Μόδα & διαμαρτυρία: Είναι το κατάλληλο μέσο;

Μπορεί ο κόσμος της μόδας να αποτελέσει αξιόπιστο τρόπο για τη «συζήτηση» κοινωνικών ζητημάτων;

Η Εβδομάδα Μόδας στο Παρίσι έκλεισε με το fashion show του οίκου Chanel να θυμίζει έναν δρόμο διαμαρτυρίας και να κερδίζει την προσοχή και τις εντυπώσεις. Πανό με φεμινιστικά συνθήματα, ενδείξεις διαμαρτυρίας και μοντέλα στο catwalk που ήθελαν να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους κι αγωνίζονταν για την βία κατά των γυναικών, τις γυναίκες του Ισλάμ και της Μέσης Ανατολής. Ο ευφυής Karl Lagerfeld κατάφερε να συνδέσει την μόδα με την καθημερινότητα και σπουδαία μηνύματα εστιάζοντας στο αίσθημα ελευθερίας που ποτέ δεν ένιωσε στο Παρίσι όπως λέει χαρακτηριστικά. Το υψηλό prestige του γαλλικού οίκου προσέλκυσε όχι μόνο το ενδιαφέρον των μέσων μαζικής ενημέρωσης αλλά και εκατομμύρια ανθρώπων –fashionistas και μη- σε όλο τον κόσμο. Μπορεί λοιπόν η μόδα να αποτελέσει μία «πλατφόρμα» διαμαρτυρίας; Σαφέστατα και ναι!

Η βιομηχανία της μόδας έχει τεράστιο αντίκτυπο στη ζωή των ανθρώπων -όχι μόνο των γυναικών-, στην οικονομία αλλά και στο περιβάλλον. Έχει τη δυνατότητα, λοιπόν, να ασχοληθεί με σοβαρά κοινωνικοπολιτικά ζητήματα. Βέβαια για να γίνει αυτό, βασική προϋπόθεση αποτελεί η ύπαρξη ενός ουσιαστικού μηνύματος κι όχι απλά ενός marketing trick που υπονομεύει την έννοια της διαμαρτυρίας.

Η πραγματική «επανάσταση» γίνεται πολλές φορές με ήσυχο τρόπο, έμπρακτα δηλαδή. Η Stella McCartney μάχεται για τα δικαιώματα των ζώων και την προστασία του περιβάλλοντος κρατώντας τη δέσμευση της να μην χρησιμοποιεί ζωικά προϊόντα όπως δέρμα ή γούνα. Αντ 'αυτού, χρησιμοποιεί βιοδιασπώμενα και οργανικά υλικά, όταν αυτό είναι δυνατόν. Τα γυαλιά των συλλογών της είναι κατά 50% από φυσικά και ανανεώσιμα υλικά, τα σανδάλια γίνονται με βιοδιασπώμενα πέλματα, ενώ οι τσάντες με επένδυση από ύφασμα που είναι κατασκευασμένο από ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια. Αυτό αποτελεί αναμφισβήτητα λοιπόν μία αληθινή διαμαρτυρία, παρόλο που πολλές φορές η σχεδιάστρια παραδέχεται πως είναι δύσκολη η δημιουργία πλήρως βιώσιμων προϊόντων. «Γνωρίζουμε ότι δεν είμαστε τέλειοι," αναφέρει το fashion brand σε διαφημιστικές καμπάνιες.

Δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε τη συμβολή του Γάλλου σχεδιαστή Jean Paul Gaultier στην αντιμετώπιση κοινωνικών και πολιτικά φορτισμένων ζητημάτων όσον αφορά τη γυναικεία χειραφέτηση και ομορφιά. Ο σχεδιαστής έχει καλέσει επανειλημμένως plus-size ή τρανσέξουαλ ή μεγαλύτερης ηλικίας μοντέλα, καθώς και γυναίκες που πανηγύριζαν την επαγγελματική σταδιοδρομία τους κι όχι μόνο την ομορφιά τους. Το πρόσφατο Spring/Summer 15 show του χαρακτηρίστηκε από την Ισπανίδα ηθοποιό Rossy de Palma, ηλικίας 50 ετών, καθώς και από ένα cast με γκριζομάλλες, ηλικιωμένες γυναίκες .

Αξίζει να συνεχίσουμε με τη Vivienne Westwood που αποτελεί ζωντανή απόδειξη της ικανότητας που έχει η μόδα να ανοίξει μια «πολιτική ατζέντα». Πρόσφατα, η σχεδιάστρια ενθάρρυνε στο LFW catwalk της την εκστρατεία για την ανεξαρτησία της Σκωτίας με τη δήλωση που έκανε σε δημοσιογράφους και buyers "Η δημοκρατία στο Ηνωμένο Βασίλειο", ενώ στα μοντέλα καρφίτσωσε κονκάρδες με τη λέξη «Ναι».

Επίσης, τον περασμένο Ιανουάριο υπέβαλε αίτηση για την ψήφιση ενός ευρωπαϊκού νόμου σχετικά με τις επιχειρήσεις και τα άτομα που είναι υπεύθυνα για την καταστροφή του περιβάλλοντος. Τότε τα μοντέλα περπάτησαν στην πασαρέλα κρατώντας πλακάτ που καταδίκαζαν την κράτηση των έγκλειστων στις φυλακές του Γκουαντανάμο. Πράγματι, η Westwood αποδεικνύει περίτρανα σε κάθε ευκαιρία ότι μία λάτρης της τέχνης, είναι και μαχητής της ελευθερίας. Αυτό φαίνεται όχι μόνο από τις διαφημιστικές καμπάνιες της και τα catwalks αλλά κι από κάθε πλευρά του έργου της. Εξάλλου, η ίδια έχει δώσει πολλές ομιλίες για να εκφράσει την αλληλεγγύη της στους διαδηλωτές σε θέματα που αφορούν τον πυρηνικό αφοπλισμό και την προστασία του περιβάλλοντος.