάρουν σκληρές αποφάσεις για τη ζωή τους – είτε αυτό αφορά το να κάνουν λιγότερα (ή καθόλου) παιδιά, είτε να εγκαταλείπουν τις φιλοδοξίες τους για επαγγελματική ανέλιξη.
Θα ήταν τολμηρό να πεις κανείς ότι και στην Ελλάδα, η απόφαση των γυναικών να αποκτούν λιγότερα ή καθόλου παιδιά συνδέεται άμεσα με την εργασιακή πραγματικότητα και τις έμφυλες ανισότητες στον τομέα της εργασίας; Η χώρα μας κατατάσσεται χαμηλά στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά την ισότητα των φύλων στην εργασία, με δείκτη 69,4 το 2024. Επιπλέον, η άνιση κατανομή των οικιακών εργασιών -δεν τα λέμε εμείς, οι έρευνες τα λένε-, όπου οι γυναίκες αφιερώνουν κατά μέσο όρο 282 λεπτά ημερησίως σε δουλειές του σπιτιού και φροντίδα παιδιών, σε σύγκριση με 59 λεπτά των ανδρών, περιορίζει τον ελεύθερο χρόνο τους και επηρεάζει τις αποφάσεις τους για την οικογένεια.
Αυτές οι συνθήκες δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου οι γυναίκες, προκειμένου να διασφαλίσουν την επαγγελματική τους σταθερότητα και προσωπική τους ανάπτυξη, επιλέγουν να καθυστερήσουν ή να αποφύγουν την απόκτηση παιδιών. Η έλλειψη υποστήριξης από το κράτος και η έμφυλη ανισότητα στην εργασία ενισχύουν αυτή την τάση, καθιστώντας την τεκνοποίηση μια απόφαση με υψηλό κόστος ευκαιρίας για τις γυναίκες και στην Ελλάδα.
Η ισότητα στην αμοιβή είναι δικαίωμα, όχι πολυτέλεια
Το μισθολογικό χάσμα δεν είναι απλώς «νούμερα» σε έναν πίνακα. Είναι η σκληρή πραγματικότητα που λέει ότι η εργασία σου αξίζει λιγότερο από των συναδέλφων σου, απλά και μόνο επειδή είσαι γυναίκα.
Η ισότητα στην αμοιβή δεν είναι μόνο θέμα δικαιοσύνης. Είναι ζήτημα κοινωνικής συνοχής, δημογραφικής βιωσιμότητας και οικονομικής ανάπτυξης. Και η αλλαγή δεν μπορεί και δεν πρέπει να περιμένει άλλον έναν αιώνα.
