Η φετινή Ημέρα της Γυναίκας δεν είναι μία απλή Παρασκευή που θα πάρουμε λουλούδια στον εαυτό μας και θα βγούμε με τις φίλες μας -όχι πως δεν θα το κάνουμε και αυτό. Είναι μία μέρα αφιερωμένη σε όλες -σ' εκείνες που αγωνίστηκαν πριν από εμάς, για εμάς. Σ' εκείνες που αγωνίζονται καθημερινά για να τα βγάλουν πέρα σε μία κοινωνία φτιαγμένη για να τις εμποδίζει, σ' εκείνες που κάνουν τα αδύνατα, δυνατά για να σπάσουν όσες «γυάλινες οροφές» έχουν απομείνει.
Μία τέτοια γυναίκα είναι η Αποστολίνα Τσαλταμπάση, E.U. Female Entrepreneurship Ambassador - C.E.O. of OECON Group, Πρόεδρος Συνδέσμου Επιχειρηματιών Γυναικών Ελλάδος και Πρόεδρος της Ενεργειακής Κοινότητας WEnCoop. Σήμερα, μιλά στο JennyGr για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα, τις πρωτοβουλίες του ΣΕΓΕ προς την ισότητα, αυτά που λείπουν και δεν μας επιτρέπουν να τη φτάσουμε. Και θυμίζει σε όλες, πως η γυναικεία ενδυνάμωση είναι αγώνας ζωής, τον οποίο δεν θα σταματήσει να δίνει.
Είναι 2024 και ακόμη ρωτούν τις γυναίκες πώς συνδυάζουν καριέρα και οικογένεια, που οι γυναίκες θεωρούνται ακατάλληλες για θέσεις ευθύνης αποκλειστικά λόγω του φύλου τους και που, καθημερινά, πρέπει να προσπαθούν διπλά για να αποδεικνύουν την αξία τους. Πιστεύετε θα έρθει η στιγμή που θα αλλάξει αυτό;
Ξεκινάτε τη συνέντευξη με πολύ δυναμικό τρόπο και σας ευχαριστώ για αυτό. Αν δεν πίστευα στην αλλαγή που μπορεί να έρθει θα αναιρούσα κάθε κύτταρο της ύπαρξης μου. Εργάζομαι ως εθελόντρια για αυτήν την αλλαγή 20 χρόνια, προφανώς και πιστεύω σε αυτή τη μέρα. Δεν μπορώ να σας πω ότι δεν έχω απογοητευτεί στην πορεία, αλλά, ναι τα τελευταία χρόνια πια το βλέπω να πραγματοποιείται. Δυστυχώς αργά, αλλά σταθερά με θετικό βήμα.
Από την εμπειρία σας, πώς αντιμετωπίζει η ελληνική πολιτεία τις επιχειρηματίες της; Κατά τη γνώμη σας, τι χρειάζεται να γίνει ώστε να σταθεί δίπλα τους;
Το ζήτημα της αντιμετώπισης των γυναικών επιχειρηματιών και της πολιτείας, δεν είναι τόσο απλό, ούτε απλοϊκό. Στα μάτια του νόμου είμαστε ίσες, και αν καθίσουμε να κάνουμε μια συζήτηση με το μέσο συμπολίτη μας η επιχειρηματολογία του θα κινείται σε ατάκες του τύπου «σας εμπόδισε να γίνεται επιχειρηματίες;». Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Από πρακτικά θέματα που έχουν να κάνουν με την οικογενειακή μέριμνα και το ρόλο των γυναικών ως φροντίστριες, ως την αλλαγή νοοτροπίας για την αποδοχή των γυναικών σε όλους τους ρόλους στην οικονομία.
Σκεφτείτε ότι φέτος το 2024 είναι η πρώτη χρονιά, που μια γυναίκα που επιχειρεί έχει τα ίδια δικαιώματα στη μέριμνα εγκυμοσύνης και λοχείας ως προς τις παροχές της με μια εργοδοτούμενη ή άνεργη γυναίκα. Ήταν μια αδικία που ευτυχώς αποκαταστάθηκε. Χρειάστηκε όμως πολύ αγώνας, διαρκής διαβούλευση, επιμονή χρόνων αλλά τελικά και μια Υπουργός, η Σοφία Ζαχαράκη και μια Γενική Γραμματέας, η Ζέφη Δημαδάμα που αντιλαμβανόταν το αυτονόητο αίτημα μας.
Κατ’ εμέ αν η πολιτεία θέλει να στηρίξει πραγματικά τις γυναίκες στο επιχειρείν, αλλά και την ενεργή συμμετοχή τους στην οικονομία πρέπει να επενδύσει τόσο σε υποδομές υποστήριξης και ενδυνάμωσης των γυναικών όσο και σε μακροχρόνιες δράσεις αλλαγής νοοτροπίας. Τα στερεότυπα δεν σπάνε με μια μεμονωμένη εκδήλωση ή ομιλία. Πρέπει να είμαστε παρούσες και αναδεικνύουμε τα υγιή επιχειρηματικά πρότυπα με κάθε τρόπο και μέσο.
