Πάνω από είκοσι χρόνια ήθελα να επισκεφτώ την Ικαρία. Είχα ακούσει τόσους μύθους και ιστορίες που φάνταζε σαν τη χώρα του Ποτέ. Ιστορίες για τα εικοσιτετράωρα πανηγύρια, για τους ανθρώπους που ανοίγουν τα μαγαζιά τους ό,τι ώρα θέλουν, για τις άδειες παραλίες, για τους μαγαζάτορες που δεν βιάζονται να σε εξυπηρετήσουν, όπως και πολλές μεταφυσικές ιστορίες και φαντάσματα - τους αρέσει το μεταφυσικό στην Ικαρία.
Όλες αυτές οι ιστορίες μαζί με το μυστικό της μακροζωίας, μου είχαν εξάψει τη φαντασία και ένοιωθα ενθουσιασμένη που επιτέλους θα πήγαινα έστω για τέσσερις ημέρες (γιατί την Ικαρία για να τη δεις θέλεις τουλάχιστον δέκα ημέρες).
Ξεκίνησα με πρόγραμμα και πολύ στοχευμένη για το ποια μέρη ήθελα να δω. Μεγάλος λάθος. Από ό,τι έβαλα στόχο, δεν έκανα τίποτα, εκτός να παραβρεθώ σε πανηγύρι. Να ‘ναι καλά η καλή μου φίλη Ναταλία και ο Νίκος, γιατί είναι εντελώς διαφορετικό να πας μόνος σου και αλλιώς να πας με Ικαριώτες.
Μόλις έφτασα, δίπλα από το αεροδρόμιο έριξα μια βουτιά στο Φάρο, μια μεγάλη παραλία με ωραίο βυθό, και μετά φάγαμε στο χωριό Καραβόσταμο, μια ώρα από το Φάρο, στην ψαροταβέρνα Μαντουβάλα, πάνω στη θάλασσα, όπου η μοναδική οικογένεια Τσιμπίδη, με την Τρισεύγενη, το Γιάννη, το Ζαχαρία και το Βαγγέλη, μας έφεραν τους ωραιότερους μπαλάδες (ψάρια) που δεν είχα δοκιμάσει ποτέ μέχρι τότε, φάβα και μαυρομάτικα φασόλια με χταποδάκι, αλλά και συγκλονιστικά χόρτα και κολοκύθια. Όλα από το μποστάνι τους και όλα από τη δική τους τράτα.
Αφού είπαμε μεταξύ μας πολλές φορές πόσο ευλογημένοι είμαστε που βρισκόμαστε εδώ, αρχίσαμε να ανηφορίζουμε στο Πέζι στις Ράχες, που έχει μια μοναδική ιστορία. Δεν θα σας την πω, βρείτε τον Νίκο Πετρόγιαννη να σας την πει.
Μετά από μία ώρα διαδρομής φτάσαμε στο Πέζι, ένα υπέροχο πέτρινο σπίτι μέσα στο δάσος , που φάνταζε σαν να έχει βγει από παραμύθια του Άντερσεν.
Ίχνος σήματος κινητού, μεγάλη ελευθερία.... Το πιο κοντινό μέρος για να πιάσει το κινητό ήταν σε 15 περίπου λεπτά απόσταση με το αυτοκίνητο, στο χωριό Χριστός, ένα από τα πιο όμορφα και γραφικά χωριά. Στον υπέροχο κεντρικό δρόμο που διασχίζει το «χωριό που δεν κοιμάται ποτέ», βρήκαμε την Κουζίνα, όπου αξίζει να δοκιμάσετε πουγκιά με λαχανικά και κάρυ. Λίγο πιο κάτω, ο Γυναικείος Συνεταρισμός Ραχών, με χειροποίητα γλυκά φτιαγμένα με πολύ μεράκι. Μη φύγετε αν δεν δοκιμάσετε το μπακλαβαδάκι που μοιάζει με σπρινγκλ ρολ, είναι θεϊκό! Στο πολύ όμορφο μπαρ με τον υπέροχο κήπο, το Δενδρόσπιτο, ένα παλιό σπίτι που η Ανθοδέσμη και ο Κώστας μετέτρεψαν με πολύ αγάπη σε μικρό παράδεισο, υπάρχουν όντως δενδρόσπιτα αν θέλεις να αράξεις ψηλά.
