Η διάσημη trendspotter Marian Salzman μιλάει στο jenny.gr για τη διαμόρφωση των κοινωνικών τάσεων του 2021

Η Marian Salzman είναι μία από τις διασημότερες trendesetters παγκοσμίως. Η προσέγγισή της στις μελλοντικές τάσεις επικεντρώνεται στο να διαβάζει τα σημάδια, να μελετά τα γεγονότα και τον αντίκτυπο αυτών στην ανθρώπινη κοινωνία.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η έρευνά της (δημοσιεύτηκε το 2019) για τις τάσεις του 2020 είχε τον τίτλο “Chaos as the New Normal”. Σαφώς και δεν ήταν μάντης όσων συνέβησαν τελικά. Ωστόσο, η πρόβλεψή της είχε άμεση σχέση με αυτά που ακόμα ζούμε σαν αποτέλεσμα της πανδημίας. Η Salzman είχε αναφερθεί στην καθημερινή χρήση μάσκας για λόγους κακής ποιότητας του άερα. Κάτι που σίγουρα δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα του ’20.

Στη φετινή της έκθεση για τις τάσεις του 2021, η Marian Salzman έχει σαφώς επικεντρωθεί στην νέα κανονικότητα. Ποιος θα είναι ο απόηχος της πανδημίας σε παγκόσμιο επίπεδο;

Marian Salzman

Οι απαντήσεις δια στόματος της ίδιας παρακάτω

Οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν προβλήματα ανισότητας εδώ και χρόνια – κάτι που ακόμα δεν έχει λυθεί. Πιστεύετε ότι η περίοδος μετά την πανδημία θα επηρεάσει αυτό το ζήτημα και με ποιο τρόπο;

Αυτή είναι μια περίοδος πραγματικής αλλαγής για τις γυναίκες. Στην εποχή του #MeToo, οι γυναίκες αποκτούν δυνατή φωνή, σε βαθμό που δεν έχουμε ξαναδεί. Και εντυπωσιάστηκα από το πόσο συνηθισμένο είναι πλέον οι άντρες να σχολιάζουν καθημερινά τον σεξισμό που δέχονται οι γυναίκες. Οι άνδρες αναγνωρίζουν επιτέλους και εναντιώνονται στο «mansplaining», όπου οι γυναίκες περιθωριοποιούνται σε εργασιακά περιβάλλοντα. Και πολλοί από αυτούς έχουν ταχθει υπέρ του ως σύμμαχοι. Οι γυναίκες δεν δίνουν πλέον αυτή τη μάχη μόνες τους.

Έχουμε δει επίσης, μια νέα γενιά κοριτσιών και γυναικών - από τη Malala Yousafzai και τη Greta Thunberg μέχρι την Emma Gonzalez και την Patrisse Cullors - να βγαίνουν από τις σκιές και να παλεύουν για αλλαγή. Περισσότερες γυναίκες τολμούν και εκλέγονται σε αξιώματα. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, ένας αριθμός γυναικών ρεκόρ μπήκε στο Κογκρέσο στις ενδιάμεσες εκλογές του 2018.

Αυτή η πανδημία έχει φέρει στο επίκεντρο γυναίκες –ηγέτες. Τον Οκτώβριο, για παράδειγμα, μια μελέτη έδειξε ότι οι χώρες με επικεφαλείς γυναίκες υπέστησαν έξι φορές λιγότερους θανάτους από τον COVID-19 σε σύγκριση με όσες είχαν άνδρες. Γιατί; Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτές οι γυναίκες αρχηγοί κρατών υπερασπίστηκαν πιο προοδευτικές κοινωνικές πολιτικές και ήταν πιο ικανές από τους άντρες ομολόγους τους να λάβουν αποφασιστική δράση στις πρώτες μέρες της κρίσης, αντί να αμφισβητήσουν τη σοβαρότητά της ή να δώσουν προτεραιότητα στα οικονομικά ζητήματα έναντι της δημόσιας υγείας.

