Ο Οκτώβρης δεν ήταν πάντα «ροζ»: Οι ακτιβίστριες που έμαθαν στις γυναίκες να ενημερώνονται για τον καρκίνο του μαστού
The Jennettes
2 Οκτωβρίου 2021
Ο Οκτώβριος είναι αφιερωμένος στην ενημέρωση για τον καρκίνο του μαστού. Είναι ο μήνας που κάνει την πρόληψη τον πιο δυνατό σύμμαχο κάθε γυναίκας ακριβώς γιατί νικάει τον εχθρό της άγνοιας και του φόβου.
Η ευαισθητοποίηση ωστόσο, δε σταματά στις 31 ημέρες, στον δέκατο μήνα του χρόνου που γίνονται όλα λίγο πιο «ροζ». Κάθε ημέρα στη ζωή μιας γυναίκας είναι μια καλή υπενθύμιση για να φροντίζει τον εαυτό της και να «αφουγκράζεται» αυτά που θέλει να της πει το σώμα της, ακόμη και όταν δεν μπορούν να διαγνωστούν εύκολα από τους γιατρούς.
Οκτώβριος λοιπόν, πρόληψη για τον καρκίνο του μαστού και ροζ κορδέλα. Μπορεί η ίδια να έχει γίνει το διεθνές σύμβολο για αυτό το το είδος καρκίνου για να δηλώνει την ορατότητα της ασθένειας και τον σεβασμό προς τις γυναίκες που έχασαν τη μάχη, αλλά τι γινόταν πριν τη ροζ κορδέλα που απέκτησε ιδιαίτερο συμβολισμό από τις αρχές του 1990;
Η «σιωπηλή» ασθένεια και η «επανάσταση»
H ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση για τον καρκίνο του μαστού ξεκίνησε ήδη από τη δεκαετία του 1970 μαζί με τα φεμινιστικά κινήματα. Ο καρκίνος του μαστού μέχρι τότε ήταν σιωπηλός και κάθε γυναίκα αναγκαζόταν να «κλειδώνει» την ασθένειά της μέσα στο σπίτι της καθώς ήταν μια ασθένεια για την οποία δεν μιλούσε κανείς. Όλοι την αντιμετώπιζαν με ντροπή, φόβο και μηδενική κοινωνική υποστήριξη.
Ο αληθινός διάλογος για την υγεία των γυναικών ξεκίνησε μέσα από το θάρρος εκείνων που μίλησαν ανοιχτά για τον καρκίνο, αφού πρώτα είχαν έρθει πιο κοντά στον φεμινισμό. Ο καρκίνος του μαστού έπαψε σταδιακά να θεωρείται στίγμα όσο οι γυναίκες έρχονταν πιο κοντά στην απελευθέρωση του σώματός τους και ανακάλυπταν τις ανάγκες του αλλά και τα προειδοποιητικά σημάδια. Το δεύτερο κύμα του φεμινισμού κατά τη δεκαετία του 1970, συνέβαλε πολύ στη γυναικεία ενδυνάμωση με αποτέλεσμα κάθε γυναίκα να αποκτά μεγαλύτερη γνώση του εαυτού της και περισσότερη ελευθερία γύρω από την αναπαραγωγική ηλικία και τη σεξουαλική της υγεία. Μέχρι τότε, τίποτα από αυτά δεν ήταν δεδομένο.
Η σωστή και ειλικρινής ενημέρωση των γυναικών ήρθε το 1973 μέσα από την έκδοση του φεμινιστικού έργου Our Bodies, Ourselves που αποτέλεσε ένα είδος επανάστασης για την εποχή που μόνοι οι άνδρες γιατροί είχαν λόγο για την πορεία της υγείας των γυναικών. Μάλιστα, από το 1900, όσες γυναίκες υποπτεύονταν ότι είχαν καρκίνο του μαστού έκαναν μία και μοναδική εγχείρηση ολικής αφαίρεσης του μαστού, ανεξάρτητα από το μέγεθος του όρκου και την επικινδυνότητά του.
Μαζί με την έκδοση του πολύτιμου έργου από το Boston Women’s Health Collective, άρχισαν να πραγματοποιούνται για πρώτη φορά εκπαιδευτικά projects που έδειχναν στις γυναίκες πώς να αυτοεξετάζονται, ψηλαφίζοντας το στήθος τους. Μία από τις πρώτες γυναίκες που εναντιώθηκαν στις καθολικές εγχειρήσεις μαστού, οι οποίες πραγματοποιούνταν χωρίς δεύτερη σκέψη από άνδρες γιατρούς ακόμη και αν το εύρημα δεν ήταν ιδιαίτερα «ύποπτο», ήταν η δημοσιογράφος, Rose Kushner, η οποία στα 45 της, το 1974, ψηλάφισε ένα εξόγκωμα στο στήθος της.
Η δημοσιογράφος επέμεινε να κάνει βιοψία, η οποία έδειξε ότι δεν χρειαζόταν να κάνει διπλή μαστεκτομή. Τα σεξιστικά στερεότυπα ακόμη και στον χώρο της ιατρικής σταδιακά άρχισαν να καταρρίπτονται, κυρίως όταν η ίδια δημοσίευσε το βιβλίο: "Why me? What Every Woman Should Know About Breast Cancer to Save Her Life". Πολλοί «ειδικοί» της εποχής επάνω στον καρκίνο, χαρακτήρισαν όσα ανέφερε στο βιβλίο της «σκουπίδια» αλλά η πραγματικότητα έδειξε πως οι γυναίκες σε αρχικό στάδιο καρκίνου, μπορούσαν να μην αφαιρέσουν όλο τους το στήθος.
