REAL LIFE WHO

Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: 4 μορφές που εξασφάλισαν πολλά από τα σημερινά μας δικαιώματα


Έλενα Κρητικού

10 Δεκεμβρίου 2019

Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: 4 μορφές που εξασφάλισαν πολλά από τα σημερινά μας δικαιώματα

Η 10η Δεκέμβρη είναι ημέρα επίσημα αφιερωμένη στα δικαιώματα των ανθρώπων, καθώς από το 1948 έχει οριστεί να γιορτάζεται ως η Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στη μνήμη της Οικουμενικής διακήρυξης από τη γενική συνέλευση του ΟΗΕ. Σήμερα, δεν έχουμε παρά να αφιερώσουμε την ημέρα σε τέσσερις εμβληματικές μορφές, που μέσω των λόγων και των έργων τους, επηρέασαν σημαντικά τον χάρτη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Πέρα από το τυπικό της ημέρας, η εμπορία των ανθρώπων, η εργασιακή εκμετάλλευση, η φτώχεια, η πείνα βρίσκονται εκεί έξω, για να μας υπενθυμίζουν πως στην πραγματικότητα, πολλά από τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα δεν θεωρήθηκαν ποτέ δεδομένα.

Πολλοί είναι οι άνθρωποι που μέχρι και σήμερα, δεν αντιλαμβάνονται τα βασικά τους δικαιώματα με αποτέλεσμα να μην προκαλεί έκπληξη το γεγονός πως σύμφωνα με έρευνα, το 90% των ανθρώπων δεν μπορούν να αναφέρουν πάνω από τρία από το σύνολο των τριάντα ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.

Mahatma Gandhi

Ο κατάλογος εξάλειψης πολλών ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι μακρύς. Ένας από τους μεγαλύτερους υπέρμαχους της ειρηνικής αντίστασης στην καταπίεση ήταν ο Mahatma Gandhi, ο οποίος περιέγραφε τη μη βία ως «τη μεγαλύτερη δύναμη που που έχει στη διάθεσή της η ανθρωπότητα. Είναι πιο δυνατή και από το πιο ισχυρό όπλο καταστροφής που κατασκεύασε ο άνθρωπος».

Συγκεκριμένα, ο μεγάλος πολιτικός και πνευματικός ηγέτης του 20ου αιώνα τιμάται στην Ινδία ως ο πατέρας του έθνους, καθώς υπήρξε πρωτοπόρος στην εφαρμογή της αρχής της αντίστασης στην τυραννία . Με σκοπό την απελευθέρωση της Ινδίας από την ξένη κυριαρχία, ο Gandhi προχώρησε σε πολλές εθνικές μη βίαιες εκστρατείες για την διεύρυνση των δικαιωμάτων των γυναικών, την ανακούφιση των φτωχών, την εξάλειψη του άδικου συστήματος των καστών, την οικοδόμηση θρησκευτικής και εθνικής αρμονίας.

Πολλές μορφές υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων είχαν αναγνωρίσει τον Gandhi ως πηγή έμπνευσης των αγώνων τους για επίτευξη ίσων δικαιωμάτων για τον λαό τους. Παρόλο που φυλακιζόταν συχνά για τη δράση του, το 1947 πέτυχε τον σκοπό του όταν η Ινδία κέρδισε την ανεξαρτησία της από την Βρετανία. Μάλιστα, λόγω του πνευματικού και ηθικού του αναστήματος, αποκαλείται Mahatma, που σημαίνει μεγάλη ψυχή.

Nelson Mandela

Μια ακόμη αναγνωρισμένη προσωπικότητα προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί ο Nelson Mandela, ο οποίος ενέπνευσε με την αφοσίωση του στις ελευθερίες του λαού του, πολλούς υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλο τον κόσμο. Γεννημένος στη Νότιο Αφρική, ο Mandela το 1944, γίνεται μέλος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC), και εργάζεται ενεργά για την εξάλειψη των πολιτικών του απαρτχάιντ του κυβερνώντος Εθνικού Κόμματος.

Μεταξύ άλλων κατά τη διάρκεια της δίκης του για τις ενέργειες του, διακήρυξε: Πάλεψα ενάντια στην κυριαρχία των λευκών, πάλεψα και ενάντια στην κυριαρχία των μαύρων. Αυτό που επιθυμώ είναι το ιδανικό μιας ελεύθερης και δημοκρατικής κοινωνίας, όπου όλοι οι άνθρωποι συμβιώνουν αρμονικά και απολαμβάνουν ίσων ευκαιριών. Είναι ένα ιδανικό το οποίο ελπίζω να ζήσω και να το πραγματοποιήσω αλλά εάν χρειαστεί, είναι ένα ιδανικό για το οποίο είμαι προετοιμασμένος να πεθάνω.

