Η Βρετανία έδωσε το "πράσινο φως" σε επιστήμονες για να παρέμβουν σε ανθρώπινα έμβρυα. Ζητήσαμε τη γνώμη του ειδικού και μας απάντησε ο γυναικολόγος Κωνσταντίνος Κωσταράς MD PhD, ειδικός σε θέματα αναπαραγωγής, Ιατρός της μονάδας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής Institute of LIFE-ΙΑΣΩ
Θα θέλατε να μας εξηγήσετε με λίγα λόγια τι άδεια δόθηκε ακριβώς σε Βρετανούς επιστήμονες ώστε να παρέμβουν γενετικά σε ανθρώπινα έμβρυα και έγινε τόσος ντόρος τις τελευταίες ημέρες;
Η βρετανική Αρχή Ανθρώπινης Γονιμότητας και Εμβρυολογίας έδωσε την άδεια σε ομάδα Βρετανών επιστημόνων στο Francis Crick Institute του Λονδίνου ώστε να προχωρήσει με νέες τεχνικές γονιδιακής παρέμβασης στη μελέτη του ανθρωπίνου γονιδιώματος .
Οι επιστήμονες σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν τη νέα τεχνική που ονομάζεται CRISPR-Cas9 για να ανακαλύψουν ποια είναι τα γονίδια που καθορίζουν για την υγιή ανάπτυξη των εμβρύων. Παρομοίως μηχανισμός υπάρχει ήδη στη φύση, στα βακτήρια. Ελπίζουν να ξεκινήσουν τη σχετική μελέτη μέσα στους επόμενους μήνες με την προϋπόθεση ότι θα κερδίσουν και την σχετική ηθική «μάχη» που υπάρχει στο προσκήνιο.
Η μελέτη εστιάζεται στις πρώτες 7 ημέρες ανάπτυξης του γονιμοποιημένου ωαρίου από το στάδιο του ενός κυττάρου έως τα 250. Τα συμπεράσματα ενδεχομένως να εξηγήσουν τους λόγους που οδηγούν σε αποβολές και να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις μας ώστε να καταστεί η εξωσωματική γονιμοποίηση -ivf πιο αποτελεσματική, κάτι που είναι ιδιαιτέρα σημαντικό. Τα έμβρυα που θα χρησιμοποιηθούν στην έρευνα θα παρασχεθούν από άτομα που βρίσκονται ήδη στη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης και τα οποία θα έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους για τη χρήση πλεοναζόντων εμβρύων για διαγνωστικούς και όχι θεραπευτικούς λόγους
Πως ακριβώς διακρίνονται οι κυτταρικές αλλαγές εντός του γονιμοποιημένου ωαρίου;
Η επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας είναι η Dr. Kathy Niakan, της οποίας το ερευνητικό έργο επικεντρώνεται στην καλύτερη κατανόηση των μοριακών και γενετικών μηχανισμών που ρυθμίζουν τον κυτταρικό μετασχηματισμό στα πρώτα στάδια της ανθρώπινης ανάπτυξης. Χρησιμοποιώντας την μέθοδο CRISPR-Cas9 για να τροποποιήσουν το γονιδίωμα ενός γονιμοποιημένου ωαρίου, οι επιστήμονες θα είναι σε θέση για παράδειγμα να εντοπίσουν επακριβώς ένα συγκεκριμένο γονίδιο ή περιοχή της αλληλουχίας του DNA και στη συνέχεια είτε να το αδρανοποιήσουν είτε να το αντικαταστήσουν. Έτσι θα μπορέσουν να παρατηρήσουν τις όποιες αλλαγές επηρεάσουν την ανάπτυξη του εμβρύου στην περίοδο των πρώτων επτά ημερών.
Η ίδια η ερευνήτρια μάλιστα υποστηρίζει ότι δεν έχει καμία πρόθεση να προχωρήσει σε γενετική τροποποίηση των εμβρύων για αναπαραγωγικούς σκοπούς. Το μόνο που επιθυμεί είναι να πολλαπλασιάσει τις επιστημονικές γνώσεις για την ανάπτυξη των υγιών ανθρωπίνων εμβρύων, κάτι που θα μπορούσε κάποια στιγμή να βοηθήσει στη βελτίωση των τεχνικών υποβοηθούμενης γονιμότητας (IVF) που εφαρμόζονται σήμερα.
Η γονιδιακή τροποποίηση άλλωστε δεν είναι κάτι νέο. Οι γενετιστές χρησιμοποιούν τα τελευταία 30 χρόνια διάφορες τεχνικές για να παρέμβουν στο γονίδιωμα που εντέλει θεωρήθηκαν άκαρπες και κοστοβόρες.
Η μέθοδος CRISPR-Cas9 εκμεταλλεύεται το RNA για να οδηγήσει το ένζυμο Cas9 στον ακριβές σημείο της αλληλουχίας του DNA που οι ερευνητές επιθυμούν να απαλείψουν ή να αντικαταστήσουν.
Υπάρχουν ανησυχίες στο να περάσουν γονιδιακές αλλαγές σε μελλοντικές γενιές με αυτή την μέθοδο;
Ακριβώς επειδή η νέα τεχνική είναι πιο οικονομική, ακριβέστερη και ευκολότερη, προσβάσιμη, αυξάνεται η πιθανότητα να χρησιμοποιηθεί η γονιδιακή τροποποίηση στο μέλλον στην καθημερινή πρακτική. Σε αυτό το πλαίσιο εκφράζονται φωνές ανησυχίας. Εφόσον αυτή η τεχνική ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί στην ανθρώπινη αναπαραγωγή και να μεταβιβάσει έτσι άγνωστες γενετικές αλλαγές σε μελλοντικές γενιές, ειδικά από τη στιγμή που άλλες έρευνες αναφέρουν ότι αλλαγές σε ένα γονίδιο ενδεχομένως να επιφέρει αλλαγές και σε άλλα γονίδια. Από την άλλη πλευρά οι υποστηρικτές της μεθόδου θεωρούν ότι υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ της χρήσης της για δημιουργία «υπερανθρώπων» "μωρά κατά παραγγελία " και της προληπτικής επέμβασης ώστε να απαλλαγούν τα έμβρυα από γενετικά νοσήματα όπως η κυστική ίνωση, μεσογειακή αναιμία, που περιορίζουν την επιβίωση και ταλαιπωρούν γενιές και γενιές οικογενειών .
Συνοψίζοντας τι να περιμένουμε από τη νέα έρευνα;
Παρόλαυτά είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα για να προχωρήσουν περαιτέρω οι έρευνες και να οδηγηθούμε σε συμπεράσματα που θα βοηθήσουν την υπογονιμότητα κάνοντας την εξωσωματική γονιμοποίηση πιο αποτελεσματική,μειώνοντας τα ποσοστά των αποβολών, προλαμβάνοντας την εμφάνιση νοσημάτων, κάνοντάς τους μελλοντικούς γονείς να αισθάνονται πιο σίγουροι. Μια τέτοια εξέλιξη δεν μπορούμε παρά μόνο να την δούμε θετικά για τα αποτελέσματα που θα έχει στις μεθόδους IVF και την γέννηση υγιών παιδιών. Αναμένουμε όλοι με με θετική σκέψη τα νέα επιστημονικά συμπεράσματα.
Info: