Πέρα από το μύθο, η ποικιλία των βιοτόπων και ο πλούτος των οικοσυστημάτων καθιστούν τον Όλυμπο μνημείο της φύσης, ένα πολύτιμο απόθεμα της βιόσφαιρας, όπως τον ανακήρυξε και ο ΟΗΕ. 1.700 είδη ανώτερων φυτών έχουν καταγραφεί, ενώ 22 είδη (κυρίως αγριολούλουδα της αλπικής ζώνης) δεν απαντώνται πουθενά αλλού στον κόσμο καθιστώντας το βουνό έναν πολύτιμο βοτανικό κήπο με παγκόσμιες αποκλειστικότητες. Η ανακήρυξη του σε Εθνικό δρυμό το 1938 (ο πρώτος της Ελλάδας) βοήθησε στη διατήρησή τους.
Ο Όλυμπος είναι δύσκολο βουνό. Σκεπασμένος με πολλά χιόνια από τον Οκτώβριο μέχρι τον Ιούνιο, σαρώνεται από ανέμους με απίστευτες ταχύτητες και απρόβλεπτες καταιγίδες.
Η πιο κοντινή πόλη στον Όλυμπο είναι το Λιτόχωρο. Η ανάβαση (16 χλμ, 1.600 μέτρα υψομετρικής διαφοράς) προς το οροπέδιο των Μουσών (2.700μ) ξεκινά νωρίς το πρωί από τη θέση Διασταύρωση (1.100μ). Δάσος οξιάς, με παχύ υπόστρωμα φύλλων κάνει τα βήματα αθόρυβα μέχρι τη θέση Μπάρμπα (1.350μ). Μετά, μαυρόπευκα και έλατα και αγριολούλουδα με ζωηρά χρώματα να εμφανίζονται σε όλο και μεγαλύτερη ποικιλία.
Μετά την Μπάρμπα βαδίζουμε σε ράχη αποκτώντας την πρώτη θέα των κορυφών που κλείνουν τον Όλυμπο από τα νότια. Οι χιονισμένοι Πάγοι που δεσπόζουν μας προϊδεάζουν για τη συνέχεια.
Χαμηλά στο φαράγγι κυλάει ο μυθικός Ενιπέας. Σε 3 ώρες φθάνουμε στη θέση Στράγγος (1.850μ). Στο κομβικό αυτό σημείο βρίσκεις (όχι πάντα) το τελευταίο διαθέσιμο νερό. Προχωράμε στη θέση Πετρόστρουγκα με τα γιγάντια ρόμπολα και το καινούργιο καταφύγιο (ανοιχτό όλο το χρόνο) στη βόρεια πλευρά του βουνού. Τα δέντρα αραιώνουν αλλά τα αγριολούλουδα πληθαίνουν. Τα λευκόδερμα ορεινά πεύκα είναι τα μόνα που αντέχουν το κρύο και την έλλειψη οξυγόνου, επεκτείνοντας το δασοόριο του βουνού πάνω από τα 2.500μ.
H επίπονη ανωφέρεια στο αλπικό τοπίο οδηγεί στην κορυφή Σκούρτα (2.495μ). Η θέα του συγκροτήματος των ψηλότερων κορυφών συγκλονίζει. Σύννεφα αναπαύονται στο Μύτικα και στο Στεφάνι. Ως το τέλος της διαδρομής απολαμβάνουμε το μεγαλείο τους αφού στα ριζά τους είναι ο προορισμός μας. Ο Λαιμός, το στενό πέρασμα πάνω σε κόψη που ενώνει την Σκούρτα με το οροπέδιο των Μουσών, καταλήγει στο Πέρασμα του Γιόσου. Εδώ χρησιμοποιούμε το σταθερό συρματόσχοινο και με δέκα δρασκελιές βρισκόμαστε στο οροπέδιο. Ο ήλιος είναι δυνατός, το οξυγόνο λιγότερο, το θέαμα ανυπέρβλητο. Ο Μύτικας θαρρείς πως θα ξύσει τον ουρανό και η θέα του Στεφανιού δεν αφήνει καμιά απορία γιατί ο θρόνος του Δία τοποθετήθηκε εδώ.
Διάρκεια ανάβασης: 7-8 ώρες
Ιδανική περίοδος: Ιούλιος-Σεπτέμβριος
