Η Κατερίνα Μουστάκα στο «Είμαι Εδώ Για Εσένα» 2025: «Την εμμηνόπαυση, τη θεωρούμε φυσιολογική διαδικασία, δεν ασχολούμαστε με αυτή, ούτε καν ερευνητικά»

Η Κατερίνα Μουστάκα γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου και σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Α.Π.Θ. Συνέχισε τις σπουδές της στη Χειροπρακτική στο κολέγιο Hayward της Καλιφόρνια. Στα φοιτητικά της χρόνια, ανακάλυψε τον κόσμο των Μυοπεριτονιακών Σημείων Πυροδότησης (Myofascial Trigger Points) και ειδικεύτηκε πάνω σε αυτά. Το 2000 με αφορμή την ανίατη ασθένεια μιας φίλης και θεραπευόμενης, ανακάλυψε τον κόσμο της ψυχοσωματικής θεραπευτικής και εντρύφησε στο πεδίο των Νεύρο-Επιστημών (Pain NeuroScience).

Ξεκίνησε την επαγγελματική της διαδρομή συνδυάζοντας τις γνώσεις της κλασικής (δυτικής) Ιατρικής προσέγγισης, με τεχνικές «επαναρρύθμισης» της λειτουργίας του μυοσκελετικού και ολιστικές μεθόδους υποστήριξης ολόκληρου του συστήματος. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται και με τη διδασκαλία πραγματοποιώντας σεμινάρια για τη θεραπεία των Σημείων Πυροδότησης Πόνου (Trigger Points Therapy). «Οι Μικρές μου Αλήθειες - Τάδε έφη Κατερίνα» είναι το πρώτο της βιβλίο.

WOMEN'S FORUM

O Πατήρ Λίβυος στο Women's Forum «Είμαι Εδώ Για Εσένα» 2025: «Η γυναίκα είναι μοναδικό, ιερό, ανεπανάληπτο θαύμα του θεού»

Στο Women's Forum «Είμαι Εδώ Για Εσένα» 2025, στο Μέγαρο Μουσικής, μίλησε για την εμμηνόπαυση ως μια νέα αρχή για τη ζωή των γυναικών.

Μια μέρα για μας, για κάθε μία από μας

Σε μια ξεχωριστή ημέρα στο Μέγαρο Μουσικής, εργαζόμενες, φοιτήτριες, μητέρες, σκεπτόμενες γυναίκες με όνειρα και ανησυχίες συγκεντρώθηκαν για να παρακολουθήσουν το Women's Forum 2025: Είμαι Εδώ για Εσένα. Οι ομιλίες των 12 καταξιωμένων ομιλητών μας άνοιξαν νέους ορίζοντες και μας έφεραν πιο κοντά στις αλήθειες της γυναικείας ύπαρξης. Από τη σημασία της δικτύωσης και την εξισορρόπηση μεταξύ καριέρας και προσωπικής ζωής, μέχρι τις γυναικείες επιρροές, τα στερεότυπα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε καθημερινά, κάθε ομιλία αποτέλεσε μια μοναδική εμπειρία. Συζητήσαμε για τη "Φόνισσα" του Παπαδιαμάντη, την υπομονή ως αρετή ή παραίτηση, την ελευθερία επιλογής στον τοκετό, αλλά και την εμμηνόπαυση ως μια νέα αρχή. Η μουσική, οι προσωπικές ιστορίες και οι δυνατές τοποθετήσεις μάς γέμισαν έμπνευση και δύναμη.

Όσα ακούσαμε στην ομιλία της Κατερίνας Μουστάκα στο Women's Forum 2025: Είμαι Εδώ για Εσένα

