Σύμφωνα με τον Ευστάθιο, εκκλησιαστικό συγγραφέα και επίσκοπο Θεσσαλονίκης, το όνομα Νίσυρος προέρχεται απο τις αρχαίες ελληνικές λέξεις “νέω” (κολυμπώ) και “σύρω” σε παραπομπή στον Πολυβώτη, ο οποίος κολύμπησε για λίγα λεπτά με τον πελώριο βράχο του Ποσειδώνα στη ράχη του. Ωστόσο, οι σημερινοί ερευνητές θεωρούν οτι το όνομα του νησιού έρχεται απο την Καρία της Μικράς Ασίας και το νησί Σάρος βόρεια της Καρπάθου “νέα Σάρος – Νίσυρος”. Η παράδοση της Δωδεκανήσου έγινε το 1945, ενώ τελικώς το 1947 επισημοποιήθηκε η ένωση της με την Ελλάδα.
Έχοντας αυτό το μύθο στο μυαλό μου φθάνω στο νησί. Το πλοίο στη Νίσυρο δένει στο Μανδράκι, το κυρίως χωριό του νησιού, την πρωτεύουσά του. Αρκετά αλλαγμένο τα τελευταία χρόνια, λόγω του ημερήσιου τουρισμού απο την Κω, μοιάζει σα να έχει βεβηλωθεί απο τις μάζες, όμως διατηρεί ακόμα αρκετά σημεία του αναλλοίωτα. Η πλατεία της Ηλικιωμένης, νωρίς το πρωί ή μετά τις 4 το απόγευμα, είναι ένα απο τα μαγευτικά μέρη, ιδανικό για να κάτσεις να πιεις ρακί με καρπούζι και να φας τυρί κάτω απο τα παλιά μεγάλα δέντρα, των οποίων η δροσιά είναι τόσο φιλόξενη (κάτι που βέβαια καταλαβαίνεις βρίσκεσαι εκεί μετά από μία επίσκεψη στην παραλία των Χοχλάκων, την άγρια παραλία με μεγάλες μαύρες κροκάλες, πίσω απο τον βράχο που στέκει το μοναστήρι της Σπηλιανής). Ο Βέγγος, η Ειρήνη και το καφενείο του Αντρίκου είναι τα τρία στέκια της πλατείας (στην Ειρήνη μπορεί κανείς να αγοράσει και τυριά για το σπίτι). Να δοκιμάσετε τα μαγειρευτά φαγητά και τα γλυκά ημέρας που είναι πάντα νόστιμα. Σας το προτείνω.
Λίγο παραμέσα βρίσκεται η πλατεία με το νεοκλασικό κτίριο του Δημαρχείου και ακριβώς απο πίσω είναι η ωραιότερη γειτονιά του Μανδρακίου, το Λαγγάδι. Ένα πολύ όμορφο σοκάκι, που ξεκινάει απο την παραλία και φτάνει ως το σχολείο, δείχνει περίτρανα την αρχιτεκτονική του χωριού, με καλά διατηρημένα Νισύρικα σπίτια. Προς την μεριά της παραλίας, βρίσκεται και η αρχή της ανάβασης για τον βράχο της ακρόπολης και το Μοναστήρι της Σπηλιανής, που σίγουρα πρέπει να επισκεφτεί όποιος βρεθεί στο νησί, ενώ εκεί βρίσκεται και το Λαογραφικό μουσείο. Στην παραλία, τα Λιοτρίδια παραμένουν σταθερή αξία για ποτό κατά την δύση του ηλίου (αν και το ηλιοβασίλεμα στους Χοχλάκους είναι αγαπημένο). Η επέκταση του σε Λιοτρίδια Κουζίνα, ακριβώς δίπλα, είναι το νέο εξαιρετικό μέρος για πρωινό, πάστα, και σαλάτες, ένας μοντέρνος χώρος απο την αρχιτέκτονα Πέτρα Κοτσίδου, που μένει στο νησί εδώ και αρκετά χρόνια, ενώ στην πλατεία Ηρώων βρίσκεται το επίσης νέο μαγαζί με παραδοσιακά προιόντα Νισύρου που σχεδίασε η ίδια.
