Ζωρζ Σαρή: Η αγαπημένη συγγραφέας μικρών και μεγάλων, που «τα κείμενά της μυρίζουν ακόμα γιασεμί»
The Jennettes
23 Μαΐου 2020
΄Το παραράδιασμα", "Τα στενά παπούτσια", "Τα χέγια"... Μπορούμε να συνεχίσουμε να παραθέτουμε πολλά ακόμη βιβλία, με τα οποία η Ζωρζ Σαρή εμπλούτισε τον κόσμο της παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας, όμως εάν έπρεπε να ξεχωρίσουμε μόνο ένα έργο της συγγραφέως που λατρεύουν να διαβάζουν τα παιδιά, αυτό δεν θα ήταν άλλο από "Το γαϊτανάκι". Γιατί είναι υπέροχο να παράγεις εικόνες ειρήνης και αγάπης σε ένα παιδικό μυαλό, που μπορεί να αξιοποιήσει με περίτεχνους τρόπους τη φαντασία του...
Γιατί σαν να' ναι σήμερα και όχι χθες, γεννιέται στο μυαλό εκείνη η υπέροχη εικόνα ενότητας μέσα από τις παρακάτω υπέροχα δοσμένες λέξεις, που δημιούργησαν ένα από τα πιο ειρηνικά μηνύματα όλου του πλανήτη:
"Ο Νικόλας κοιτούσε με τα μάτια θαμπωμένα από τα δάκρυα. Χιλιάδες νέοι περνούσαν μπροστά του. Τους είχε συναντήσει στα ταξίδια του: γαλανομάτηδες με ξανθά μαλλιά, μελαχρινοί με μαύρα μάτια, νέγροι με κάτασπρα δόντια., Κινεζούλες με τραβηγμένα μάτια, ερυθρόδερμοι με πολύχρωμα φτερά δίνανε τα χέρια σ' αυτό το γαϊτανάκι που αγκάλιαζε τη Γη".
Ίσως, βέβαια, οι περισσότεροι να το θυμάστε καλύτερα μέσα από τους παρακάτω στίχους: "Αν όλα τα παιδιά της Γης πιάναν γερά τα χέρια, κορίτσια, αγόρια στη σειρά και στήνανε χορό, ο κύκλος θα γινότανε πολύ πολύ μεγάλος κι ολόκληρη τη Γη μας θ' αγκάλιαζε, θαρρώ". Η αγαπημένη συγγραφέας, κυρίως της παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας είδε για πρώτη φορά το φως του κόσμου σαν σήμερα, στις 23 Μάη του 1925. Ως μία από τις μεγαλύτερες γυναικείες προσωπικότητες της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας, κατόρθωσε να κάνει τα παιδιά να συλλάβουν τα μεγαλύτερα και πιο βαθιά νοήματα της ζωής μέσα από τον απλό και άμεσο λόγο της.
Και φυσικά, μαζί με τα παιδιά, η Ζωρζ Σαρή είχε το μοναδικό χάρισμα να κάνει και τους μεγάλους να νιώθουν πολλά περισσότερα μέσα από τις παιδικές της αφηγήσεις, κάτι που κατορθώνουν λίγοι μονάχα, συγγραφείς. Η Ζωρζ Σαρή ήταν πέρα από μια εξαιρετική συγγραφέας, και μια υπέροχη γυναίκα που μέσα από τα κείμενά της έβγαζε όλο τον συναισθηματικό πλούτο της γυναικείας ψυχής ενώ περιέγραφε με βελούδινο τρόπο τις πτυχές της ελληνικής κουλτούρας.
Η συγγραφέας που έμελλε να κατακτήσει τις καρδιές μικρών και μεγάλων, γεννήθηκε τo 1925 στην Αθήνα από Μικρασιάτη πατέρα και Γαλλίδα μητέρα ενώ απεβίωσε στις 9 Ιουνίου 2012. Άρχισε από πολύ μικρή να ασχολείται με το θέατρο, με δάσκαλο τον Βασίλη Ρώτα. Μεγαλύτερη, στα χρόνια της Κατοχής, φοίτησε στη Δραματική Σχολή του Ροντήρη. Στη διάρκεια του πολέμου η Ζωρζ Σαρή συμμετείχε στην Αντίσταση και στην ΕΠΟΝ. Το 1947, αναγκάστηκε να φύγει εξόριστη στο Παρίσι, αλλά συνέχισε τις σπουδές της στη σχολή του Σαρλ Νιτλέν. Στο Παρίσι γνώρισε και παντρεύτηκε τον Αιγύπτιο χειρούργο Μάρκελλο Καρακώστα, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά. Το 1962 επέστρεψε στην Ελλάδα και άρχισε να εμφανίζεται στο θέατρο και τον κινηματογράφο μέχρι το 1967, ώσπου με την κήρυξη της χούντας έμεινε άνεργη και στράφηκε στο γράψιμο.
