Κι όμως, η Σταχτοπούτα ήταν μία φεμινιστική ιστορία - Πώς άλλαξε εξαιτίας των ανδρών

Είναι ένα ακόμη παραμύθι στο οποίο η πρωταγωνίστρια υποφέρει, μέχρι να έρθει ο πρίγκιπας που θα τη σώσει. Κι όμως, η αρχική εκδοχή της Σταχτοπούτας αποτελούσε ωδή στο φεμινισμό – όχι αυτή των αδελφών Grimm που έμεινε την ιστορία, αλλά η εκείνη που «γεννήθηκε» νωρίτερα, από και για γυναίκες.

Η Σταχτοπούτα ξεκίνησε από την Κίνα, κοντά στο 850. Ήταν σαν τα δικά μας δημοτικά τραγούδια – διαδιδόταν από στόμα σε στόμα. Πιθανότατα, μάλιστα, να μπήκε στον ευρωπαϊκή κουλτούρα από τις γυναίκες που εργάζονταν στο Δρόμο του Μεταξιού. 

TRUE STORIES

Πριγκίπισσα Diana: Όταν η αστυνομία ανέκρινε τον Κάρολο για «σχέδιο δολοφονίας» της

Σε μία εποχή που μόνο άνδρες  μπορούσαν να πετύχουν ως συγγραφείς ή καλλιτέχνες, οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν τα παραμύθια για να εκφράζουν τη δημιουργικότητά τους. Μέσα από αυτά, νοικοκυρές κι εργάτριες μοιράζονταν τη σοφία τους – ή περνούσαν ευχάριστα το χρόνο τους μακριά από τα μάτια των συζύγων και των συναδέλφων τους. Όπως έχουν αναφέρει φεμινίστριες συγγραφείς, όπως η Marina Warner, αυτός είναι και ο λόγος που έχουμε συνδέσει άρρηκτα τις γυναίκες με το κουτσομπολιό. 

Η Σταχτοπούτα ενσαρκώνει όλα τα στερεότυπα της εποχής. Περιλαμβάνει τις σκληρές δουλειές του σπιτιού, τη βία κατά των γυναικών, τη φιλία, την καταπίεση που υφίσταντο οι υπηρέτες. Είναι η ιστορία μίας γυναίκας σε έναν κόσμο που της γυρνούσε την πλάτη, με το ρόλο της να είναι ξεκάθαρα διακοσμητικός.

Κανείς δεν είναι σίγουρος για την πραγματική της εκδοχή. Σε κάποιες, η Σταχτοπούτα δεν είναι ορφανή από μητέρα. Σε άλλες, οι αδελφές της έκοψαν τα πόδια τους για να χωρέσουν στα μικροσκοπικά γοβάκια και να κερδίσουν την καρδιά του πρίγκιπα. Σε κάθε περίπτωση, αφορούσε τις γυναίκες. Τι συνέβη κι η ηρωίδα μας ήταν τόσο αβοήθητη;

«Οι άνδρες, είναι η απάντηση». Όσο πιο δημοφιλές γινόταν το παραμύθι, τόσο περισσότερο ενδιαφέρονταν οι άνδρες για αυτό. Κι όταν αποφάσισαν να ασχοληθούν μαζί του, προτίμησαν να παρουσιάσουν ένα αδύναμο κορίτσι που χρειαζόταν κάποιον να το βγάλει από τη δυστυχία του.

Η ιδέα με την άμαξα – κολοκύθα και το γυάλινο γοβάκι ανήκε στον Charles Perrault, δίνοντας στο παραμύθι τα δύο πιο εμβληματικά χαρακτηριστικά του. Οι Grimm παρουσίασαν τις αδελφές ως άσχημες, ενώ έβαλαν ένα μαγικό δέντρο στη θέση της νεραϊδονονάς. Αυτές οι θεμελιώδεις αλλαγές προώθησαν το μισογυνισμό, αφαίρεσαν κάθε φεμινιστική χροιά και αντί έβαλαν τη μαγεία στη θέση της ενδυνάμωσης.

Όταν η Σταχτοπούτα μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη, τα πράγματα έγιναν ακόμη χειρότερα. Ο πρώτος άνθρωπος που ανέλαβε την ταινία, ήταν ο σκηνοθέτης Georges Méliès. Εκείνος ήταν που την παρουσίασε σαν ένα πλασματάκι που παρέμενε στη γωνία.

Δεκαετίες αργότερα, ο Walt Disney τη χρησιμοποίησε για να παρουσιάσει τη συντηρητική κοινωνία των ΗΠΑ. Η φιγούρα της μοχθηρής μητριάς «πουλούσε». Κι έγινε διάσημη. Στα χέρια του, ένας από τους πιο αδιάφορους χαρακτήρες της αρχικής εκδοχής, μετατράπηκε σε καρικατούρα της γυναικείας απληστίας.

 

 

 

 

View this post on Instagram

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A post shared by Disney & Pixar Queen (@disney.mad8)

Όσο για το πραγματικό ηθικό δίδαγμα της ιστορίας; Χάθηκε, μαζί με τις γυναίκες που το εμπνεύστηκαν. Και στη θέση του, είδαμε πως «αν πιστεύεις πραγματικά, θα έρθει ο πρίγκιπας».
 

πηγή φωτογραφίας: Getty/Ideal Image

Δείτε ακόμη:

Γίνε κι εσύ μέλος μόνο με 6€/ έτος στο συνδρομητικό Jenny.gr Exclusive Benefits