Τα καλά κρυμμένα μυστικά ξέρει η Μαρία Διακομηχάλη, Νισυριά απο τις παλιές που κρατά τις παραδόσεις του τόπου της. Απο αυτήν θα προμηθευτείτε ψιλοκούλουρα και χαλουβά, αλλά ακόμα καλύτερα θα σας πρότεινα να ζήσετε την εμπειρία μαθημάτων Νισύρικης μαγειρικής μαζί της. Η κυρία Μαρία μαζί με τον γιο της, Χάρη, ξεκίνησαν το πρόγραμμα αγροτουρισμού ΑΝΑΕΜΑ, το οποίο δεν αρκείτε μόνο στην καλλιέργεια της γης και την μαγειρική, αλλά περιλαμβάνει εξερεύνηση των μονοπατιών και κέντημα, και διαμονή σε παραδοσιακά σπηλάδια. Στην «απέναντι όχθη», οι Λολές Κόρες, είναι το νέο μαγαζί που υποστηρίζει το ελληνικό design έχοντας προς πώληση απο ρούχα και αξεσουαρ, μέχρι αντικείμενα για το σπίτι αλλά και σουβενίρ μεταμοντέρνας εκδοχής. Οι ταβέρνες Leukantio και Panorama, της Σεβαστής, είναι άλλες δυο καλές επιλογές στο Μανδράκι. Όπως καταλαβαίνετε, το φαγητό το αγαπώ.
Αυτό θα πει διακοπές με θέα
Σε αυτό το σημείο και με αφορμή την παραπάνω φωτογραφία, να σας πω ότι το μάτι μου χόρτασε να βλέπει γαλάζιο από το μπαλκόνι της Μελανόπετρας, μιας πέτρινης κατοικίας, που κτίστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα στην καρδιά του πανέμορφου παραδοσιακού οικισμού Εμπορειού της Νισύρου και μετατράπηκε το 2015 σε μια ατμοσφαιρική διώροφη οικοία με δύο κομψά διαμερίσματα, στο ισόγειο και τον όροφο. Το υψόμετρο των 400 μέτρων μου χάρισε μία μοναδική πανοραμική θέα στο Αιγαίο.
Και τώρα συνεχίζουμε το οδοιπορικό μας..
Γι αυτούς που προτιμούν να μένουν κεντρικά, το Μανδράκι προσφέρει πληθώρα επιλογών, απο το κλασικό ξενοδοχείο Porfyris και το Romantso, τα Liotridia rooms, τον κλασικό παραδοσιακό Ξενώνα αλλά και ολόκληρα σπίτια που μπορεί κανείς να ενοικιάσει μέσω airbnb. Λίγο πιο πέρα, το ιστορικό κτίριο των Λουτρών Μανδρακίου αποτελεί σίγουρα the place not to miss αν όχι the place to be. Η ανατολική πτέρυγα που λειτουργεί σήμερα επιδεικνύει την αρχοντική ατμόσφαιρα και ιστορία που κουβαλάει το μέρος. Η μεγάλη ξύλινη σκάλα στην είσοδο, οι παλιοί καθρέπτες που κοσμούν τους διαδρόμους και φυσικά οι λουτήρες για τις θεραπείες με τον ήχο του νερού να «γεμίζει» τον διάδρομο είναι μόνο λίγα απο αυτά που κάνουν αυτό το μέρος μαγικό. Μπορεί για κάποιους να μην είναι το “cup of tea”, μιας και θα πρεπει να μοιραστεί τα μπάνια με τους υπόλοιπους ενοίκους και η ηχομόνωση να μην είναι αρκετή, ωστόσο, αξίζει τον κόπο να το επισκεφτεί κάποιος όταν βρεθεί στη Νίσυρο ακόμα και να κολυμπησει στη παλιά μαρίνα που βρίσκεται ακριβώς μπροστά. Το καφενείο στα Λουτρά είναι σίγουρα ένα απο τα τέσσερα καλύτερα μέρη για να φάει κανείς στη Νίσυρο. Η Θεσσαλονικιά Δήμητρα, ανέλαβε το μέρος πριν αρκετά χρόνια και τα εδέσματα δεν αρκούνται μόνο στην τοπική κουζίνα, αλλά και σε μίξεις νεότερης γαστρονομίας με παραδοσιακά τυριά και προιόντα που συνοδεύονται με μπόλικη ρακί ή κουκουζίνα ενώ το νεό της μαγαζί στον παραλιακό δρόμο του Μανδρακίου είναι εξίσου καλό με πιο upscale set up.
