Facebook: Τι γίνεται όταν παίρνει τη θέση της "παιδικής χαράς;"

Θα αφήνατε πότε το μικρό σας να περπατήσει μόνο του σε μια μεγάλη πόλη, χωρίς να του έχετε δώσει οδηγίες αλλά και να το ενημερώσετε για τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας; Κι όμως πολλοί γονείς επιτρέπουν στα παιδιά τους να χρησιμοποιούν το χαοτικό διαδίκτυο χωρίς καμία ενημέρωση.

Το internet έχει αλλάξει όλη μας τη ζωή και η γρήγορη εξέλιξη της τεχνολογίας μας βοηθά να επωφελούμαστε από αυτό, όπου και αν βρισκόμαστε. Τι γίνεται όμως όταν δεν γίνεται σωστή χρήση από τα παιδιά μας; Πώς πρέπει οι γονείς να θέτουν τα όρια; Τι γίνεται όταν τα μικρά σας εν αγνοία σας διατηρούν προφίλ στο Facebook; Είναι μόνα μερικά από τα ερωτήματα που απασχολούν τόσο τους ειδικούς όσο και τους γονείς.

Τα internet αποτέλεσμα από έρευνα που διενεργήθηκε σε δείγμα 2.200 μητέρων με παιδιά κάτω των δύο ετών και πρόσβαση στο internet, στη Βρετανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, τον Καναδά, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και την Ιαπωνία, σοκάρουν. Αναρτημένες στο είναι οι φωτογραφίες του 81% των παιδιών κάτω των δύο ετών, ενώ πολλά παιδιά έχουν αποκτήσει προφίλ σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης πριν καν γεννηθούν, αφού στο facebook αναρτώνται φωτογραφίες κι από τα υπερηχογραφήματα των εμβρύων. Σύμφωνα με διεθνή έρευνα, τα προσωπικά στοιχεία του 80% των παιδιών, που γεννιούνται στο δυτικό κόσμο είναι διαθέσιμα στον Παγκόσμιο Ιστό, κυρίως σε ιστοσελίδες όπως το Facebook και, μάλιστα, με πρωτοβουλία των γονιών τους. Επίσης, το 5% των νηπίων έχει το δικό του προφίλ σε κάποια σελίδα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook.

Οι ειδικοί εκφράζουν έντονα την ανησυχία τους σχετικά με τη διαφύλαξη της ιδιωτικότητας στην ψηφιακή εποχή, ενώ παράλληλα υπάρχει έντονα η ανησυχία για αύξηση των κρουσμάτων παιδοφιλίας. Στο ερώτημα των ειδικών προς τους γονείς που συμμετείχαν στην ερεύνα, «Για ποιο λόγο δημοσίευσαν φωτογραφίες των παιδιών τους στο Facebook;» Πάνω από το 70% απάντησε ότι «ήθελε να μοιραστεί τις φωτογραφίες τους με τους συγγενείς και τους φίλους της οικογένειας».

Η απάντηση των γονιών δείχνει πως υπάρχει άγνοια αλλά δεν περιμένουν πως μπορεί να γίνει κάτι κακό με τις φωτογραφίες. Ωστόσο, το Facebook συμβουλεύει τους γονείς να τηρούν αυστηρά τις ρυθμίσεις απορρήτου. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα που δημοσιοποιούν (π. χ. φωτογραφίες, video κτλ ) από τη μη εγκεκριμένη και ασφαλή χρήση, που μπορεί να γίνει από άτομα που δεν ανήκουν στο κοντινό φιλικό και συγγενικό περιβάλλον.

Τι γίνεται όμως με την ασφαλή πλοήγηση των παιδιών στο διαδίκτυο αλλά και στα social media;

Αρχικά, θα πρέπει οι γονείς να καταλάβουν πως τα πράγματα έχουν αλλάξει και τίποτα δεν είναι πλέον αθώο. Για το λόγο αυτό έχει σημασία να καταλάβουν τι είδους πληροφορία επικοινωνούν κάθε φορά στην διαδικτυακή πλέον «γειτονιά». Είναι σημαντικό να φιλτράρουν τις πληροφορίες που δημοσιεύουν τόσο για τα παιδιά τους όσο και για τους ιδίους. Επίσης, πρέπει να πάρουν αυστηρά μέτρα για τα παιδιά τους.

