Όταν το φαγητό γίνεται τέχνη: Η food stylist, Αλεξάνδρα Μήτσιου, δημιουργεί «ιστορίες» που τρέφουν την ψυχή
Ερασμία Αρβανιτά
30 Οκτωβρίου 2024
Το φαγητό ως τέχνη ήταν κάτι που την απασχολούσε από μικρή. Μετά τις μεταπτυχιακές της σπουδές, η ανάγκη της να ασχοληθεί με κάτι δημιουργικό, την έφερε σιγά-σιγά σε επαφή με τον χώρο του food styling. Με τα χρόνια κατάφερε να μετατρέψει την αγάπη της σε επάγγελμα και σήμερα δεν διαμορφώνει απλώς πιάτα για μια φωτογράφιση, αλλά δημιουργεί «ιστορίες» που τρέφουν την ψυχή. Το φαγητό είναι το δικό της μέσο αυτοέκφρασης, ο δικός της τρόπος να έρχεται σε επαφή με τα υλικά, αλλά και με το ίδιο το σώμα της.
Μέσα από τις δημιουργίες της, η Αλεξάνδρα Μήτσιου αποδεικνύει ότι το φαγητό δεν είναι απλώς τροφή, αλλά ένα από τα ισχυρότερα μέσα για να εκφραστούμε και κυρίως να επανασυνδεθούμε με τη Γη, τον φυσικό κόσμο και την κληρονομία μας. Να συνδεθούμε με έναν κόσμο όπου τα πιο αγνά και «απλά» συστατικά, μεταμορφώνονται σε κάτι μοναδικό. «Θα ήθελα να δω ανθρώπους να συνδέονται με τον εαυτό τους και με αυτό που τους δίνει θρέψη και ζωή. Να συνδεθούν με την αγνή τροφή μέσα από το περιποιημένο με αγάπη και όμορφα στυλιζαρισμένο πιάτο τους», μου λέει κατά τη διάρκεια της συζήτησής μας.
Ασχολείσαι με ένα επάγγελμα εξαιρετικά πρωτότυπο για τα ελληνικά δεδομένα. Ξεκινώντας, λοιπόν, δεν μπορώ να μη σε ρωτήσω τι ακριβώς είναι το food styling και τι κάνει στο day-to-day ένας food stylist;
Food styling ειναι η τέχνη της παρουσίασης του φαγητού για να βγει στην κάμερα, είτε αυτό είναι για βιντεογράφιση ή φωτογράφιση. Το food styling, ουσιαστικά, ξεκινάει από τη δημιουργία της ιδέας του πώς θα φαίνεται το φαγητό (τα χρώματα, οι υφές, οι μορφές), την επιλογή των κατάλληλων φρέσκων υλικών και την υλοποίηση της συνταγής ή της σύνθεσής με φαγητό. Ανάλογα το project, ένας food stylist καλείται να επινοήσει τεχνικές για να δώσει συγκεκριμένες επιθυμητές υφές ή τρόπους για να κάνει ένα προϊόν να σταθεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ακέραιο στον φακό και κάτω από τη θερμότητα του φωτογραφικού φωτός.
Το food styling είναι ένα ελεύθερο επάγγελμα, όποτε ο καθένας διαμορφώνει το πρόγραμμα του ανάλογα με τις ανάγκες την εκάστοτε περίοδο. Προσωπικά, όταν έχω κάποιο project, οργανώνω την παραγωγή, δουλεύω πάνω σε ιδέες και κάνω τις απαραίτητες δοκιμές πριν τη φωτογράφιση ή το γύρισμα. Τις ελεύθερες μέρες μου, δουλεύω πάνω σε καινούργιες συνταγές και προσωπικές ιδέες.
Τι είναι αυτό που σε ενέπνευσε να ακολουθήσεις μια καριέρα στο food styling; Πώς έκανες τα πρώτα σου βήματα στον συγκεκριμένο τομέα;
Μετά τις μεταπτυχιακές σπουδές μου στη Διαχείριση Φυσικών Πόρων, ήθελα να κάνω κάτι χειρονακτικό και δημιουργικό, συμφωνά με τα δικά μου δεδομένα. Ξεκίνησα τότε, με τη μαγειρική και το τρόφιμο που με τραβούσε από μικρή, και άρχισα να εργάζομαι σε διαφορές επαγγελματικές κουζίνες. Το food styling δεν το ήξερα και μου μίλησε για αυτό ο αδελφός μου, ο σκηνοθέτης Θάνος Μήτσιος, που ήταν ήδη στον χώρο της διαφήμισης. Έφτιαξα portofolio και ξεκίνησα σιγά-σιγά με παραγωγές στην Ολλανδία.