Συνεχίζοντας ανατολικά απο το Μανδράκι, βρίσκεται το ψαροχώρι των Πάλων και η σημερινή μαρίνα. Ένα ήσυχο μικρό χωριό για ψαράκι και για όσους θέλουν να έχουν ευκολότερη πρόσβαση στις παραλίες, που ακολουθούν. Διαμονή στα διαμερίσματα του Μάμη, Mammi’s Apartments, της Πόπης και της Αστραδενής, που διατηρεί την ταβέρνα της χρόνια τώρα, ενώ δίπλα ο Θεσσαλονικιός και το Captain’s, και στην άλλη μεριά το Ελληνίς και η ταβέρνα της Τσαμπίκας, Afroditi. Στους Πάλους υπάρχει και η ομώνυμη παραλία με άμμο και αλμυρίκια που κατακλύζεται κυριώς απο τις ντόπιες οικογένειες και τα Νισυρόπουλα ενώ οι γονείς τους εργάζονται. Κάνω μια στάση στα Λουτρά των Πάλων για επίσκεψη στην Παναγία τη Θερμιανή ακριβώς απένταντι απο το ερειπωμένο κτίριο και συνεχίζω.
Μετά τους Πάλους συναντάμε τις Λυές, με σκουρόχρωμη άμμο και βότσαλα. Μια μεγάλη παραλία, που αν και δεν προσφέρει αρκετή σκιά προσφέρει απομόνωση, καθώς το μήκος της επιτρέπει την διασπορά των λουόμενων. Στο τέλος των Λυών ξεκινάει το μονοπάτι για την Παχιά Άμμο, την ωραιότερη παραλία του νησιού, που συχνά συγκαταλέγεται στις ωραιότερες της Ελλάδας λόγω της ιδιαίτερης μορφολογίας της. Καφέ και μαυρη παχιά άμμος σε μια μεγάλη τόσο σε μήκος όσο και σε πλάτος παραλία, με μια κοιλάδα παραπίσω για τους ελεύθερους κατασκηνωτές, πίσω απο το βουνό και μόλις 10 λεπτά περπάτημα.
Η όμορφη Παχιά Άμμος
Στην αρχή του μονοπατιού και στο αριστερό χέρι βρίσκεται το Μουλάρι, που είναι μια μικρογραφία της και πάντα πιο ήσυχη απο κόσμο παραλία. Ένα ακόμα μέρος που αξίζει και βρίσκεται στο τελείωμα των Λυών είναι η Oasis. Πραγματικά μια όαση στην έρημο των βουνών και των παραλιών, απο το πρωί μέχρι αργά το απόγευμα όλοι περνάνε απο εκεί για καφέ, μπύρα και κυρίως μεζέ με ρακί. Λίγο πιο πριν στο δεξί χέρι είναι το τυροκομείο του Γιώργη απο τον Εμπορειό, όπου μπορεί κανείς να αγοράσει φρέσκα τυρια, ενω η εμπειρία δοκιμής απο το καζάνι είναι μοναδική αν πετύχει κανείς την ώρα παραγωγής.
Ο λευκός Εμπορειός με τα καλντερίμια του
Στον Εμπορειό χτυπάει πια ο παλμός της Νισύρου. Ανεβαίνοντας προς τις κορυφές του ηφαιστείου, αυτό το ερειπωμένο χωριό μάς τραβάει όλους. Κάποτε εντελώς εγκαταλειμμένο, σήμερα έχει τρια μαγαζιά, όπου και τα τρία είναι στα καλύτερα τέσσερα που αναφέρθηκαν παραπάνω, ενώ πολλά και νέα καταλυματα υπάρχουν διαθέσιμα καθώς και ο οργανισμός τέχνης, Sterna. Ας σταθώ λίγο εδώ και ας σας πω ότι από το 2014 το Sterna Art Project αποτελεί κάθε χρόνο, Ιούλιο και Αύγουστο, πόλο έλξης εικαστικών καλλιτεχνών απο την Ελλάδα και όλο τον κόσμο προσφέροντας βήμα έκφρασης και δημιουργίας σε νέους και καταξιωμένους καλλιτέχνες. Πρόκειται για έναν διεπιστημονικό μη κερδοσκοπικό οργανισμό με στόχο την προώθηση και την ανάπτυξη της δημιουργικής καλλιτεχνικής έκφρασης. Ιδρύθηκε από τον καλλιτέχνη Γρηγόρη Χατζηιωαννίδη (Greg Haji Joannides) και έ́́χει σχεδιαστεί ως ένας ενεργός χώρος συγκέντρωσης καλλιτεχνών μέσα από προγράμματα φιλοξενίας και εκθέσεις. Η σύνδεση μεταξύ των καλλιτεχνών και του νησιού,των κατοίκων και των ήδη καθιερωμένων πολιτιστικών του εκδηλώσεων είναι η έμφαση που ο οργανισμός δίνει στην γεωγραφική θέση της Νισύρου.