Οσφυαλγία το 2011, κρίσεις πανικού το 2012, ταχυκαρδίες, αλλαγή μεταβολισμού το 2015, χρόνιος πόνος το 2016, κατάθλιψη το 2017. «Όλα τα παραπάνω θεωρήθηκαν από τους γιατρούς μου αποτέλεσμα του stress λόγω του χρόνιου πόνου», είπε η Κατερίνα Μουστάκα στην αρχή της ομιλίας της, παραθέτοντας ένα προς ένα τα συμπτώματα που βίωσε για περισσότερα από 10 χρόνια εξαιτίας της εμμηνόπαυσης, ακόμα κι αν δεν γνώριζε ότι οφείλεται σε αυτό. Εύθραυστα νύχια, μειωμένη λίμπιντο, πόνος στη σεξουαλική επαφή, κολπίτιδες. «Αρχίζω να μελετάω την εμμηνόπαυση, αρχίζω να τη μελετάω σοβαρά. Και μετά από πολύ διάβασμα και έχοντας ξεκινήσει ένα μεταπτυχιακό στο θέμα, συνειδητοποιώ πλέον ότι όλα αυτά που βίωσα, για 12 συναπτά έτη, δεν ήταν τίποτα άλλο από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Και θα μου πείτε: "Μα καλά δεν το ήξερες;". Όχι, το μόνο πράγμα που ήξερα από μαμά, θείες και φίλες της μαμάς μου, γιατί οι δικές μου οι φίλες δεν είχαν μπει στην εμμηνόπαυση όταν μπήκα εγώ, ήταν τα εξής: Ότι η εμμηνόπαυση είναι σαν τα Χριστούγεννα. Σε όποιο μέρος του κόσμου κι αν είσαι, σε όποια φυλή κι αν ανήκεις, σε όποιον θεό κι αν πιστεύεις, εάν έχεις γεννηθεί γυναίκα και έχεις έμμηνο ρύση, κάποια στιγμή η εμμηνόπαυση θα έρθει».

«Ήξερα ότι υπάρχουν οι εξάψεις, ήξερα από επαγγελματική εμπειρία ότι είχα πελάτισσες των οποίων έσπαγαν εύκολα τα κόκαλά τους […]. Αυτό που δεν ήξερα είναι ότι στην εμμηνόπαυση, αλλάζει και επηρεάζεται όλο μας το σώμα. Και πως οι εξάψεις δεν είναι καν το πιο συχνό σύμπτωμα. Στην πραγματικότητα, το πιο συχνό σύμπτωμα είναι οι μυοσκελετικοί πόνοι, κάποιες φορές (στο 44%) άνευ λόγου και ανατομικής αιτίας. Το αμέσως πιο συχνό σύμπτωμα είναι η φυσική και ψυχολογική εξάντληση. Το τρίτο σύμπτωμα παγκοσμίως είναι πο δυσκολίες με τη μνήμη, το τέταρτο είναι το άγχος και το πέμπτο, οι εξάψεις. Και θέλετε να ξέρετε ποιο είναι ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης; Σε ποσοστό 20,5% είναι κάτι που στα αγγλικά λέγεται formication που σημαίνει ότι έχεις την αίσθηση πως στο δέρμα σου περπατούν μερμήγκια. Κυριολεκτικά, είναι ένα από τα 19 πιο συχνά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης».

«Θα μου πείτε, "γιατρός πράγμα δεν ενημερώθηκες στη σχολή σου"; Όχι, δεν θυμάμαι να έχω κάνει ούτε μία ώρα (βέβαια έχω τελειώσει γενική ιατρική). Από ό,τι μου λένε συνάδελφοι, οι ώρες που ένας γυναικολόγος- μαιευτήρας εκπαιδεύεται για την εμμηνόπαυση, στην Αμερική είναι 5-6 ώρες στα 5 χρόνια. Στην Ευρώπη, ευτυχώς, είμαστε καλύτερα, είμαστε στις 15-16 ώρες στα 5 χρόνια ειδικότητας», συνέχισε η Κατερίνα Μουστάκα. «Καλώς ή κακώς, για την κλασσική ιατρική αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να μας έρθει περίοδος, να είμαστε τακτικές στην περίοδο μας, να μπορέσουμε να τεκνοποιήσουμε μόνες μας ή με βοήθεια και να διαχειριστούν οι γιατροί μας καρκίνους, ενδομητριώσεις και άλλες παθήσεις».

«Την εμμηνόπαυση, τη θεωρούμε φυσιολογική διαδικασία, δεν ασχολούμαστε με αυτήν, ούτε καν ερευνητικά».

«Το 10% της έρευνας δίνεται για θέμα υγείας για τις γυναίκες, παγκοσμίως. Από αυτό το 10% συνολικό, υπάρχουν 1 εκατομμύριο έρευνες που έχουν γίνει να την αναπαραγωγική ηλικία, 97 χιλιάδες για την εμμηνόπαυση. Είμαστε αόρατες, και τα συμπτώματα μας θεωρούνται συχνά ως ψυχοσωματικά, αλλά δεν είναι».

Credits: Μυρτώ Κυρίτση

Τι είναι η εμμηνόπαυση;

«Η εμμηνόπαυση, είναι ουσιαστικά το τέλος της αναπαραγωγικής μας ηλικίας. Αλλά δεν είναι τίποτα άλλο από μία μέρα στη ζωή μας όταν έχουν περάσει ήδη 12 μήνες από την τελευταία μας περίοδο».