Νομίζω ότι το επόμενο βήμα από την πολιτεία θα είναι να δημιουργηθούν οργανωμένες δομές υποστήριξης γυναικείας ενδυνάμωσης και επιχειρηματικότητας. Ο ΣΕΓΕ τρέχει το 1ο Female Entrepreneurship Hub στη Θεσσαλονίκη, και παρόλο που βασίζεται σε περιορισμένους πόρους και εθελόντριες κατά κύριο λόγο είχε 2.000 επωφελούμενες μέσα σε 14 μήνες, και είδαμε γυναίκες πραγματικά να κάνουν της εκκίνηση τους στην οικονομία. Φανταστείτε κάτι αντίστοιχο να πραγματοποιηθεί σε scale up μορφή.
Ο Σύνδεσμος Επιχειρηματιών Γυναικών Ελλάδος προσπαθεί διαρκώς να δώσει δύναμη και κίνητρο σε γυναίκες που θέλουν να ακολουθήσουν τα όνειρά τους. Ποια δράση σας θα ξεχωρίζατε και γιατί;
Το DNA του Συνδέσμου είναι αυτό ακριβώς η δύναμη και το κίνητρο. Αυτό που έχει καταφέρει είναι να αγγίξει τη βάση των γυναικών. Πραγματικά, τα τελευταία χρόνια η μια δράση είναι πιο δυνατή σε αλληλεπίδραση από την άλλη, και είμαι σίγουρη ότι αν ρωτήσετε κάποιο άλλο μέλος του Οικοσυστήματός μας θα σας δώσει, βάση ενδιαφέροντος της, και μια διαφορετική απάντηση. Θα καταχραστώ λίγο το βήμα και θα δώσω τρεις από τις αγαπημένες δράσεις μας.
Η πρώτη είναι σίγουρα η δράση μας με τα Ενεργειακά Θέματα, δημιουργήσαμε την πρώτη Ενεργειακή Κοινότητα Γυναικών στον Κόσμο. Με αυτήν βραβευτήκαμε από την Commission, μας έχει αναφέρει ο ΟΗΕ ως Παγκόσμια Καλή Πρακτική (μάλιστα είμαι καλεσμένη ομιλήτρια στη Νέα Υόρκη στις 13 Μαρτίου λόγω αυτής). Με αυτήν ταξιδέψαμε από την Ορεστιάδα στην Πύλο και συζητήσαμε για θέματα Ενεργειακής Μετάβασης, Πράσινη Οικονομία και Ενεργειακές Κοινότητες σε εκατοντάδες γυναίκες στη χώρα μας.
Η δεύτερη είναι η δράση μας #Her_Research που υποστηρίζουμε Γυναίκες στην Έρευνα για να διεκδικήσουν πρόσβαση σε ερευνητικό πόρο. Η αποδοχή της από τις Γυναίκες στην Έρευνα και τον Ακαδημαϊκό Κόσμο είναι τόσο μεγάλη, που αναδεικνύει την ανάγκη που υπήρχε για κάτι ανάλογο. Ο τρίτος κύκλος που βρίσκεται σε εξέλιξη δέχθηκε προτάσεις από 160 γυναίκες ερευνήτριες. Δράση που μας γεμίζει ευθύνη και ενθουσιασμό.
Η τρίτη είναι το αγαπημένο μας ForME… Tι να πρωτοπώ. Είναι μια δράση μωσαϊκό που συνδυάζει τόσα πολλά κοινά και καλύπτει τόσες διαφορετικές ανάγκες. Συνδυάζει Κοινωνική Επιχειρηματικότητα, Ενδυνάμωση Χειροτεχνισσών, Ανάπτυξη Επιχειρηματικών Δεξιοτήτων, Εκπαίδευση Γυναικών από Ευπαθής Ομάδες, Επαγγελματική Αποκατάσταση….πού να ξεκινήσω, πουύ να τελειώσω…
Όλες οι επιτυχημένες επιχειρηματίες δηλώνουν ότι, για να τα καταφέρεις, χρειάζεσαι μία κοινότητα γυναικών που θα σε στηρίζει, προσωπικά και επαγγελματικά. Κι όμως, μεγαλώνουμε σε μία κοινωνία που εξακολουθεί να μας μαθαίνει ότι γεννιόμαστε απέναντι, κι όχι πλάι η μία στην άλλη. Κατά τη γνώμη σας, πώς μπορούμε να σταματήσουμε τη διαιώνιση αυτών των στερεοτυπικών (και πραγματικά λάθος) αντιλήψεων;
Μα με το παράδειγμα μας αλλάζουμε τον κόσμο, όχι με τα λόγια. Είπα και πριν…καλές οι ομιλίες περνάν μηνύματα, αλλά η αλλαγή έρχεται από τη δράση. Εμείς στο Σύνδεσμο ζούμε αυτή τη Γυναικεία Επιδραστική Αγκαλιά. Είναι στο χέρι μας να διδάσκουμε με το παράδειγμα του δικού μας Οικοσυστήματος ότι είμαστε δίπλα και όχι απέναντι. Εγώ έγινα Μέλος του Συνδέσμου το 2003, νέα επιχειρηματίας, εγκυμονούσα, πραγματικά νοιώθοντας στα χαμένα. Βρήκα φροντίδα, υποστήριξη, τις μέντορες μου, και αυτή την εμπειρία ήθελα να την μεταφέρω προς τα έξω….και κάπως έτσι έγινα η ίδια μέντορας, σύμβουλος, εκλέχθηκα ως Μέλος Διοίκησης και σήμερα είμαι Πρόεδρος. Είναι σημαντικό να δίνουμε το μήνυμα ότι οι Γυναίκες εκεί έξω συνεργάζονται, και αλληλοστηρίζονται. Θα ξαναπώ ότι με το παράδειγμα μας φέρνουμε την αλλαγή.