Το ζεν και artistic Sterna
Το Sterna Art Project έχει φιλοξενήσει ως τώρα 21 καλλιτέχνες εικαστικούς στις εγκαταστάσεις του, αλλά και στο ιστορικό κτίριο των Λουτρών Μανδρακίου, όπου ανάμεσα τους έχουν βρεθεί ο Κώστας Μπασάνος, ο γνωστός χορογράφος Δημήτρης Παπαιωάννου, ο Πάνος Κοκκινιάς, η Αλεξάνδρα Μπαχτσετζή (Alexandra Bachzetsis), η Ντόρα Οικονόμου και άλλοι. Έ́χει διοργανώσει 6 εκθέσεις μέχρι σήμερα και έχει συνεργαστεί με αρκετούς ελληνικούς και ξένους πολιτιστικούς οργανισμούς όπως τον οργανισμό πολιτισμού και ανάπτυξης ΝΕΟΝ, τους οργανισμούς ATOPOS και documenta14, καθώς έχει την υποστήριξη του δήμου Νισυρίων.
Ο Sterna βρίσκεται μέσα στο μεσαιωνικό κάστρο της Παντονίκης στον Εμπορειό, στη Sterna Nisyros Residences, και οφείλει το όνομά του στην δεξαμενή που βρίσκεται στο εσωτερικό του κυρίως σπιτιού, η μεγαλύτερη δεξαμενή που κατασκευάστηκε ποτέ στον Εμπορειό. Σε ένα μεταφορικό επίπεδο, αυτή η δεξαμενή φιλοξενεί νέες ιδέες, συναντήσεις και παρεμβάσεις.
Μπαίνοντας στην πλατεία απο την κύρια έισοδο του χωριού υπάρχουν δυο ταβέρνες. Το Μπαλκόνι του Εμπορειού με μαγείρισα την Κατίνα, είναι το μόνο που σώζεται απο τα παλιά και φέρει την ιστορία της μάχης με τους Γερμανούς που έλαβε χώρα μέσα στην ταβέρνα, και ακριβώς απέναντι η Απυριά των αδερφών Τριαντάφυλλου, Γιάννη και Ουρανίας. Και οι δυο προσφέρουν όλες τις τοπικές συνταγές, τα ντόπια προϊόντα και τα απίστευτα μαγειρευτά φαγητά. Λίγο παρακάτω βρίσκεται η νέα είσοδος στο χωριό, το περιβόητο ήδη Αποσπέρι, ένα μοντέρνο παραδοσιακό καφενείο με τέλεια μεζεδάκια και τα καλύτερα αποστάγματα διά χειρός Κάλλιας και κρασί δια χειρός μπαμπά Κάλλιας, Βαγγέλη. Οι πειραματισμοί του Βαγγέλη στην κουζίνα πολλές φορές καταλήγουν σε μάζωξη γευσιγνωσίας, ενώ το βράδυτα κοκτειλς πηγαινοέρχονται και η μουσική ανεβάζει διάθεση.