«Αυτή, λοιπόν, η μέρα συνήθως βρίσκεται μεταξύ 45 και 55 ετών, η φυσιολογική ηλικία για να μπούμε σε εμμηνόπαυση είναι μεταξύ 45 και 55 ετών, με 51 χρόνια ηλικίας εδώ στην Ευρώπη», υποστήριξε η Κατερίνα Μουστάκα. «Τα περισσότερα από τα προαναφερθέντα συμπτώματα, μπορούν να ξεκινήσουν χρόνια πριν. Κι όταν λέω χρόνια πριν, δεν εννοώ για 1-2 χρόνια πριν, μιλάω για 8-10 πριν. Που σημαίνει ότι εάν μια γυναίκα έχει την εμμηνόπαυση της φυσιολογικά στα 45 της, μπορεί από τα 35 να αρχίσει να έχει συμπτώματα».

«Η λεγόμενη περιεμμηνόπαυση, είναι τα χρόνια που έχουμε αυξομειώσεις στα οιστρογόνα μας και προηγείται της εμμηνόπαυσης».

«Από τα 51 μέχρι τα 84, που είναι το προσδόκιμο επιβίωσης μιας γυναίκας στην Ευρώπη, είμαστε στη λεγόμενη μετ-εμμηνοπαυσική περίοδο. Μπορούμε να ζήσουμε τα τελευταία 40, από τα 84 χρόνια της ζωής μας χωρίς ορμόνες και χωρίς την υποστήριξη που αυτές προσφέρουν στο σώμα μας», τόνισε η κα Μουστάκα. Όπως συνέχισε, «ένα 15% των τυχερών κοριτσιών, δεν έχουν κανένα σύμπτωμα. Το 85% των κοριτσιών έχουν συμπτώματα διαφορετικής έντασης, 25%-35% των κοριτσιών έχουν σοβαρής έντασης συμπτώματα».

«Τα πιο συχνά συμπτώματα, δε, είναι:

• Το μυοσκελετικό σύνδρομο της εμμηνόπαυσης (έχουμε μυικούς πόνους άνευ λόγου και αιτίας, ινομυαλγία, παγωμένους ώμους, οσφυαλγία, μειώνεται η ωστική μας μάζα, έχουμε αύξηση της φλεγμονής […].
• Εξάψεις, το δεύτερο πιο συχνό σύμπτωμα της εμμηνόπαυσης. Εμφανίζονται δύο χρόνια πριν την τελευταία μας περίοδο, κάνουν ένα πικ τους 12 μήνες μετά την τελευταία μας περίοδο και σιγά-σιγά μειώνονται. Εάν με ρωτήσετε πόσο μπορεί να διαρκέσει αυτό, η απάντηση είναι και 10 χρόνια.
• Ύπνος, αϋπνία, από 33% πριν την εμμηνόπαυση, μπορεί να φτάσουμε και το 52%.
• Ουροποιητικό-γεννητικό σύνδρομο της εμμηνόπαυσης. Έχουμε ατροφία του κόλπου, μπορεί να έχουμε σοβαρή ξηρότητα κόλπου, το σεξ γίνεται πολύ γιατί πονάει πολύ, έχουμε δυσπαρευνία, ταυτόχρονα μπορεί να κάνουμε ακράτια, έχουμε πολλές κολπίτιδες και ουρολοιμώξεις.
• Έχουμε αλλαγή στο μεταβολικό μας προφίλ, δεν είναι μόνο ότι παίρνουμε βάρος, αυξάνεται το σπλαχνικό μας λίπος, αυξάνεται η χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια μας […]».

«Η ψυχολογία μας είναι εκείνη που δέχεται το μεγαλύτερο "χτύπημα". 43 έως 63% από εμάς βιώνει εναλλαγές στη διάθεση, άγχος, ανησυχία, ευερεθισμό και κατάθλιψη. Η κατάθλιψη τετραπλασιάζεται σε πιθανότητα εμφάνισης στη μετ-εμμηνοπαυσική μας ηλικία, σε σχέση με την εμμηνόπαυση, με τα καταθλιπτικά επεισόδια να διπλασιάζονται».

«Ενώ ζούμε περισσότερο από τους άνδρες, ζούμε 84 χρόνια, τα τελευταία 20 της ζωή μας φαίνεται ότι ζούμε άρρωστες».