Mιλήστε μας για το έμφυλο χρηματοδοτικό χάσμα στην Ελλάδα. Το έχετε δει να κλείνει ή παραμένει αμετάβλητο; Κατά την άποψή σας, ποια είναι τα βήματα που χρειάζεται να γίνουν για να φτάσουμε -ή έστω να πλησιάσουμε- στην ισότητα;
Έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα σε αυτό το θέμα. Προφανώς νομοθετικά δεν υπάρχει τέτοια απόκλιση, και άρα δεν υπάρχει χρηματοδοτικό χάσμα στο δημόσιο τομέα. Στον ιδιωτικό τομέα και στο επιχειρείν υπάρχει ακόμη, αλλά με τα χρόνια θεωρώ ότι κλείνει.
Τι θα συμβουλεύατε τις γυναίκες που θέλουν να ασχοληθούν με την επιχειρηματικότητα αλλά διστάζουν, επειδή η κοινωνία τις κρατά πίσω;
Η δύναμη είναι μέσα μας. Υπάρχουν πλέον Φορείς, όπως ο ΣΕΓΕ που χωρίς κάποιο τίμημα μπορεί να βοηθήσει στην καθοδήγηση της εκκίνησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Αν μια γυναίκα θεωρεί ότι το επιχειρείν θα την κάνει ευτυχισμένη επαγγελματικά, θα πρέπει να αναζητήσει το δικό της πλαίσιο στήριξης. Εγώ θα δηλώσω με την ομάδα μας απλά «παρούσες» για όποια γυναίκα μας χρειαστεί.
Τι πιστεύετε ότι λείπει από τον χώρο του ελληνικού επιχειρείν, ώστε να γίνει πιο φιλόξενο προς τις γυναίκες;
Κοιτάξτε λίγο τις Διοικήσεις των Επιμελητηρίων, των Φορέων Εκπροσώπησης Επιχειρηματιών, των Οργάνων Υποστήριξης Επιχειρηματικότητας….αρχίστε να μετράτε γυναίκες. Θα απογοητευτείτε! Πώς περιμένουμε να γίνει ο Επιχειρηματικός Κόσμος πιο φιλικός, αν διοικείται μονομερώς από άνδρες. Εξαίρεση αποτελούν τα όργανα εκπροσώπησης επιχειρηματιών στον Τουρισμό και στην Εκπαίδευση που υπάρχει μεγάλη παρουσία γυναικών και θεωρώ ότι δεν είναι τυχαίο ότι είναι και κλάδοι που οι γυναίκες έχουν σημαντική παρουσία. Εμπνέει η μία την άλλη με το παράδειγμα της.
Υπάρχει κάτι που μάθατε μεγαλώνοντας, αλλά θα θέλατε να γνωρίζετε από την αρχή της πορείας σας;
Είναι προνόμιο να μπορείς την εμπειρία να την κάνεις μάθημα. Νομίζω ότι για μένα σαν Λίνα, αυτό που θα ήταν σημαντικό να γνωρίζω στην αρχή της πορείας μου θα ήταν «να μην δίνω μάχες που δεν αξίζουν το χρόνο μου να τις δώσω». Οι ανούσιες μάχες σε επιβαρύνουν χρονικά, ψυχολογικά, σωματικά κάποιες φορές και οικονομικά. Πλέον μάχομαι μόνο για αυτά που είναι σημαντικά για μένα.
Το νου σας όμως…η Γυναικεία Ενδυνάμωση είναι μάχη Ζωής και αυτήν δεν την εγκαταλείπω!