Τα γλέντια στον Εμπορειό σκάνε από το πουθενά. Μόνο τα πανηγύρια είναι προγραμματισμένα. Τα γλέντια στην πλατεία κυμαίνονται από παραδοσιακά νισύρικα μεχρι Manu Chao unplugged. Αυτό δημιουργούσε πρόβλημα μέχρι τώρα γιατί η ζήτηση για διαμονή στο χωριό ήταν μεγάλη και η προσφορά σχεδόν ανύπαρκτη. Πλεόν, υπάρχουν και αρκετά καταλύματα που μπορεί κανείς να διαμείνει. Ο Τριαντάφυλλος αναστήλωσε τρία Νισύρικα σπίτια σε παραδοσιακούς ξενώνες με όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές ενώ υπάρχει και η καταπληκτική Μελανόπετρα για την οποία σας μίλησα πιο πάνω. Η Sterna Nisyros Residences, που προανέφερα επίσης, βρίσκεται στο κάστρο του χωριού με μοναδική αισθητική και ακαταμάχητη θέα 360ο και διατίθεται προς ενοικίαση σε λάτρεις της τεχνης και της αρχιτεκτονικής εκτός του προγράμματος του Sterna Art Project. Η επίσκεψη στο κάστρο και στην εκκλησία του Ταξιάρχη για να παρατηρήσει κανείς την μια και μοναδική αγιογραφία της Νισυριάς (στην πλατεία ζητάει κανείς τα κλειδιά) ενώ η φυσική σάουνα βρίσκεται λίγο πριν την είσοδο του χωριού. Η μεριά της Καύκας, αν και ερειπωμένη είναι φοβερή για περίπατο και εξερεύνηση εγκαταλειμμένων σπιτιών που δίνουν καλή αίσθηση της αρχιτεκτονικής του χωριού.
Η άγρια ομορφιά του ηφαιστείου
Ακριβώς απέναντι απο τον Εμπορειό “κρέμονται” τα Νικιά, το καλοβαλμένο και διατηρημένο χωριό που κοιτάζει την καλδέρα και την θάλασσα. Η υπέροχη Πόρτα, η πλατεία του χωριού, σίγουρα είναι το μέρος για ξαπωστάσει κανείς το απόγευμα ή να φάει στο καφενείο του Νικόλα. Στην είσοδο του χωριού βρίσκεται το Ηφαιστειολογικό μουσείο που το βίντεο παρουσιάζει τέλεια την δημιουργία της Νισύρου. Στο νότιο και δυτικό τμήμα του νησιού κυριαρχούν οι σχηματισμοί της λάβας που πέφτουν απότομα προς τη θάλασσα δημιουργώντας δυο μικρά ανοίγματα στο Αυλάκι και την Αγία Ειρήνη. Το Αυλάκι, κάποτε λιμάνι της Νισύρου, είναι ένα εντελώς ερειπωμένο χωριό λόγω της πειρατείας, όπου έχει τα ωραιότερα νερά για να κολυμπήσεις στο παλιο λιμανάκι, ενώ από πάνω είναι το Μοναστήρι του Παντελεήμονα, όπου εκεί στο τέλος Ιουλίου γίνεται ίσως το πιο ωραίο πανηγύρι.
Βόλτες στα Νικιά
Την εμπειρία της βόλτας μέσα στο μεγάλο κρατήρα δεν θα πρέπει να τη χάσει κανείς. Ενώ για τους επίμονους, οι άλλοι κρατήρες στα δεξιά της κοιλάδας παρουσιάζουν επίσης ενδιαφέρον. Από και προς το ηφαίστειο υπάρχουν πολλά μονοπάτια προς τα χωριά Εμπορειό και Νικιά, αλλά και την υψηλότερη κορυφή του νησιού, το Νήφιο. Η Νίσυρος αποτελεί ισχυρό πόλο έλξης για πολλούς περιπατητές και φυσιολάτρες μιας και υπάρχουν πάνω από 40 μονοπάτια που οδηγούν σε κάθε γωνιά του νησιού. Τα σπουδαιότερα απο αυτά,που είναι και εύκολα πρσβάσιμα και ευδιάκριτα, είναι Προφήτης Ηλίας-Νήφιος (ξεκινάει απο το μοναστήρι της Ευαγγελίστριας στο Μανδράκι και ο χρόνος μέχρι την κορυφή είναι περίπου μία ώρα), Λακκί-Κρατήρας (σε συνέχεια του προηγούμενου, από το Νύφιο στρίψετε δεξιά και κατευθυνθείτε στο Λακκί, την κοιλάδα) και Ευαγγελίστρια-Εμπορειό-Λακκί (ξεκινάει από την Ευαγγελίστρα και κινείται στο βόρειο χείλος της καλδέρας ως τον Εμπορειό και στη συνέχεια κατάβαση στην κοιλάδα).