Μπορείς να μας περιγράψεις τη δημιουργική διαδικασία που ακολουθείς όταν διαμορφώνεις ένα πιάτο για μια φωτογράφιση; Πόσο χρόνο μπορεί να σου πάρει να κάνεις food styling;
Με εμπνέει η εποχικότητα, τα χρώματα και οι υφές, ξεκινώντας είτε από τη πρωτογενή ύλη είτε από ένα προϊόν με μια ωραία ιστορία. Διαισθητικά, θα νιώσω την ουσία του τροφίμου με το όποιο καλούμαι να δουλέψω και θα δημιουργήσω μια ιδέα σαν βάση. Θα την οπτικοποιήσω μέσα μου και μετά θα περάσω στην υλοποίηση. Οι χρόνοι είναι σχετικοί και αλλάζουν ανάλογα με την παρασκευή. Μπορεί να είναι από 10 λεπτά μέχρι δύο μέρες, εάν πρόκειται για μια πολύπλοκη κατασκευή.
Ποιος μπορεί να έρθει σε επαφή μαζί σου για να κάνεις foodstyling;
Για τα μεγάλα project, οι επαφές μου είναι φωτογράφοι, σκηνοθέτες, διαφημιστικές εταιρείες και εταιρείες παραγωγής. Για τις μικρότερες εταιρείες τροφίμων, μπορεί ο πελάτης να έρθει σε άμεση επαφή μαζί μου.
Αυτό που κάνεις είναι μια μορφή τέχνης που χρησιμοποιεί ως μέσο της το φαγητό. Μέσα από την επαγγελματική σου εμπειρία ως food stylist, πώς έχει αλλάξει/εξελιχθεί η δική σου σχέση με το φαγητό αλλά και η αυτοέκφρασή σου;
Η εξέλιξη μου με την τροφή ήρθε από την προσωπική μου εργασία μαζί της. Ο τρόπος που θα φτιάξω μια συνταγή, η βραδύτητα, η προσοχή, η προσοχή στα υλικά και η παρατήρηση των βημάτων. Η τροφή έγινε τρόπος έκφρασης για μένα σε προσωπικό επίπεδο και με το δικό μου ύφος στις συνταγές που έβγαζα σαν portfolio που αντικατοπτρίζει το πώς τη βιώνω και την αισθάνομαι.
Η διαφήμιση και το επαγγελματικό food styling σε υψηλό επίπεδο, δυστυχώς δεν αφήνει τον χώρο και τον χρόνο για την αναζήτηση και τη γνωριμία με την τροφή.
Επίσης, δεν καλλιεργεί το σεβασμό προς εκείνη. Η εξέλιξή μου με το φαγητό, λοιπόν, έγινε σε προσωπικό επίπεδο. Αυτά που έμαθα για το φαγητό, μέσα από τη προσωπική εργασία μου με αυτό, τα χρησιμοποίησα και αποτέλεσαν βάσεις στο επάγγελμα ως food stylist, και όχι το αντίρροπο.
Κάθε μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης έχει τη «δύναμη» να μας προσφέρει ελευθερία. Εσύ, αισθάνεσαι ελεύθερη μέσα από τη δουλειά σου;
Νιώθω ελεύθερη στην ελεύθερη εργασία που κάνω και στα project που ακολούθουν το ήθος και τα ιδανικά μου για το φαγητό και το περιβάλλον.
Πώς ενσωματώνεις τις πολιτισμικές επιρροές και τις «γαστρονομικές τάσεις» ως food stylist ώστε να πετυχαίνεις την κατάλληλη ισορροπία;
Ποτέ δεν ακλούθησα τις τάσεις. Πάντα τις παρακολουθώ, αλλά από απόσταση. Κάποιες έχουν ένα ενδιαφέρον και θα πάρω στοιχειά τους ως έμπνευση, αλλά πάντα θα προσαρμόσω το τελικό αποτέλεσμα στη δική μου αισθητική και στη διαισθητική καθοδήγηση του πώς θα το ήθελα να είναι το τελικό αποτέλεσμα.
Θέλεις να μας πεις περισσότερα και για τα σεμινάρια/συναντήσεις που διοργανώνεις; Πώς αποφάσισες να κάνεις τα πρώτα workshops σου και τι μπορεί να μάθει κανείς μέσα από αυτά;
Το περιεχόμενο των workshops, όπως βγήκε για πρώτη φορά πέρυσι, είναι μια διαδικασία που δούλευε μέσα μου τα τελευταία πέντε χρόνια και πήρε πρόσφατα μορφή. Μέσα από τα σεμινάρια, θυμόμαστε πώς ήταν όταν μαγειρεύαμε όλοι μαζί σε κύκλο, αρχέγονες τροφές, καθαρές, μη επεξεργασμένες, από το σπίτι με αγνά υλικά.
