Η Όλγα Μπαλαούρα μας μιλά για το πώς είναι να είσαι η γυναίκα στα ηνία του μεγαλύτερου ογκολογικού νοσοκομείου της χώρας
Εύα Καραμπάτσου
22 Μαΐου 2022
Η Όλγα Μπαλαούρα με σημαντικές μεταπτυχιακές σπουδές και εμπειρία στο χώρο της Υγείας έχει τοποθετηθεί εδώ και 3 χρόνια διοικήτρια στο ιδιαίτερα ευαίσθητο νοσοκομείο των Αθηνών «Άγιος Σάββας», το οποίο έχει να διαχειριστεί ασθενείς που πάσχουν κυρίως από καρκίνο. Κατάγεται από την Αγναντιά Καλαμπάκας.
Την περίοδο 2010-2014 ήταν διοικήτρια στο νοσοκομείο «Αγία Όλγα». Έχει διατελέσει ειδική σύμβουλος στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για την αναθεώρηση συστημάτων υγείας και ειδική σύμβουλος στην γερμανική GIZ, η οποία είχε αναλάβει την ανασυγκρότηση του ΕΣΥ μετά τα μνημόνια.
Πώς αποφασίσατε να εισέλθετε στον χώρο της υγείας; Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να ασχοληθείτε με το αντικείμενο;
Ήταν μια απόφαση ζωής. Ολοκληρώνοντας το μεταπτυχιακό μου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο…. και έχοντας μελετήσει αρκετά το τι συμβαίνει στη δημόσια διοίκηση, ενιωσα ότι ο χώρος της υγείας, είναι ο χώρος που μπορει ένας νέος άνθρωπος με όραμα άλλα και όρεξη να προσφέρει στο κοινωνικο συνολο, να ανταποδώσει όσα η πολιτεία ξόδεψε γι’ αυτον προκειμένου να τον μορφώσει, να τον εκπαιδεύσει, και να τον διαμορφώσει ως προσωπικότητα. Πιστεψα εξ’ αρχής στο ένστικτό μου, και δεν διαψεύστηκα.
Σπουδές ως νηπιαγωγός, ενασχόληση με την πολιτική, μεταπτυχιακός τίτλος στο London School of Economics στα οικονομικά και την πολιτική υγείας, πρώην Διοικήτρια στο Κωνσταντοπούλειο, Ειδική Σύμβουλος στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Πώς ήταν ως εμπειρίες; Αναδιαμόρφωσαν τον τρόπο σκέψης σας και πώς;
Εννοείται. Κάθε βήμα ήταν και ένας σταθμός για μένα. Μια πρόκληση, για το επομενο, καθοριστικό- για την πορεια μου- σκαλοπάτι. Από μια επιλογή της στιγμής βρέθηκα στο ΕΚΠΑ να σπουδάζω νηπιαγωγός, όμως η ολοκληρωση των σπουδων μου, δεν έφερε τίποτε περισσότερο πέρα από μια … κορνίζα με το πτυχίο μου, στο σπίτι της μαμάς. Φοιτήτρια ακόμη, αντιληφθηκα ότι η αγάπη μου για τα παιδιά, θα παρεμενε αγάπη για τα παιδιά, και δεν θα αποτελούσε, για μένα, επάγγελμα ή λειτουργημα, πείτε το όπως θέλετε. Ανασυγκρότησα τις σκέψεις μου, αναζήτησα άλλά ενδιαφέροντα, άλλες επαγγελματικές φιλοδοξίες, και κάπως έτσι βρέθηκα να αποκτώ ένα μεταπτυχιακό τίτλο στο Πάντειο πανεπιστήμιο στον τομέα της δημόσιας και ευρωπαϊκής διοίκησης. Μέσα από τις σπουδές μου, και μέσα από μια επαγγελματική απασχόληση που βρέθηκε τυχαία στον δρόμο μου, κατάλαβα ότι η υγεία είναι ο χώρος με τον οποίο θέλω να ασχοληθώ κατ’ αποκλειστικότητα. Έτσι αποφάσισα να αφοσιωθώ σε αυτή, να της δοθώ αποκλειστικά. Με οδηγο αυτή την απόφαση ζωής, βρέθηκε το LSE να κάνω μεταπτυχιακά στα οικονομικά της υγείας και στη διοίκηση δομών υγείας.
