Ποια ήταν η χρονιά που δεν ήρθε ποτέ το καλοκαίρι;
11 Σεπτεμβρίου 2021
Συνέβη πριν περίπου δύο αιώνες αλλά μέχρι σήμερα ως είδηση αντιμετωπίζεται με την ίδια έκπληξη. Μπορεί να δυσκολεύεστε να το πιστέψετε αλλά το 1816 έχει καταγραφεί στην ιστορία ως η χρονιά που δεν ήρθε ποτέ το καλοκαίρι.
Η ισορροπία της φύσης διαταράχθηκε και οι θερμοκρασίες ήταν μηδενικές σε αρκετές περιοχές του πλανήτη, όπως και στην Ελλάδα. Μάλιστα, οι συνεχείς βροχές που παρατηρούνταν, έκλεισαν στο σπίτι την Αγγλίδα συγγραφέα, Mary Shelley, δίνοντάς της τον χρόνο να γράψει τον Frankenstein.
Η έκρηξη του ηφαιστείου Tabora στην Ινδονησία ευθυνόταν για τη «χρονιά χωρίς καλοκαίρι», η οποία έγινε στις 10 Απριλίου του 1816 ενώ ο καπνός εξακολουθούσε να είναι πυκνός πάνω από την κορυφή του μέχρι τις 23 Αυγούστου του ίδιου έτους. Παρόλο που ήταν άνοιξη, οι θερμοκρασίες ήταν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα για την εποχή και οι περιοχές που επηρεάστηκαν περισσότερο, ήταν εκείνες της Ευρώπης και της βόρειας Αμερικής.
Να σημειωθεί πως η έκρηξη που έγινε, ήταν η μεγαλύτερη που έγινε στην πορεία 1.630 χρόνων, σκοτώνοντας 70 ανθρώπους. Η στάχτη από το ηφαίστειο εξαπλώθηκε 1.300 χιλιόμετρα από το σημείο της έκρηξης ενώ για τέσσερα χρόνια έδινε μικρότερες και εντελώς ακίνδυνες εκρήξεις.
Στις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο, οι συνθήκες διαβίωσης ήταν εξαντλητικές. Ο καύσωνας και οι υψηλές θερμοκρασίες αντικαταστάθηκαν από χιονοπτώσεις και ολικό παγετό. Οι καλλιέργειες καταστρέφονταν και οι ασθένειες εξαπλώνονταν ταχύτατα. Σύμφωνα με στοιχεία στη Γαλλία και στην Αυστρία, 200.000 άνθρωποι πέθαναν από την πείνα και από τις επιδημίες χολέρας και τύφου. Όλα τα παραπάνω ήταν άμεση συνέπεια της κατάστασης που επικρατούσε, προκαλώντας την ολοκληρωτική διαταραχή των εποχών και του κλίματος.
Η κατάσταση στην Ευρώπη είχε βγει εκτός ελέγχου και τα καιρικά φαινόμενα ήταν πρωτόγνωρα για την εποχή. Ήταν το τρίτο πιο ψυχρό καλοκαίρι από τότε που άρχισαν να τηρούνται μετεωρολογικά αρχεία δηλαδή από το 1659. Συγκεκριμένα, στην Αγγλία ο μέσος όρος θερμοκρασίας ήταν στους 13,37 βαθμούς ενώ στην Ιρλανδία από τις 153 ημέρες της περιόδου Μαΐου-Σεπτεμβρίου, τις 142 ημέρες έβρεχε καταρρακτωδώς. Οι πάγοι της Αρκτικής καθώς και οι παγετώνες των Άλπεων μεγάλωσαν, ενώ αντιθέτως το καλοκαίρι στην Ουκρανία θεωρήθηκε και ζεστό.
Στις 8 Ιουνίου έριξε χιόνια στη Νέα Υόρκη ενώ μέχρι τις 23 Αυγούστου οι πόλεις πάγωναν η μία μετά την άλλη. Οι πλημμύρες έπνιξαν όλες τις καλλιέργειες ενώ οι συνθήκες διαβίωσης γίνονταν εξαιρετικά δύσκολες. Τα καυσόξυλα τελείωναν, τα τρόφιμα ήταν σε έλλειψη ενώ εξαιτίας της ηφαιστειακής σκόνης, το χιόνι στην Ιταλία ήταν κόκκινο και στην Ουγγαρία καφέ.
Το καλοκαίρι της επόμενης χρονιάς ήταν εξίσου δύσκολο. Οι θερμοκρασίες ήταν ακόμη απελπιστικές με τον υδράργυρο στους -26 βαθμούς Κελσίου ενώ οι συνέπειες της έκρηξης ήταν ακόμη ορατές. Το περιοδικό «Environmental Research Letters» μελέτησε ενδελεχώς τον καιρό της χρονιάς και υποστήριξε πως με ή χωρίς ηφαίστειο, το 1816 θα ήταν εξαιρετικά βροχερό. Όμως, το Tabora έγινε και εξαιρετικά κρύο. Όπως έχει σημειωθεί: «Χωρίς την ηφαιστειακή δράση, θα ήταν απίθανο να ήταν τόσο υγρό και σίγουρα εντελώς απίθανο να ήταν τόσο κρύο».
Δείτε ακόμη: Αυτά τα πορτρέτα ζώων είναι ό,τι πιο όμορφο έχετε δει μέχρι σήμερα
12