Την άλλη μέρα, αφού ξυπνήσαμε και φάγαμε πρωινό σε ρυθμούς Ικαρίας, πήγαμε στο Λιβάδι, όπου καταλήγει το ποτάμι από το φαράγγι του Χάρακα. Εκεί μπορείς να κάνεις πολύ ωραίο κάμπινγκ.
Όμως αυτό το οποίο θα μπορούσες με μεγάλη ευχαρίστηση να πάρεις μαζί σου φεύγοντας από την παραλία, είναι να μάθεις για τους άνεμους στη σχολή Ανεμολογίας. Δηλαδή να συζητήσεις στην κυριολεξία " περί ανέμων και υδάτων". Ανεβήκαμε από εκεί προς το βουνό για βραδινό, κοντά στον Προφήτη Ηλία. Στη ταβέρνα Άργιος, είχα την τύχη να μου πει όλη την ιστορία για την εξορία του, ο Ντίνος Πετρόγιαννης, ένας υπέροχος άνθρωπος με πανέμορφα μάτια που μίλαγε με γλύκα για όλα αυτά τα δύσκολα που του συνέβησαν στη ζωή στα χρόνια της εξορίας. Μουσικός, μοιραζόταν το δωμάτιό του με τον Λουντέμη και είχε όμορφες ιστορίες για τον Χατζιδάκι. Ομολογώ πως τελικά δεν ήξερα τίποτα για την εξορία.
Γυρίσαμε στο σπίτι ίσα-ίσα για να βάλουμε τα σωστά παπούτσια –τα οποία τελικά εγώ δεν έβαλα. Υποσημείωση κορίτσια να φοράτε κλειστά παπούτσια στα πανηγύρια για να μπορείτε να είστε ανταγωνιστικές στις πατημασιές.
Γύρω στα μεσάνυχτα πήγαμε στο πανηγύρι στις Καστανιές, νωρίς τελικά για ικαριώτικο πανηγύρι. Από το κατσικάκι μέχρι το γαλακτομπούρεκο, όλα πετανόστιμα, και το κρασί που έρεε άφθονο και ντόπιο, ό,τι πρέπει για να κάνεις κεφάλι. Η πιο συγκινητική στιγμή όταν η ορχήστρα έπαιξε ένα κομμάτι τανγκό και χόρεψαν όλοι, από τους υπερήλικες μέχρι τους νέους, έμοιαζε με παλιά ιταλική ταινία.
Ο κόσμος άρχισε να έρχεται μετά τις 3. Το πιο σημαντικό για να αντέξεις στο πανηγύρι είναι να μην αρχίσεις να πίνεις από την αρχή, έτσι ώστε να προλάβεις να χορέψεις το "Πώς το Τρίβουν το Πιπέρι", το τραγούδι με το οποίο κλείνουν όλα τα πανηγύρια στην Ικαρία. Δεν πρόλαβα, υπόσχομαι την επόμενη φορά. Την παράσταση έκλεψε ο 80χρονος Γιώργος Στενός, ο γνωστός μελισσοκόμος από το χωριό Χριστός, με την σπάνια χορευτική φιγούρα 'κωλοκάθισμα" χωρίς χέρια.
Την επόμενη μέρα πήγαμε να δούμε το ηλιοβασίλεμα στη Μονή της Θεοκτίστης, στο χωριό Πηγή. Η πρώτη εντύπωση όταν φτάνεις είναι πως εκεί κατοικούσαν εξωγήινοι. Στο βάθος αγναντεύεις την Μεσσαριά και τις χαράδρες που ξεχύνονται μέσα στο άπειρο πράσινο.