Η πρόοδος που έχουμε σημειώσει τα τελευταία χρόνια θα συνεχιστεί, νομίζω, αλλά πρέπει να εργαστούμε σκληρά για να διασφαλίσουμε ότι οι γυναίκες δεν θα υποχωρήσουν, εάν πολλές επιχειρήσεις εξακολουθούν να βασίζονται στην τηλεργασία. Ο άνισος καταμερισμός εργασίας στα περισσότερα νοικοκυριά εξακολουθεί να αποτελεί βάρος για τις γυναίκες.

Η «online εποχή» είναι μια νέα πραγματικότητα. Πιστεύετε ότι η ευελιξία του διαδικτυακού κόσμου θα ενδυναμώσει το ρόλο των εργαζομένων γυναικών; Αυτός ο νέος τρόπος εργασίας θα υποστηρίξει τη μητρότητα, ως μέρος της ζωής μίας σύγχρονης γυναίκας;

Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση. Με κάποιους τρόπους, η στροφή προς την τηλεργασία είναι ακριβώς αυτό που χρειάζονται οι γυναίκες. Μπορεί να τους δώσει μεγαλύτερη ευελιξία για να διαχειριστούν τη δουλειά τους, παράλληλα με άλλες ευθύνες. Όσοι από εμάς έχουμε εργαστεί από το σπίτι τους τελευταίους αρκετούς μήνες, ξέρουμε πόσο εύκολο είναι η δουλειά να καταπατά τον προσωπικό μας χρόνο. Είναι τόσο εύκολο να δουλεύεις αργά το βράδυ και τα σαββατοκύριακα. Πόσο μάλλον - μπορώ να φανταστώ- πόσο δύσκολο είναι για τις γυναίκες που έχουν μικρά παιδιά να πρέπει να τα βοηθούν και στην τηλεκπαίδευση.

Εάν θέλουμε οι γυναίκες να συνεισφέρουν πλήρως στο εργατικό δυναμικό, χρειάζεται να συμβούν δύο πράγματα: Άνδρες σύντροφοι που θα παραμερίζουν τα παραδοσιακά ταμπού των φύλων και να αναλαμβάνουν εξίσου τις υποχρεώσεις για την καθαριότητα, τις δουλειές και τη φροντίδα των παιδιών. Οι γυναίκες δεν μπορούν να είναι αποκλειστικά υπεύθυνες για το νοικοκυριό, ενώ οι άντρες απλώς να καταπιάνονται με ό,τι τους ταιριάζει.

Χρειαζόμαστε επίσης οι εργοδότες να προσφέρουν στους εργαζομένους τους - γυναίκες και άνδρες, σε τηλεργασία ή όχι - την ευελιξία που χρειάζονται για να διαχειριστούν τη σταδιοδρομία τους και άλλες ευθύνες. Αυτό σημαίνει ότι εστιάζουμε στην αποδοτικότητα των εργαζομένων και όχι στις καταγεγραμμένες ώρες εργασίας. Σημαίνει επίσης, να αναγνωρίσουμε ότι οι «παραδοσιακές» πρακτικές στο χώρο εργασίας δημιουργήθηκαν για να ταιριάζουν στις ανάγκες των ανδρών. Για παράδειγμα, οι γυναίκες δεν πρέπει να “τιμωρούνται” για την άδεια μητρότητας. Αντί να δίνουν προτεραιότητα στην εκπαίδευση και την επαγγελματική ανάπτυξη των ανθρώπων στα 20 και τα 30 τους, οι εργοδότες θα πρέπει να αναγνωρίσουν ότι το «peak» των γυναικών είναι στις ηλικιακές δεκαετίες των 40 ή των 50.