Η θητεία μου στο Κωνσταντοπούλειο, όπως και η συνεργασία μου με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, σε μια κρισιμη για τη χώρα περίοδο, μην ξεχνάτε ήταν η εποχή των μνημονίων και των αναγκαστικών περικοπών στις δημόσιες δαπάνες, ήταν ένα μεγάλο σχολείο για μένα. Ειδικά στο Κωνσταντοπουλειο, κληθηκα να υλοποιήσω αποφάσεις επώδυνες, με μεγάλο κοινωνικό και προσωπικό κόστος, και βρέθηκα αρκετές φορές απέναντι σε οργανωμένες καταστάσεις οι οποίες για ένα νέο της ηλικίας μου, θα φάνταζαν τρομακτικές. Ωστόσο η θέλησή μου να προσφέρω, ό,τι είχα σπουδάσει, και να ελαχιστοποιήσω τις επιπτώσεις από τηνσκληρή λιτότητα που επέβαλαν οι θεσμοί στο χώρο της υγείας, αποτέλεσε ένα προσωπικό στοιχημα, το οποίο νομίζω, έτσι πιστεύω τουλάχιστον, κέρδισα. Με κόπο μεν, αλλά το κέρδισα.
Πώς ήταν τα πράγματα κατά την έξαρση της Covid- 19; Ποια ήταν τα προβλήματα και οι ανησυχίες που κληθήκατε να αντιμετωπίσετε;
Η πανδημία ήταν για όλους εμάς που στελεχώνουμε τις δομές υγείας, και υπηρετούμε το ΕΣΥ από θέσεις ευθύνης, και παραμένει μια τεράστια πρόκληση. Κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε το άγνωστο, το εντελώς πρωτόγνωρο για τη γενιά μας, και για το ίδιο το συστημα, και κατάφεραμε να κρατήσουμε το ΕΣΥ στα πόδια του. Γιατι δεν ήταν μόνο η πανδημία. Πολύς κόσμος πιστεύει, και εξακολουθεί να πιστεύει, ότι η απασχόληση των νοσοκομείων ήταν μονοθεματικού χαρακτήρα. Πως ό,τι κάναμε ήταν μόνο για την αντιμετώπιση της Covid-19. Λάθος! Το πιο μεγάλο επίτευγμα αυτής της διετους και πλέον περιπέτειας με την πανδημια είναι ότι το ΕΣΥ, με όλα τα προβλήματά του, εξακολουθούσε και εξακολουθεί να προσφέρει στον Έλληνα πολίτη την περιθλαψη που είχε ανάγκη, τη στιγμή που την είχε, και με καλά σε γενικές γραμμές standards. Όχι, δεν ισχυρίζομαι πως όλα λειτουργησαν τέλεια, έχω όμως ήσυχη την συνείδησή μου, όπως και πολλοί συνάδελφοι μου της πρώτης γραμμής, πως προσφέραμε στην κοινωνία, και εξακολουθούμε να της προσφέρουμε, την καλύτερη δυνατή περιθαλψη, στις δεδομένες οικονομοϋγειονομικές συνθηκες.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά/ικανότητες που απαιτείται να έχουν οι εργαζόμενοι στην πρώτη γραμμή της ιατρικής περίθαλψης;
Γνώση, πειθαρχία, προγραμματισμός, αλληλεγγύη και ίσως και αυταπάρνηση είναι κατά την άποψή μου τα στοιχεία που διαθέτουν εκείνοι οι οποίοι δίνουν τη μάχη από την πρώτη γραμμή του αγώνα. Και σας βεβαιώ πως τα έχουν καταφέρει. Αυτό πρέπει να τους αναγνωριστεί, γιατί κατάφεραν να υπερβούν τις δεδομένες συνθήκες, τις ελλειψεις, ακόμη και τη δίκαιη απαίτησή τους για καλύτερες αμοιβες.