Μαθαίνουμε να φτιάχνουμε βασικές παρασκευές με συνειδητότητα, ερχόμαστε σε επαφή με τα υλικά αλλά και σε επαφή με το σώμα μας και με τη διαδικασία της συνταγής.
Ακoλουθούμε τη διαδικασία με σεβασμό προς τη Γη και την τροφή, με βραδύτητα και με συνειδητότητα προς τις φυσικές διεργασίες. Χρησιμοποιούμε υλικά από παραγωγούς που έχουν διατηρήσει αρχαίους σπόρους και ακολουθούν μια διαδικασία παραγωγής της τροφής με σεβασμό και αγάπη προς τη Γη.
Πώς φαντάζεσαι ότι θα μπορούσε να εξελιχθεί τα επόμενα χρόνια η σχέση του food styling και με τη βιωσιμότητα; Εσύ, επιχειρείς να κινείσαι προς αυτήν την κατεύθυνση στο επάγγελμά σου;
Εάν συνδέσουμε το food styling με τη διαφήμιση, υπάρχουν ακόμα πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν, ώστε να γεφυρωθεί το χάσμα προς τη βιωσιμότητα. Σημαντικό είναι να είμαστε ενήμεροι για το προφίλ των εταιρειών τροφίμων, αλλά και τα προϊόντα τα οποία αφορούν στο food styling. Επίσης, στο διαφημιστικό food styling, υπάρχουν πολλά κενά στη διαχείριση των υλικών τροφίμων για να μειωθεί το food waste για παράδειγμα, οπότε αντίστοιχα έγκειται στην ευαισθησία του κάθε επαγγελματία για τη διαχείριση των υλικών, εάν αυτά φυσικά είναι ακόμα κατάλληλα προς κατανάλωση.
Αν αναφερθούμε σε μικρότερες εταιρείες στο εξωτερικό, έχουν ήδη γίνει κάποια πολύ αξιέπαινα βήματα για να φέρουν τα προϊόντα πιο κοντά στο να είναι βιώσιμα, οπότε και ότι η εργασία μαζί τους, κινείται πιο κοντά στη βιωσιμότητα. Σε προσωπικό επίπεδο, η βιωσιμότητα και η προστασία της φύσης ήταν η προτεραιότητά μου από μικρή και η κατεύθυνση που ακολούθησα και μετέπειτα.
Βασικός στόχος των workshops που έχω ξεκινήσει, είναι να συνδέσει τους ανθρώπους ξανά με τη Γη και τον φυσικό κόσμο, να νιώσουν από πού προέρχεται η αγνή τροφή και να συνδεθούν πάλι με τις αρχαίες μεθόδους παρασκευής της.
Πιστεύω, ότι έχουμε τη δύναμη να καθοδηγήσουμε μια πιο βιώσιμη πραγματικότητα μέσα από τις καθημερινές μας επιλογές που συνδέονται με την τροφή. Για μένα, η ευαισθητοποίηση του κόσμου στα θέματα τροφής, και διατροφής, είναι από τα πιο σημαντικά εγχειρήματα προς τη προστασία της υγείας, της δίκης μας αλλά και της Γης μας.
Πώς θεωρείς ότι θα μπορούσε να εξελιχθεί μελλοντικά το food styling (στην Ελλάδα και όχι μόνο) ειδικά μέσα από social media όπως το Instagram, όπου η εικόνα έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο;
Θα ήθελα να δω όλο και περισσότερους ανθρώπους να εμπνευστούν και να κάνουν food styling στην καθημερινή τους τροφή. Να συνδεθούν με αυτή και να της αφιερώσουν τον απαραίτητο χώρο και χρόνο, να την τιμήσουν και να τη φροντίσουν. Το food styling δεν είναι πολυτέλεια. Το food styling είναι μέρος της ποιότητας μιας ζωής που έχουμε παραμελήσει τρέχοντας να προλάβουμε ασήμαντες, ουσιαστικά, υποχρεώσεις, κοιτώντας τις ζωές άλλων μέσα από τα social media και αμελώντας τη δίκη μας. Θα ήθελα να δω ανθρώπους να συνδέονται με τον εαυτό τους και με αυτό που τους δίνει θρέψη και ζωή. Να συνδεθούν με την αγνή τροφή μέσα από το περιποιημένο με αγάπη και όμορφα στυλιζαρισμένο πιάτο τους.
