Τι σημαίνει ότι ένα παιδί έχει αρνητικές αντιδράσεις ή όπως συνηθίζουν να λένε οι γονείς είναι «αντιδραστικό;»
Ας ψάχνουμε να βρούμε που είναι η αρχή του μίτου. Γεννιόμαστε και μεγαλώνουμε μέσα σε κοινωνικές ομάδες με πρώτη και καθοριστική για την ζωή μας, την οικογένεια. Οι γονείς μας είναι οι πρώτοι που μας βοηθούν να μάθουν να περπατάμε, να μιλάμε, να λειτουργούμε μέσα σε μία ομάδα. Επομένως, είτε μας το επιβάλλει ή ίδια μας η φύση, είτε η κοινωνία όπου ζούμε και μεγαλώνουμε, οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά όντα, όπου μαθαίνουμε να βιώνουμε τα συναισθήματα αποδοχής και ολοκλήρωσης στην κοινωνική ομάδα που ανήκουμε.
Εδώ λοιπόν, βρίσκεται το πρόβλημα. Τα παιδιά που φέρονται αρνητικά είναι αποθαρρυμένα, διότι νιώθουν ότι δεν ανήκουν ή δεν μπορούν να ενταχθούν με θετικό τρόπο. Η αρνητική τους συμπεριφορά έχει συνήθως σαν σκοπό την άτοπη προσοχή. Έτσι πιστεύουν ότι μπορούν να αποκτήσουν σημασία, ότι μπορούν να ανήκουν έστω και με αρνητικό τρόπο.
Πώς όμως δημιουργείται το πρόβλημα;
Το βασικό συστατικό της κάθε κοινωνικής ομάδας και κατ’ επέκταση της κοινωνίας, είναι η επικοινωνία. Ο διάλογος, η συνδιαλλαγή, η ελεύθερη έκφραση των συναισθημάτων. Ωστόσο, η κοινωνία μας μαθαίνει να μην ακούμε τα συναισθήματά μας αλλά να εμπιστευόμαστε τη λογική. Ακόμα, και η έκθεση στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, ενισχύουν την πεποίθηση αυτή, «Σκέφτομαι και γράφω». Μα μπορεί να γίνει αυτό; Τι γίνεται με τα συναισθήματα; Αφού, αυτό που βιώνουμε, γίνεται πεποίθηση και σκέψη.
Από που πηγάζουν λοιπόν τα συναισθήματα; Γιατί νιώθουμε χαρούμενοι, θυμωμένοι ή ενοχλημένοι; Γιατί μερικοί από εμάς αντιμετωπίζουν τα συναισθήματά τους καλύτερα από μερικούς άλλους; Αν υποθέσουμε ότι είναι καλύτερα να μη θυμώνουμε με τα παιδιά μας γιατί ακόμα και όταν το κάνουμε, δεν αποδεικνύεται και ιδιαίτερα αποτελεσματικό, τότε τι θα έπρεπε να κάνουμε με το θυμό μας; Συνήθως θεωρούμε ότι τα συναισθήματα μας είναι μαγικές δυνάμεις που εισβάλλουν από έξω και ουδεμία σχέση έχουν με τον τρόπο που χειριζόμαστε εμείς οι ίδιοι τις καταστάσεις. Για παράδειγμα, με θύμωσε τόσο πολύ ή «Έχω το πιο δύσκολο παιδί του κόσμου, κοντεύει να με τρελάνει!». Δεν δείχνουμε να συνειδητοποιούμε ότι καθένας μας είναι υπεύθυνος για αυτά που νιώθει.
Πώς τα συναισθήματα και η συμπεριφορά μας εξυπηρετεί ένα σκοπό. Βασίζονται στα πιστεύω μας. Αν πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι έχουν φιλική διάθεση και ότι είναι άξιοι εμπιστοσύνης, δημιουργούμε θετικά συναισθήματα και τις προυποθέσεις για να τους πλησιάσουμε. Αν πάλι πιστεύουμε ότι δεν έχουν φιλική διάθεση και δεν είναι άξιοι εμπιστοσύνης, δημιουργούμε εχθρικά συναισθήματα και κρατούμε την ανάλογη στάση για να τους κρατήσουμε σε απόσταση.
Οι γονείς συχνά ενοχλούνται και θυμώνουν γιατί τα παιδιά τους δεν είναι έτσι όπως τα προσδοκούν. Αυτά τα αρνητικά συναισθήματα θυμού και ενόχλησης εξυπηρετούν το σκοπό τους: θέλουν να ελέγχουν το παιδί. Μόλις οι γονείς κατανοήσουν πως δεν πρόκειται για παιχνίδι εξουσίας, τότε πολλές συμπεριφορές του παιδιού τους που μέχρι στιγμής ήταν μη αποδεκτές παύουν να είναι.
Από την άλλη πλευρά, τα παιδιά μαθαίνουν να χρησιμοποιούν τα συναισθήματά τους για να πετύχουν τους σκοπούς τους. Τα παιδιά από την στιγμή που γεννιούνται ξοδεύουν ατελείωτες ώρες παρατηρώντας τις αντιδράσεις των γονιών τους με αποτέλεσμα να αποκτούν μια μοναδική δεξιότητα, μαθαίνουν να τους χειρίζονται.
Το παιδί λοιπόν μπορεί να γκρινιάζει για να αποκτήσει αυτό που θέλει, να συμπεριφέρεται άσχημα σε δημόσιους χώρους προκειμένου να επιτύχει το σκοπό του. Μόλις οι γονείς κατανοήσουν πως τα παιδιά τους μπορούν να μεταχειριστούν τα συναισθήματά τους για να χρησιμοποιήσουν τους μεγάλους όπως θέλουν, είναι σε θέση να τα επηρεάσουν θετικά. Μπορούν να βγουν από το φαύλο κύκλο θυμού και ενόχλησης αποφεύγοντας να αντιδράσουν, όταν τα παιδιά προσπαθούν να μεταχειριστούν τα συναισθήματα για να τους χρησιμοποιήσουν όπως θέλουν. Μπορούν να επαναλάβουν ξεκαθαρίζοντας τα όρια και τις φυσικές συνέπειες της συμπεριφοράς των παιδιών μένοντας σταθεροί σε αυτά. Είναι απαραίτητο μέρος της ωριμότητάς μας να γίνουμε υπεύθυνοι για τα συναισθήματά μας και υπεύθυνοι για τη διαχείρισή τους.
Είναι επιλογή σας να αλλάξετε τον τρόπο που επικοινωνείτε με τα παιδιά σας. Μάθετε να μιλάτε για όσα νιώθετε και βιώνετε.
Κάντε likeστη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα.