Εργάζεστε σε ένα νοσοκομείο που καθημερινά δέχεται περιστατικά αρκετά δύσκολα και πολλές φορές χωρίς ίαση. Τι ρόλο παίζει τελικά η ψυχολογία σε αυτούς τους ασθενείς και ποιες πρακτικές έχετε διαπιστώσει πως βοηθούν;
Ανοίγετε ένα μεγάλο θέμα τώρα. Είναι το κάτω από ποια ψυχολογική κατάσταση έρχεται σε εμάς ο ασθενής, προκειμένου να υποβοηθηθεί στην αντιμετώπιση της ασθένειάς του. Η εμπειρία λεει, ότι η ψυχολογία του ασθενούς παιζει σημαντικό ρόλο, γιατί έρχεται να συνεπικουρήσει την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Αυτό που έχω να πω σε όλους όσοι μας διαβάσουν, είναι ότι η επιστήμη έχει κάνει σημαντική πρόοδο στην αντιμετώπιση του καρκίνου, σε βαθμό που μπορει κανείς να υποστηριξει πλέον με βεβαιότητα ότι ο καρκίνος δεν είναι ανίκητος. Άλλα προϋπόθεση, βασική προϋπόθεση, το τονίζω, είναι η πρόληψη. Η έγκαιρη διάγνωση. Γι΄αυτό, ειδικά εμείς οι γυναίκες, δεν πρέπει να αφηνουμε τίποτε στην τυχη του. Κάνω έκκληση ως προς αυτό.
Ελεύθερος χρόνος για έναν εργαζόμενο στον χώρο της υγείας και μάλιστα σε διοικητική θέση υπάρχει; Κι αν ναι πώς απασχολείστε;
Εντάξει, δεν ισχυρίζεται κανείς ότι η απασχόληση είναι 24/7. Υπάρχει κάποιος ελεύθερος χρόνος, λίγος άλλα υπάρχει. Και μπορει να διατεθεί για πράγματα που σε κάνουν να ξεφεύγεις από την καθημερινότητα. Μια βόλτα το σαββατοκυριακο, μια καλη σειρά στην τηλεόραση, γυμναστική, ένα καλο φαγητό με φίλους, ένα βιβλίο στις διακοπές, είναι ίσως αυτά που μπορει να γεμίσουν τον ελεύθερο χρόνο σου.
Πώς πιστεύετε ότι θα διαμορφωθεί ο χώρος της υγείας στη μετά Covid-19 εποχή; Τι υπερτόνισε η πανδημία και ποιες διαπιστώσεις κάνατε εσείς η ίδια για τον χώρο;
Νομίζω ότι αυτό που ανέδειξε, πέραν πάσης αμφισβήτησης η πανδημια είναι ότι τα εθνικά συστήματα υγείας είναι εκείνα τα οποία εμπιστεύονται οι πολίτες ανεξάρτητα από κοινωνική ή οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Και παράλληλα έστειλε ένα μήνυμα στις κυβερνήσεις όλων των χωρών ότι τα εθνικά συστήματα υγείας πρέπει να στηριχτούν, να βελτιωθούν, να εξορθολογιστούν. Δυστυχώς, οι δυσοίωνες προβλέψεις ότι η Covid-19 είναι μόνο η αρχή, και πως σύντομα ή λιγότερο συντομα θα βρεθούμε αντιμέτωποι με νέες πανδημίες κάνουν επιτακτική την ανάγκη για την άμεση στήριξη των συστημάτων υγείας κάθε χώρας. Φαντάζομαι ότι οι κυβερνήσεις, θα αποκωδικοποιήσουν σωστά τα μηνύματα που έστειλαν οι πολίτες με την εμπιστοσύνη που έδειξαν στη δημόσια υγεία, και θα πράξουν ανάλογα.