Μερικά ακόμα πράγματα που αξίζει να γνωρίζετε πριν επισκεφθείτε το νησί είναι:
Για τη μουσική της
Οι Νισύριοι αγαπούν το τραγούδι, αλλά περισσότερο αγαπούν τον χορό και τη χορευτική μουσική. Η Νίσυρος αποτελεί τόπο μουσικής δημιουργίας έχοντας βέβαια έντονες μουσικές επιδράσεις απο τα παράλια της Μικράς Ασίας και την Κρήτη, όπως άλλωστε και όλα τα Δωδεκάνησα. Λέγεται πως οι Νισύριοι στα διαφορα μουσικά ερεθίσματα απο τις γύρω περιοχές επενέβησαν και έκαναν δικά τους τα τραγούδια δίνοντας τους έναν καινούριο σκοπό. Έτσι, ενώ ένα τραγούδι μπορεί να υπαρχει και σε άλλα μέρη της Δωδεκανήσου, ονομάζεται με τον τίτλο του και συνοδεύεται απο το τοπωνύμιο ‘της Νισύρου’. Τα μουσικά όργανα με τα οποία απέδιδαν τη μουσική και τα τραγούδια παλαιότερα ήταν η γκάιντα, το τύμπανο, το λαούτο και η λύρα ενώ σήμερα είναι το βιολί, το σαντούρι και το λαούτο.
Για την κουζίνα της
Η Νίσυρος, πλούσια σε παράδοση, κράταει ακόμα ζωντανή την κουζίνα της. Η κτηνοτροφία και η τυροκομία παραμένουν ζωντανές σε έναν τόπο που, αν και νησί, το κρέας έχει την τιμητική του. Η Νίσυρος στο μεγαλύτερο μέρος της αποτελείται απο Αγραμύτθια, ένα δέντρο της οικογένειας της οξυάς. Οι κάτοικοι για πολλά χρόνια έφτιαχναν αγραμυτθέλαιο απο αυτό, όμως η δύσκολη διαδικασία παραγωγής του κατέληγε σε ένα ακριβό προιόν που σήμερα έχει σταματήσει να παράγεται. Πολλές Νισυριές ωστόσο φτιάχνουν ακόμα ένα ζεστό αλμυρό ρόφημα απο τα Αγραμύτθια, το αγραμυτθόζουμο, ενώ οι σπόροι του σπασμένοι με ξερό σύκο είναι απο τα πιο θρεπτικά πρωινά.
Όπως σε αρκετά νησιά, έτσι και στη Νίσυρο, την τιμητική τους έχουν οι ρεβιθοκεφτέδες, τα πιτθιά, που συνοδεύονται με σκορδαλιά φτιαγμένη με μπόλικο αμύγδαλο. Τα παραδοσιακά φαγητά της και η παρασκευή τους, όπως οι μπουκουνιές (χοιρινό κρέας μαγειρεμένο με λίπος) αποτελούν ακόμα και σήμερα γιορτή μιας και είναι το κρέας που οι κάτοικοι φτιάχνουν για το χειμώνα. Έτσι, τα χοιροσφάγια που λαμβάνουν χώρα το Νοέμβριο κυρίως αλλά και άλλες στιγμές μέσα στο χρόνο, γίνονται γιορτή όπου μέρος του κρέατος μαγειρεύεται και προσφέρεται στους καλεσμένους μαζί με τυριά και κρασί ή ρακή.
Ο καπαμάς, το γεμιστό κατσίκι στον ξυλόφουρνο και στη σαλάτα το κυρίαρχο μυρωδικό, η κάπαρη, είναι μερικά ακόμα απο τα τοπικά εδέσματα. Στη Νίσυρο υπάρχει ακόμα έντονη παραγωγή τυριού. Πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσετε τα τυριά της. Η μυζήθρα, που άλλοτε τρώγεται αλμυρή και άλλοτε συνοδεύεται με μέλι, το τυρί της τυριάς, η σακουλίαστή, κ.ά, είναι μερικά, ενώ οι πειραματισμοί του Γιώργη απο τον Εμπορειό δημιούργησαν το θρύμπι, μυζήθρα με θρούμπι που “κάθεται” στο λάδι για καιρό.