"Κλείνω τα μάτια.Όλα τα χρώματα με πλημμυρίζουν.
Είναι φωτεινά, καθάρια, λαμπερά, σαν τις αναμνήσεις, σαν τα όνειρά μου, σαν τη ζωή μου...
Κλείνω τα μάτια. Σαν ίσκιοι οι αναμνήσεις πλησιάζουν γοργά... Απρόσμενος τρελός χορός. Είναι ο χορός της ζωής"
Η Ζωρζ Σαρή, που το πραγματικό της όνομα ήταν Γεωργία Σαρηβαξεβάνη, πρωτοεμφανίστηκε ως συγγραφέας το 1969 με τον Θησαυρό της Βαγίας, που έγινε μεγάλη επιτυχία και αργότερα μεταφέρθηκε και στην τηλεόραση. Συνέχισε, γράφοντας πολλά βιβλία κυρίως για μικρά παιδιά και νέους, όπως επίσης και θεατρικά έργα. Η θεματολογία της αρκετές φορές, περιστρέφεται γύρω από σημαντικές στιγμές της νεότερης ελληνικής ιστορίας, όπως το δίπτυχο "Όταν ο Ήλιος" και "Οι Νικητές", που αναφέρονται στην Κατοχή και τον Εμφύλιο, ή το μυθιστόρημα "Τα γενέθλια", που εκτυλίσσεται κατά τη διάρκεια της Χούντας.
"Το δίχτυ της Ζωής ήταν σοφά πλεγμένο. Είχε κι άλλες κλωστές πολύ γερές. Άνοιγε τις χούφτες της και σκόρπιζε το παιδικό της βιος. Χάριζε τα βιβλία της, τα μολύβια της, τις πέννες της, τις ζωγραφιές της, τα παιχνίδια της. Κρυφά από τους δικούς της χάρισε το χρυσό σταυρό της, τα δαχτυλιδάκια της, μια παλιά καρφίτσα της γιαγιάς. Έψαχνε στα συρτάρια, κάτι να βρει ακόμα, να το χαρίσει κι αυτό, να γίνει ένας παραπανίσιος κρίκος στην αλυσίδα που θα την έδενε με τους ανθρώπους. Αγωνιζόταν. Η λαχτάρα της γινόταν ορμητικό ποτάμι και παράσερνε τα εμπόδια. Όχι, όχι δεν ήτανε παιχνίδι. Ήταν αγωνία. Παιδιάστικη αγωνία.
Η μητέρα το ‘χε καταλάβει και της παραστεκότανε χωρίς πολλά λόγια. Ένιωθε τη μοναξιά που τρόμαζε το παιδί της, ίσως γιατί την ήξερε, τη φοβόταν. Έλεγε στη Ζωή: «Να εμπιστεύεσαι τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος είσαι ‘συ». Η Ζωή θέλει να την αγαπάνε. Να την αγαπάνε χωρίς παζαρέματα, πολύ και αλογάριαστα. Μικρή κατάλαβε πως για να τα καταφέρει, έπρεπε πρώτα ν' αγαπήσει αυτή τους ανθρώπους ή τουλάχιστον να κάνει πως τους αγαπά… Αγαπούσε όπως πεινούσε, όπως διψούσε, όπως πονούσε, όπως γελούσε", απόσπασμα από το βιβλίο, "Όταν ο Ήλιος"
Μαζί με την Άλκη Ζέη, που ήταν στενές φίλες από το σχολείο και τα παιδικά χρόνια, καθιέρωσε ένα νέο στυλ στο νεανικό μυθιστόρημα, τόσο από την άποψη του ζωντανού, αυτοβιογραφικού ύφους όσο και της εισαγωγής του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου στο είδος. Το 1994, βραβεύτηκε με το Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου για το μυθιστόρημα Νινέτ. Το 1995 και το 1999 βραβεύτηκε από τον Κύκλο Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Το 1988 προτάθηκε για το βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Ως ηθοποιός είχε βραβευτεί το 1960 με το βραβείο Β' Γυναικείου ρόλου του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
"Τα κείμενά της μυρίζουν γιασεμί", μέχρι σήμερα, και η ευωδία αυτή μέσα από τις προσεγμένες της σελίδες φαίνεται πως θα παραμείνει αναλλοίωτη στο πέρασμα των χρόνων. Ο κόσμος θα μοιάζει πάντα καλύτερος μέσα από τις σελίδες και τις αφηγήσεις της και θα γεμίζει πάντα με ελπίδα πως ο κόσμος θα ξυπνήσει σε ένα καλύτερο αύριο!
Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Instagram/ hocopus
