XΩΡΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Το πένθος στην οικογένεια


6 Ιανουαρίου 2013

Πως αντιμετωπίζει το παιδί την απώλεια ενός συγγενικού προσώπου;

Αν οι ενήλικοι δυσκολεύονται να αντιμετωπίζουν μια απώλεια στην οικογένεια πόσο μάλλον ένα παιδί είναι σε θέση να δεχτεί ένα τόσο δυσάρεστο και έντονο γεγονός. Είναι ένα θέμα πολύ λεπτό και θέλει προσοχή, καθώς τα παιδιά μπορεί να μην εκδηλώσουν τα συναισθήματα τους άμεσα. Υπάρχει μερικές φορές, αυτό που ονομάζεται «λανθάνουσα επίδραση». Στην περίπτωση αυτή, τα αρνητικά συναισθήματα και οι δυσμενείς επιπτώσεις εμφανίζονται μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Τα παιδιά όπως και οι ενήλικες περνούν από συναισθηματικά στάδια μέχρι να μπορέσουν να αποδεχτούν το γεγονός. Το πρώτο συναίσθημα είναι η άρνηση, το παιδί αρνείται να δεχτεί την πραγματικότητα και τη μονιμότητα της απώλειας. Μετά, την άρνηση την ακολουθεί το συναισθηματικό μούδιασμα, μια περίοδος κατά την οποία δεν ξέρει πώς να νιώσει, δεν ξέρει πώς να εκφράσει αυτό που αισθάνεται, με αποτέλεσμα να μένει παγωμένο και φαινομενικά αδιάφορο. Το τρίτο συναίσθημα είναι ο θυμός.

Όλη αυτή η εσωτερική πίεση που έχει συσσωρευτεί ξεσπάει και το παιδί θυμώνει, θυμώνει με τις συνθήκες, θυμώνει με τους γύρω του, θυμώνει με τη ζωή. Εκεί βρίσκουμε κρυμμένο και το φόβο. Το φόβο για το άγνωστο, για το μη συνηθισμένο, το φόβο για το αβέβαιο μέλλον. Το παιδί μπορεί να αρχίσει να βλέπει τον κόσμο σαν κάτι ασταθές που δε του δίνει πια την ασφάλεια να μεγαλώσει ανέμελα και αυτό είναι κάτι που αν δεν αντιμετωπιστεί θα δημιουργήσει σημαντικές δυσκολίες στη μελλοντική διαμόρφωση κοινωνικών σχέσεων και στην αυτοπεποίθηση του. Νιώθει μπερδεμένο και ανήμπορο μέσα σε όλο αυτό. Πολλές φορές παρατηρούμε δυσκολίες στον ύπνο του, αδυναμία να μείνει μόνο του στο δωμάτιο του και έντονο φόβο για το σκοτάδι. Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις το παιδί αρχίζει να έχει έντονο άγχος και φόβο εγκατάλειψης και συμπεριφέρεται με τρόπο που συμπεριφέρονται παιδιά σε αρκετά μικρότερες ηλικίες, παλινδρομεί σε προηγούμενα στάδια όπου το κάνουν να νιώθει περισσότερη ασφάλεια και ηρεμία. Έχει ανάγκη από περισσότερη προσοχή και φροντίδα. Οι γονείς ή οι συγγενείς πρέπει να κατανοήσουν ότι αυτό δεν είναι κάτι ανησυχητικό και ότι δίνοντας του την παραπάνω φροντίδα που θέλει το βοηθάμε να ξεπεράσει την ανασφάλεια που του δημιούργησε η απώλεια. Υπάρχουν πολλά παιδιά που μετά από ένα τέτοιο γεγονός εισάγουν το θάνατο στο παιχνίδι τους, με το να ξαπλώνουν και να μένουν ακίνητα και μετά να λένε χαριτολογώντας «νόμιζες ότι πέθανα, ε;». Άλλες φορές πιστεύουν ότι ακούν οι βλέπουν το χαμένο πρόσωπο, ότι τα συμβουλεύει ή ότι τα παρακολουθεί ενώ παίζουν. Όλα αυτά θεωρούνται συνηθισμένα και φυσικά επακόλουθα της διαδικασίας του πένθους και της εσωτερικής διεργασίας των συναισθημάτων της απώλειας. Τα παραπάνω συναισθήματα όπως και οι συμπεριφορές που τα ακολουθούν μπορεί να διαρκέσουν έως και έξι μήνες μετά το γεγονός. Αφού το παιδί πενθήσει για την απώλεια, θα έρθει η στιγμή που θα το αποδεχτεί και θα πει το τελικό αντίο. Αυτό, δε σημαίνει ότι ξεχνάει αυτόν που έφυγε και ότι δε θα νιώσει ποτέ ξανά το αίσθημα της θλίψης, αλλά επιλέγει να κρατήσει τις όμορφες στιγμές και αναμνήσεις που είχε με το άτομο αυτό. Προσοχή,αν δείτε ότι το παιδί έχει πολύ σημαντικές δυσκολίες για μεγαλύτερο διάστημα είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε έναν ειδικό, αν και καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε ένα ειδικό από την αρχή για ένα τόσο δύσκολο θέμα.