Η Rose Kushner έγινε το πρώτο μέλος του National Cancer Advisory Board από τον 39ο Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, Jimmy Carter. Η Kushner άνοιξε τον δρόμο για να ακουστούν και άλλες ιστορίες γυναικών με καρκίνο του μαστού που μέχρι τότε δίσταζαν να μιλήσουν ανοιχτά για τις περιπτώσεις τους.
Το παράδειγμα της Betty Ford: Της πρώτης κυρίας του Λευκού Οίκου που δημοσιοποίησε τη μαστεκτομή της
Η Betty Ford είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, η οποία πέρα από το γεγονός ότι βρήκε το θάρρος να μιλήσει δημοσίως για την περιπέτειά της, υπήρξε η πρώτη κυρία του Λευκού Οίκου που δημοσιοποίησε τη μαστεκτομή της, και η Αμερική της δεκαετίας του '70 την αγάπησε γι' αυτό.
Το 1974 και μόλις ο Gerald Ford είχε γίνει πρόεδρος των ΗΠΑ, (λόγω παραίτησης του Richard Nixon), η Betty αποκάλυψε ότι είχε καρκίνο του μαστού και υποβλήθηκε σε μαστεκτομή. Η ίδια δημοσιοποίησε την ασθένειά της και έγινε το πρώτο δημόσιο πρόσωπο, τόσο μεγάλου κύρους που μίλησε ανοιχτά για τα προβλήματα του καρκίνου, δίνοντας ελπίδα σε χιλιάδες ανθρώπους και ανοίγοντας μια νέα σελίδα στην προσέγγιση της συγκεκριμένης ασθένειας.
Εκατομμύρια γυναίκες άρχισαν να εξετάζουν το σώμα τους και έκλειναν ραντεβού με τους γιατρούς τους, που οδήγησαν σε πολλαπλές διαγνώσεις που έμειναν στην ιστορία γνωστές ως “Betty Ford blip.” Μία από αυτές τις γυναίκες ήταν η Happy Rockefeller, η γυναίκα του 49ου Κυβερνήτη της Νέας Υόρκης, Nelson Rockefeller, η οποία ανακάλυψε ότι είχε κακοήθη όγκο μόλις δύο εβδομάδες αργότερα.
Σύμφωνα με το περιοδικό TIME, οι ειλικρινείς δημόσιες τοποθετήσεις της Ford και της Rockefeller συνέβαλαν ώστε η ασθένεια του καρκίνου του μαστού να γίνει πιο κατανοητή από τις γυναίκες αφού μέχρι τότε ακούγονταν μόνο κάποιοι «ψίθυροι».
Παράλληλα με το στίγμα γύρω από την ασθένεια του AIDS και τον ιό του HIV τη δεκαετία του 1980, το κίνημα για τον καρκίνο του μαστού ωρίμαζε όλο και περισσότερο. Ο συμβολισμός του κινήματος πίσω από την κόκκινη κορδέλα όπως και οι απαιτήσεις του κόσμου για περισσότερη ενημέρωση, επηρέασαν τα επόμενα κινήματα που έκαναν τον καρκίνο του μαστού πιο «ορατό».
Η αρχή της ροζ κορδέλας
Η ροζ κορδέλα έγινε το σύμβολο για τον καρκίνο του μαστού μετά από προσπάθειες ακτιβιστριών και ιδιωτικών πρωτοβουλιών, όπως του Self Magazine και του ιδρύματος Susan G. Komen στις αρχές του 1990. Η ιδέα ξεκίνησε από μια καρκινοπαθή, την Charlotte Hayley, η οποία μοίρασε αντίστοιχα κορδελάκια στο χρώμα του ροδάκινου στην κοινότητά της.
Σε μια προσπάθεια να μην εμπορικοποιηθεί ο συμβολισμός και η μάχη για τον καρκίνο του μαστού, τα κορδελάκια άλλαξαν χρώμα και έγιναν ροζ. Επίσημα, τα πρώτα ροζ κορδελάκια μοιράστηκαν στο Susan G. Komen Race for the Cure στη Νέα Υόρκη το 1991, ένας αγώνας που διοργανώνεται μέχρι σήμερα σε εκατοντάδες πόλεις σε όλο τον κόσμο.
Σήμερα, ο Οκτώβρης μπορεί να βάφεται «ροζ», αλλά πρέπει να θυμόμαστε πως η ευαισθητοποίηση για τον καρκίνο του μαστού είναι μια κατάσταση, η οποία πρέπει να διαρκεί όλους τους μήνες του χρόνου και στις πιο έντονες αποχρώσεις.
Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Facebook/ Gerald R. Ford Presidential Library
Δείτε ακόμη: 6 celebrities που νίκησαν τον καρκίνο του μαστού
Όπως αρκετές celebrities, η Nixon δημοσιοποίησε τη διάγνωση μετά τις χημειοθεραπείες της. Η μαμά της είναι επίσης survivor.
H βραβευμένη κωμικός νίκησε τον καρκίνο του μαστού, κι έχει αφοσιωθεί στον αγώνα για καθολική παροχή ιατρικής φροντίδας
H ηθοποιός διαγνώστηκε με το γονίδιο του καρκίνου του μαστού, υπέστη διπλή μαστεκτομή και αφοσιώθηκε στην ενημέρωση για την έγκαιρη πρόληψη.
Η τραγουδίστρια έχει αντιμετωπίσει τον καρκίνο του μαστού 2 φορές. Πλέον υποστηρίζει πολύ έντονα τη μηνιαία αυτοεξέταση.
Η ηθοποιός του Charmed και του Beverly Hills διαγνώστηκε το 2015. Πλέον η νόσος βρίσκεται σε ύφεση.