• Εγκατάσταση λογισμικού (με καθημερινή αυτόματη ανανέωση) για την προστασία απέναντι σε ιούς και άλλους κινδύνους κατά την πλοήγηση στο internet.
• Έλεγχος της πρόσβασης σε σελίδες στο διαδίκτυο μέσω ειδικού λογισμικού (parental control). Η πρόσβαση στο λογισμικό αυτό πρέπει να επιτρέπεται μόνο στους γονείς και όχι στα παιδιά. Αν δεν έχετε τις γνώσεις για να κάνετε αυτή την εγκατάσταση πρέπει να το αναλάβει κάποιος ειδικός. Ακόμα, μπορούν να ελέγχουν το ισορικό περιήγησης. 
• Αυστηρός περιορισμός του χρόνου που περνάει ένα παιδί μπροστά στην οθόνη
• Αφιέρωση χρόνου πλοήγησης στο internet μαζί με το παιδί.
• Θα πρέπει να γίνει έλεγχος με τα πρόσωπα που τα παιδιά σας δεν γνωρίζουν. Μπορεί σερφάροντας να επικοινωνούν με άτομα που δεν είναι γνωστά. Κανένας δεν ξέρει ποιο άτομο βρίσκεται πίσω από ένα προφίλ. Οι γονείς οφείλουν να ενημερώνουν συνεχώς τα παιδιά τους. Το 29% των παιδιών ηλικίας 9-16 χρόνων που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο στην Ευρώπη, έχουν στο παρελθόν επικοινωνήσει με κάποιον που δε γνώριζαν από κοντά, μια δραστηριότητα που μπορεί να είναι διασκεδαστική, αλλά μπορεί να θεωρηθεί επικίνδυνη.
• Παρόλο που τα παιδιά 9-10 ετών αντιπροσωπεύουν το μικρότερο ποσοστό όσων έχουν «συναντήσει» κάποιον που γνωρίζουν μόνο μέσω διαδικτύου, είναι εκείνα που ενοχλήθηκαν περισσότερο από την εμπειρία αυτή (41% όσων πραγματοποίησαν τέτοια «συνάντηση»).
• Οι γονείς θα πρέπει να έχουν στο μυαλό τους την έξαρση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού. Video, φωτογραφίες και όχι μόνο μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναντίον των παιδιών σας, από συνομήλικους τους.

Να θυμάστε:

• Δεν δημοσιεύουμε προσωπικά δεδομένα, διεύθυνση, τηλέφωνο, φωτογραφίες, λογαριασμούς τραπέζης κ.α.
• Δίνουμε μόνο πληροφορίες που θα μπορούσαμε να δώσουμε και στην πραγματική ζωή. Η ψευδής ασφάλεια που δίνει το διαδίκτυο δεν θα πρέπει να εφησυχάζει μικρούς και μεγάλους. Το ότι είμαι στον υπολογιστή στο σπίτι μου δεν σημαίνει ότι δεν εκτίθεστε και δεν «κινδυνεύετε».
• Η εντατική χρήση του διαδικτύου βελτιώνει τον ψηφιακό αλφαβητισμό και τις ικανότητες ασφαλούς πλοήγησης. Τα περισσότερα παιδιά γνωρίζουν περισσότερα για το διαδίκτυο από ό,τι οι γονείς τους.
• Αν έχετε προφίλ σε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης όπως το facebook σκεφτείτε αν θέλετε τα δεδομένα σας να είναι δημόσια και προσβάσιμα σε όλους ή μόνο προσβάσιμα σε «φίλους».
• Αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε τους κωδικούς σας από δημόσια καφέ και ανοιχτά ασύρματα δίκτυα WIFI.
• Να αλλάζετε τους κωδικούς σας συχνά και να μην τους αποκαλύπτετε σε τρίτους, ούτε καν σε πολύ καλούς φίλους.
• Προσοχή όταν σας ζητάνε τα στοιχεία σας στο ίντερνετ. Σε καμία περίπτωση δεν δίνουμε τα στοιχεία μας αν δεν γνωρίζουμε το άτομο που μας τα ζητάει προσωπικά, όπως δεν ανοίγουμε την πόρτα στο σπίτι σε ξένους.