Ως επιδόρπιο οι επιλογές είναι πολλές ανάμεσα στα παραδοσιακά γλυκά της Νισύρου, όπως τα ξεροτήγανα, οι δίπλες, οι λουκουμάδες, τα φοινίκια, οι κουραμπιέδες, η μουσταλευριά και τα γλυκά κουταλιού. Τα ψιλοκούλουρα, όπως προδίδει και το όνομα τους, είναι πολύ ψιλά κουλούρια που φτιάχνονται σε τρεις ημέρες, ενώ ο χαλουβάς, φτιαγμένος απο αλευρι και όχι σιμιγδάλι, στο φούρνο είναι απο τα δημοφιλή τοπικά γλυκίσματα μαζί με τις παστελλαριές, σύκα ανοιγμένα με αμυγδαλόψιχα και σουσάμι.
Έντονη παράδοση υπαρχει και στα ποτά με πιο διαδεδομένη τη σουμάδα, χυμός απο πυκραμύγδαλο (εννοείται πως έφερα και στην Αθήνα). Η κουκουζίνα είναι απόσταγμα από σταφύλι ή σύκα που έχει παρόμοια γεύση με την ρακή, αλλά και σάψυχο, ζεστό ρόφημα από δεντρολίβανο. Όλα αυτά παρασκευάζονται με παραδοσιακές συνταγές που μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά.
Για τις Απυριές
Οι φλέβες του ηφαιστείου εκτονώνονται σε πολλά σημεία στους οικισμούς της Νισύρου. Οι Απυριές, οι φυσικές σάουνες, βρίσκονται μέσα στα σπίτια αλλά και στη φύση. Στον εμπορειό υπάρχει η πιο έντονη δραστηριότητα μιας και πολλά σπίτια του χωριού έχουν τη δική τους φυσική σάουνα, ενώ στην είσοδο του χωριού υπάρχει μια απο τις δυο προσβάσιμες του νησιού. Στην Αγία Ειρήνη βρίσκεται η μεγαλύτερη φυσική σάουνα της Νισύρου. Μικρά δωμάτια με σταθερή θερμοκρασία και οι δυο ανοιχτές για το κοινό.
Για το μοναδικό Ηφαιστειολογικό Μουσείο της
Υπάρχει ακόμα ένα μουσείο που αξίζει να επισκεφθείτε και είναι το Ηφαιστειολογικό Μουσείο στα Νικιά, το οποίο αποτελεί το πρώτο, και μέχρι σήμερα, το μοναδικό ηφαιστειολογικό μουσείο της Ελλάδας. Το μουσείο διαθέτει εκτός από τον εκθεσιακό χώρο, στον οποίο περιλαμβάνονται όλα τα πετρώματα της Νισύρου, όπως και πετρώματα άλλων ηφαιστείων και χώρους προβολής ενημερωτικού υλικού.
Για το παρόν της
Η Νίσυρος, ένας τόπος έντονος σε ιστορία και παράδοση, αλλά και φυσική ιδιαιτερότητα, προσφέρει ακόμα και σήμερα έδαφος για σύγχρoνη δημιουργία. Μαθαίνω πως πάνε σχεδόν 20 χρόνια απο την πρώτη διοργάνωση του Script to Films απο το Mediterranean Film Institute, ένα εκπαιδευτiκό πρόγραμμα για σεναριογράφους και σκηνοθέτες απο την Μεσόγειο και την υπολοιπη Ευρώπη. Η καταξιωμένη ελληνίδα σκηνοθέτης, Ελένη Αλεξανδράκη, που έχει γυρίσει αρκετές ταινίες και ντοκιμαντέρ στη Νίσυρο, διοργανώνει κάθε καλοκαίρι δωρεάν προβολές στο σχολείο του Εμπορειού, ενώ για αρκετά χρόνια, ο θαμώνας, εικαστικός Ιάσωνας Καραίνδρος καθηγητής της Καλών Τεχνών της Ρουέν, Γαλλίας, δημιουργούσε εργαστήρια με τους μαθητές της σχολής.