«Και σας τα λέω όλα αυτά γιατί μπορούμε να κάνουμε παπάδες, πριν ιδανικά και κατά τη διάρκεια. Δεν θα μας σώσει κανείς, χρειάζεται να καθίσουμε στο "τιμόνι" της υγείας μας και να λάβουμε τα μέτρα μας. Η χρυσή δεκαετία για να προλάβω τα περισσότερα από αυτά που μου φέρνει η εμμηνόπαυση, που μπορώ να τα προλάβω, είναι η δεκαετία μεταξύ 35 και 45. Δεν νομίζω ότι υπάρχει πιθανότητα έχω 25χρονο κορίτσι, ένα 30χρονο κορίτσι να σκεφτεί ότι κάποια στιγμή εκεί στα 55-60 θα έχει να αντιμετωπίσει θέματα», τόνισε η Κατερίνα Μουστάκα.

«Από τα 35 και μετά χάνουμε 1% της μυϊκής μας μάζας (άνδρες-γυναίκες), εάν δεν κάνουμε προπόνηση με βάρη. Από τα 45 και μετά, εμείς τα κορίτσια μπορεί να χάσουμε το 10% της μυικής μας μάζας όταν είμαστε στην περιεμμηνόπαυση, και μετά το 2% της μάζας της. Δεν μας παίρνει. Αρχίζουμε και κάνουμε προπόνηση με βάρη, όταν λέω βάρη ενώ βάρη».

Τι μπορεί να κάνει μια γυναίκα εφόσον είναι στην εμμηνόπαυση;

«Χρειάζεται να κάνουμε ριζική αλλαγή στη ζωή μας, εάν δεν το έχουμε κάνει στα 35-45. Θέλουμε άσκηση, θέλουμε διατροφή, η διαλειμματική εμένα με έχει βοηθήσει τρελά, χρειάζεται να μάθουμε να διαχειριζόμαστε το στρες μας, να μάθουμε όσο περισσότερο να υποστηρίξουμε τον ύπνο μας, μπορείς να το βοηθήσεις με διάφορους τρόπους […]. Μπορούμε να πάρουμε συμπληρώματα, μπορούμε και ορμόνες. Οι ορμόνες είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο, δεν είναι για όλες μας, αλλά είναι για αρκετές από εμάς», τόνισε η Κατερίνα Μουστάκα.

«Εάν θεωρήσετε ότι όλα αυτά είναι πολλή δουλειά και μπείτε στη θυματοποίηση, το "αχ γιατί σε μένα θέε μου και πώς θα τα κάνω όλα αυτά, δεν θα τα βγάλω πέρα", θέλω να επιστήσω την προσοχή σας σε δύο πράγματα: Πρώτον: Έχετε ξεχάσει ποιες είμαστε; Όσο καταφέρνω και βλέπω, έχω την εντύπωση ότι ένα μεγάλο ποσοστό από τα κορίτσια που έχω τώρα κάτω είναι γενιά Χ, γεννημένες 65 με 80. Και όσες άλλες δεν είστε γενιά Χ, είστε αρχή boomers, 80-85. Παιδιά, θυμηθείτε πώς ζήσαμε παιδιά. Πηγαίναμε στο σχολείο περπατώντας οι περισσότερες από εμάς, παίρναμε τα ποδήλατα και ήμασταν οι ντελιβεράδες της οικογένειας […], κοβόμασταν και βάζαμε χαρτοπετσέτα με λάστιχο γιατί δεν είχαμε hansaplast, παίζαμε σε πάρκα και αλάνες μέχρι τις 21:00 – 20:00 το βράδυ, κάναμε οτοστόπ για να γυρίσουμε από κλαμπ και επιβιώσαμε από αυτό και θα μασήσουμε από την εμμηνόπαυση;».

«Και το δεύτερο, και πιο σημαντικό. Έχετε ξεχάσει πόση δουλειά έχουμε ρίξει για άλλους ανθρώπους; Έχουμε γαλουχηθεί να βάζουμε τους άλλους πάνω από τον εαυτό μας, να υποστηρίζουμε, να κατανοούμε, να συγχωρούμε, να κάνουμε τη ζωή των άλλων ευκολότερη, να λύνουμε τα θέματα όλων. Έχουμε γαλουχηθεί να είμαστε τα καλά παιδιά […] και αρνούμαστε να δώσουμε χώρο και χρόνο στον εαυτό μας;».

Κατερίνα Μουστάκα: Δες ολόκληρη την ομιλία του στο Women's Forum «Είμαι Εδώ Για Εσένα» 2025