Έχετε δηλώσει ότι μια από τις τάσεις του 2021 θα είναι το «relocation”. Θα επικεντρωθούμε στις τοπικές αγορές, τις οικογένειες και τις μικρές κοινότητες. Ποια νομίζετε ότι είναι τα θετικά και τα αρνητικά αυτού;

Η μεγάλη τάση που θα δούμε το 2021 είναι η επιστροφή σε κάθετι «τοπικό», το οποίο αποκαλώ “zooming in”. Οι άνθρωποι θα επικεντρωθούν περισσότερο στις ουσιαστικές πτυχές της ζωής, σε ό, τι πραγματικά έχει σημασία - στην οικογένεια και τις τοπικές κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων των μικρών επιχειρήσεων, και στα νέα"one places" - τα σπίτια μας - που έχουν γίνει ταυτόχρονα η βάση εργασίας, το σχολείο, η ψυχαγωγία, το γυμναστήριο, μέρος δημιουργικής έκφρασης και πολλά άλλα.

Αναμφισβήτητα, ο πιο μόνιμος αντίκτυπος αυτής της πανδημίας θα είναι η μετάβαση στην τηλεργασία και το γεγονός ότι τόσοι πολλοί εργοδότες συνειδητοποιούν ότι οι άνθρωποι μπορούν να δουλεύουν από οπουδήποτε. Πιθανόν, πολλές επιχειρήσεις θα στραφούν σε ένα υβριδικό μοντέλο στο οποίο ορισμένοι εργαζόμενοι θα έχουν φυσική παρουσία, αλλά οι περισσότεροι θα συνδέονται ψηφιακά, ίσως με περιστασιακές επισκέψεις στο γραφείο. Οι μικρότερες πόλεις με δελεαστικές ανέσεις (π.χ. εστιατόρια, πολιτισμός, καλά σχολεία) θα έχουν πλεονέκτημα έναντι των κορεσμένων αστικών κέντρων, όπως και η επαρχία που προσφέρει καλύτερες περιβαλλοντικές συνθήκες κι έναν πιο χαλαρό τρόπο ζωής.

Γενικά, πιστεύω ότι αυτές οι αλλαγές θα είναι θετικές. Αυτή η πανδημία έδωσε στους ανθρώπους την ευκαιρία να εξετάσουν εάν η προσέγγισή τους στη ζωή στις αρχές του 2020 – μακρές μετακινήσεις, περιορισμένος χρόνος με την οικογένεια, τεράστιες υποθήκες - είναι αυτό που πραγματικά θέλουν. Τώρα έχουν την ευκαιρία για «επανεκκίνηση» - μια ευκαιρία να σχεδιάσουν ένα πιο ικανοποιητικό σχέδιο ζωής.

Τα αρνητικά περισσότερο αφορούν στις μεγάλες πόλεις, όπου οι «επιχειρηματικές» περιοχές εκκενώνονται. Είναι ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό σενάριο για τις μικρές επιχειρήσεις που παραδοσιακά εξυπηρετούσαν την τις καθημερινές ανάγκες των εργαζομένων που βρίσκονταω γύρω τους. Οι πόλεις θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουν όσα προσφέρουν και να δώσουν στους ανθρώπους λόγους να μείνουν. Νομίζω ότι θα δούμε περισσότερους χώρους τέχνης, όπου όσοι ασχολούνται με την δημιουργία μπορούν να βρουν την υποδομή, το ταλέντο και τις συνεργασίες που χρειάζονται για να ευδοκιμήσουν.

Σε ποιο βαθμό θεωρείτε ότι η απομόνωση θα επηρεάσει τις διαπροσωπικές μας σχέσεις;

Καθώς οι κοινωνικοί περιορισμοί συνεχίζονται (αυτοεπιβαλλόμενοι ή όχι), νιώθουμε όλοι απελπισμένοι να μην είμαστε μαζί – παρά το γεγονός ότι προσαρμοζόμαστε εύκολα στην καθημερινότητα «εξ’ αποστάσεως». Πολλοί από εμάς επανεξετάζουμε τους κοινωνικούς μας κύκλους, προσελκύοντας στενότερους φίλους που δεν έχουμε δει εδώ και χρόνια, ενώ απομακρυνόμαστε από τους περιστασιακούς φίλους και γνωστούς που βλέπαμε συνέχεια. Οι προτεραιότητές μας τώρα έχουν να κάνουν λιγότερο με την εγγύτητα και την ευκολία και περισσότερο με την οικειότητα και τη σύνδεση. Έχουμε ανάγκη να αισθανόμαστε συνδεδεμένοι με άτομα πέρα ​​από τα σπίτια μας.