Τρία νησιά έχουν σαν καύχημα την Αγία Θεοκτίστη. Η Λέσβος στην οποία γεννήθηκε, η Πάρος στην οποία έζησε τριάντα πέντε χρόνια ασκητική ζωή και η Ικαρία στην οποία βρίσκονται τα σεπτά λείψανά της.
Εκτός από την υπέροχη θέα και το ηλιοβασίλεμα αξίζει να φας στο καφενεδάκι τους λουκουμάδες της Μαρίας Φραντζέσκου, που προσέχει τη μονή, και να ακούσεις όλη την ιστορία του νησιού από μια γυναίκα που θα μπορούσε να είναι η προσωποποίηση της Ικαρίας. Έχει ένα αγέρωχο περπάτημα, φίνο αλλά ταυτόχρονα αντρικό. Σνόμπαρε τον Τζέιμι Όλιβερ, καθώς έφτιαξε μεν τραχανά μαζί του, αλλά όταν της ζήτησε να αρμέξουν την κατσίκα τον έστειλε να το κάνει μόνος του.
Το βράδυ, δοκιμάσαμε υπέροχο κρέας στο Slow Food στο Μάραθο, στην Ευαγγελία Μαρινάκη, σε μια όμορφη πλατεία. Φτιάχνει το δικό της τυρί, έχει τα δικά της ζώα και το δικό της μποστάνι.
Παρόλο που ήθελα να πάω και στην φημισμένη παραλία Σεϋχέλες αλλά και στην Μεσακτή των σέρφερς , αποφασίσαμε να πάμε στην μακρινή παραλία Τραπάλου. Η Καλλιόπη Παναγιωτίδου μαγειρεύει στη μοναδική ταβέρνα της παραλίας, και το μεσημεριανό μας εκεί εξελίχθηκε πάλι σε μικρό πανηγύρι με 10 άτομα. Και παρότι όλοι έπρεπε να πάνε σε ένα γάμο στη Λαγκάδα (μαζί κι εμείς ακάλεστοι) το κέφι που έγινε στη μικρή ταβέρνα, μας κράτησε και εμάς και τους καλεσμένους εκεί μέχρι αργά.
Αξίζει να παραβρεθείς σε ένα γάμο στην Ικαρία για να δεις το τσιμέντωμα το γαμπρού και πολύ αργά το βράδυ, το ψήσιμο της γραβάτας του που την κόβουν κομματάκια και την τρώνε οι φίλοι του. Η Ικαρία θα μπορούσες να πεις ότι είναι ένα πάτσγουορκ πολλών αντιθέσεων. Διαφορετικά κομμάτια που όταν ενώνονται δίνουν ένα ισορροπημένο, υπέροχο αποτέλεσμα. Σαν να παίζονται διαφορετικές ταινίες σε κάθε γωνία.
Το σίγουρο είναι πως η Ικαρία είναι αυτόνομη, κι αν ένα μέρος θα μπορούσε να αυτονομηθεί θα ήταν αυτό. Άλλωστε είχε αυτονομηθεί για ένα μικρό διάστημα, το 1912, πριν την ένωσή της με την Ελλάδα.
Οι άνθρωποι είναι ευγενέστατοι και φιλόξενοι, αρκεί να αφεθείς στους ρυθμούς του νησιού. Το μυστικό της μακροζωίας, όπως λέει η Μαρία Φραντζέσκου δεν είναι ούτε η διατροφή ούτε οι αργοί ρυθμοί. Είναι να ξυπνάς το πρωί και να ξέρεις ότι έχεις να κάνεις συγκεκριμένες δουλειές. Εάν έχεις παραιτηθεί και δεν δουλεύεις το μυαλό σου μέχρι να φύγεις από αυτό τον κόσμο, τότε είναι που γερνάς. Σοφά λόγια...