Μετά τις αποφυλακίσεις του και τη μάχη κατά της καταπίεσης, το 1994 ορκίζεται ως ο πρώτος μαύρος πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής, ένα αξίωμα που διατήρησε μέχρι το 1999. Στα χρόνια της προεδρίας του, η χώρα άφησε πίσω της την διακυβέρνηση από μια μειονότητα και το απαρτχάιντ, κερδίζοντας διεθνή αναγνώριση για την προάσπιση εθνικής και διεθνούς συμφιλίωσης.

Martin Luther King

Ο νεότερος Martin Luther King αποτελεί έναν από τους πιο γνωστούς υπέρμαχους της μη βίαιης κοινωνικής αλλαγής τον 20ο αιώνα. Γεννημένος στην Ατλάντα της Τζόρτζια, το 1955 μαζί με άλλους ακτιβιστές πολιτικών δικαιωμάτων συνελήφθησαν στην Αλαμπάμα, αφού ήταν οι πρωτεργάτες ενός μποϋκοτάζ εναντίον της εταιρείας συγκοινωνιών, η οποία επέβαλλε στους έγχρωμους επιβάτες της να παραχωρούν τις θέσεις τους στους λευκούς και οι ίδιοι να στέκονται όρθιοι ή να κάθονται στο πίσω μέρος των λεωφορείων.

Για τα επόμενα δέκα χρόνια, ο King έδωσε πολλές ομιλίες, οργανώνοντας μη βίαιες διαμαρτυρίες και μαζικές διαδηλώσεις, προκειμένου να εστιάσει στις φυλετικές διακρίσεις για να γίνει έκδηλη η ανάγκη θέσπισης μιας νομοθεσίας πολιτικών δικαιωμάτων για την προστασία των δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών. Με τη βίαιη απάντηση της λευκής αστυνομίας στα ειρηνικά αιτήματα των διαμαρτυριών του, το κίνημα που ενέπνευσε ο Κινγκ ήταν τόσο δυνατό ώστε το 1964 το Κογκρέσο θέσπισε το Νόμο περί Πολιτικών Δικαιωμάτων. Όπως δήλωνε ο ίδιος, όσο υπερασπιζόταν τα δικαιώματα των έγχρωμων στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1960, Η αδικία οπουδήποτε απειλεί τη δικαιοσύνη παντού.

Eleanor Roosevelt

Κινητήρια δύναμη του χάρτη ελευθεριών της Οικουμενικής Διακήρυξης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων υπήρξε ως πρόεδρος και μέλος της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η Eleanor Roosevelt. Γεννημένη στη Νέα Υόρκη, η ίδια αρχίζει να εμπλέκεται σημαντικά στα κοινά.

Με βασικά θέματα την προάσπιση της κοινωνικής δικαιοσύνης, η ίδια προήγαγε μέσω του αγώνα της, ίσα δικαιώματα για τις γυναίκες, τους Αφροαμερικανούς και για τους εργαζομένους την εποχή της μεγάλης οικονομικής ύφεσης. Η Roosevelt μιλούσε με θάρρος, ενώ υποστήριζε έγχρωμες τραγουδίστριες όταν τους απαγορευόταν να τραγουδήσουν δημοσίως, εξαιτίας του χρώματός τους.

Υπάρχουν άνθρωποι που με τη σκέψη και το έργο τους βελτίωσαν τον κόσμο μας. Η αναφορά τους θα μπορούσε να πάρει μεγαλύτερη έκταση, η παρούσα όμως θα μπορούσε να αποτελέσει έστω έμπνευση για όλους εκείνους που έχουν αφοσιωθεί στον σκοπό των οικουμενικών δικαιωμάτων. Ας κλείσουμε με τα παρακάτω λόγια του Thomas Jefferson που συνοψίζουν όλα τα παραπάνω, Η φροντίδα της ανθρώπινης ζωής και της ευτυχίας, και όχι η καταστροφή τους, είναι ο πρωταρχικός και μοναδικός θεμιτός στόχος της καλής διακυβέρνησης.

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Instagram/ lafarmacistachelegge