Όσον αφορά στις επιχειρήσεις, νομίζω ότι οι εταιρείες πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην τόνωση των σχέσεων και της σύνδεσης που μπορεί να χαθούν όταν οι άνθρωποι εργάζονται εξ’ αποστάσεως. Η απομόνωση αποτελεί κίνδυνο για την ψυχική υγεία και την ευεξία και η αποσύνδεση είναι απειλή για την παραγωγικότητα των επιχειρήσεων. Στη εταιρεία μας, έχουμε εργαστεί πολύ σκληρά τους τελευταίους μήνες για να κάνουμε τους ανθρώπους μας να αισθάνονται την απααραίτητη οικειότητα και φροντίδα. Κάποιοι από αυτούς που είπαν ότι ποτέ δεν ένιωσαν πιο στενά συνδεδεμένοι ως ομάδα ή εταιρεία. Το να περάσουμε από κοινού αυτήν την κρίση ήταν μια πρόκληση, αλλά μας ανάγκασε επίσης να γνωριστούμε καλύτερα σε προσωπικό επίπεδο. Έχουμε δει ο ένας το σπίτι του άλλου, έχουμε «συναντηθεί» σύζυγοι και παιδιά και κατοικίδια κατά τη διάρκεια μιας τηλεδιάσκεψης. Και εστιάζουμε πολύ περισσότερο στην ψυχική ευεξία - διασφαλίζοντας ότι όλοι λαμβάνουν επαρκή υποστήριξη και «αποσύνδεση» από τη digital πραγματικότητα. Από αυτή την άποψη, αυτή η πανδημία έχει αποδειχθεί πραγματικά μια τόνωση του ανθρωπισμού.

Το 2021, θα αντιμετωπίσουμε μια αλλαγή στις αξίες. Ποιο πιστεύετε ότι είναι το κλειδί για να επωφεληθούμε από αυτήν την τεράστια αλλαγή;

Καθώς αρχίζουμε να βγαίνουμε από αυτήν την πανδημία, νομίζω ότι το πιο σημαντικό πράγμα είναι να μην επιστρέψουμε στις παλιές συνήθειες. Όσοι από εμάς έχουμε αποφασίσει να κάνουμε ουσιαστικές αλλαγές στη ζωή μας πρέπει να τις ακολουθήσουμε. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη μετεγκατάσταση σε ένα πιο υγιές περιβάλλον, την αλλαγή της σταδιοδρομίας, το να μπούμε ή να βγούμε από μια σχέση, τη δοκιμή ενός νέου χόμπι ή την εκμάθηση μιας νέας δεξιότητας, τη σωματική δραστηριότητα, την επίτευξη καλύτερης ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής ή κάτι άλλο. Η ζωή είναι σύντομη, όπως μας έχει αποδείξει η πανδημία αυτή και πρέπει να διασφαλίσουμε ότι δεν τη σπαταλούμε.

Γενικότερα νομίζω, ότι πρέπει να συνεχίζουμε να επιμένουμε για μία θετική κοινωνικοπολιτική αλλαγή - ειδικά όσον αφορά στην οικονομία, τη φυλετική διάκριση και την ισότητα των φύλων. Συλλογικά, έχουμε τη δύναμη να διαλύσουμε τις συστημικές αδικίες, αλλά αυτό θα συμβεί μόνο, εάν δεν λοξοδρομήσουμε του στόχου.

Αισθάνομαι μια πραγματική επιθυμία των ανθρώπων για επιστροφή σε όλα τα «αληθινά» —συμπεριλαμβανομένων των διαχρονικών αξιών, όπως η ακεραιότητα και η αυτάρκεια. Ελπίζω να φτάσουμε σε ένα σημείο που η συνείδηση και το πνεύμα θα υπερτερούν.

Η παγκόσμια αλλαγή του τρόπου ζωής θα επιφέρει αλλαγές στις συνήθειες. Ποιες είναι οι πιο σημαντικές;

Το πιο σημαντικό, νομίζω, είναι το"great reset", την επανεκκίνηση σε κάθε επίπεδο στη ζωή όλων, που μας δίνει την ευκαιρία να ξεφύγουμε από τον φαύλο κύκλο της ζωής πριν από το COVID-19.

Φυσικά, αυτή η επαναφορά δεν σημαίνει ότι απαξιούμε την τεχνολογία ή τα social media. Αν μη τι άλλο, η χρήση τους έχει αυξηθεί, με την τεχνολογία να γίνεται το επίκεντρο το 2020. Και, ως είδος, νομίζω ότι θα ρπιθυμούμε τα νεότερα και πιο λαμπερά gadget και gizmos. Επομένως, όσο περισσότερο η ζωή μας γίνεται ψηφιακή κι εξαρτώμενη από το Διαδίκτυο, τόσο περισσότερο ανησυχούμε για τις επιπτώσεις της τεχνολογίας στην οικονομία. Και πιστεύω, ότι όλο και μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού θα έλκεται από την ευκολία που του προσφέρει η τεχνολογία.

Αυτή η αλλαγή σημαίνει ότι συνειδητά θα μειωθεί η εμπιστοσύνη μας στην digital ψυχαγωγία και θα τείνουμε σε πιο παραδοσιακούς τρόπους αυτής. Σύμφωνα με το NPD, οι πωλήσεις επιτραπέζιων παιχνιδιών και παζλ εκτοξεύθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, συμπεριλαμβανομένου ενός ποσοστού αύξησης 240% στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά την πρώτη επίσημη εβδομάδα του lockdown, ενώ παρόμοια αύξηση παρατηρήθηκε και στα βιβλιοπωλεία.

Επίσης έχει παρατηρηθεί αύξηση των πωλήσεων σκακιού, σαν αποτέλεσμα της επιτυχίας που σημείωσε η σειρά του Netflix, The Queen's Gambit. Ο κόσμος έχει κουραστεί να βρίσκεται κολλημένος σε μια οθόνη και δράττουν της ευκαιρίας να αποσυνδεθούν από αυτήν και να αλληλεπιδρούν με διαφορετικούς τρόπους.

Εργασία από το σπίτι. Είναι μια προσωρινή λύση ή ένας μόνιμος τρόπος εργασίας;

Θα μου έκανε εντύπωση, αν δεν βλέπαμε μια μόνιμη στορφή προς την τηλεργασία, σαν κομμάτι εργασιακής διευκόλυνσης. Ορισμένες επιχειρήσεις θα γίνουν εντελώς «virtual», αλλά πιστεύω ότι ένα υβριδικό μοντέλο θα είναι πιο σύνηθες. Βάση αυτού του σεναρίου, θα δούμε πολλούς εργαζόμενους να δουλεύουν από το σπίτι τον περισσότερο χρόνο, περνώντας κάποιες μέρες στο γραφείο, ώστε να διασφαλιστεί το αίσθημα της ομάδας και να τους επιτρέψει να ολοκληρώσουν projects που απιτυγχάνονται καλύτερα με την διαπροσωπική επαφή.

Αυτή η προσέγγιση έχει αρκετά οφέλη, συμπεριλαμβανομένων περιβαλλοντικών και οικονομικών. Δεν έχει νόημα να μείνουμε προσκολημμένοι στην «παλιά κανονικότητα» που εξέφραζε πολλές επιχειρήσεις, ενώ έχουμε στη διάθεσή μας όλα τα digital εφόδια για να προσαρμοστούμε σε έναν πιο «έξυπνο» τρόπο ζωής.