Το χαμόγελο που πρέπει να συνεχίσουμε να φοράμε πίσω από τη μάσκα

Ο Αμερικανός ηθοποιός και συγγραφέας, Tom Wilson έλεγε πως: «Ένα χαμόγελο είναι η ευτυχία που θα βρεις κάτω από τη μύτη σου». Και η αλήθεια είναι, πως τον τελευταίο καιρό, έχουμε μάλλον ξεχάσει να χαμογελάμε με την πρόφαση της υφασμάτινης προστασίας. 

Προτού ξεσπάσει η πανδημία, παρατηρούσα ακόμη και περαστικούς, που χαμογελούσαν ο ένας στον άλλον όταν διέσχιζαν τον ίδιο δρόμο με συχνότητα, που δημιουργεί σχεδόν αντανακλαστικά, την απαιτούμενη οικειότητα. Τώρα, που οι μάσκες έχουν γίνει πιο συχνή συνήθεια και από αυτή του να κοιτάζουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη, το χαμόγελο δίνει τη θέση του σε απρόσωπες εκφράσεις, καθώς έχουμε την αίσθηση ότι κανείς δεν παρακολουθεί τι ακριβώς συμβαίνει στο πρόσωπό μας πίσω από τη μάσκα. 

Ακόμη και τα παιδικά βλέμματα κρύβουν πια ένα είδος τρόμου για το άγνωστο που αντικρίζουν, και προκύπτει από τα «καλυμμένα» πρόσωπα των μεγάλων. Βλέποντας μπροστά στα μάτια τους, ανθρώπους με προστατευτικά καλύμματα, κάθε φορά που αδυνατούν να καταλάβουν τι συμβαίνει και φοβούνται, μπορούμε να επαναφέρουμε το χαμόγελο στα χείλη τους, χρησιμοποιώντας αρκετή φαντασία από εκείνη που ξεπηδά από τις σελίδες αγαπημένων παραμυθιών. Πρέπει με κάποιο τρόπο, να γίνει αντιληπτό στο παιδικό τους μυαλό, πως οι άνθρωποι για λίγο καιρό, πρέπει να γίνουν οι Δύο Μαγικοί Μασκοφόροι της Φρουτοπίας του Ευγένιου Τριβιζά για να προστατευτεί μαζί τους, και ο υπόλοιπος κόσμος! 

Η πιο αναγκαία ανθρώπινη έκφραση, που πυροδοτεί μια σειρά από οφέλη και κυτταρικές αλλαγές ακόμη και όταν γίνεται μηχανικά, επιδρώντας δραστικά στην ψυχολογία μας, φαίνεται πως είναι εκείνη που έχει αρχίσει να μας λείπει περισσότερο σήμερα. Γιατί, ακόμη και όταν μοιράζεσαι το χαμόγελό σου με έναν άγνωστο, αυτό από μόνο του, μπορεί να έχει εξαιρετικά οφέλη για εσένα και τον διπλανό σου χωρίς να το έχετε καν συνειδητοποιήσει. Όταν χαμογελάμε, απελευθερώνονται στον εγκέφαλό μας ορισμένοι νευροδιαβιβαστές, (όπως ενδορφίνες, σεροτονίνη), οι οποίοι δημιουργούν το αίσθημα της ευεξίας και της χαλάρωσης. Ταυτόχρονα, οι νευροδιαβιβαστές αυτοί, και κυρίως οι ενδορφίνες, εμφανίζουν παυσίπονη δράση, ανακουφίζοντάς μας από επίπονα συμπτώματα που προκαλούν το αίσθημα της κακουχίας.

Η ειδικός, Bea de Gelder, πάνω στη Γνωστική Νευροεπιστήμη στο πανεπιστήμιο του Maastricht στην Ολλανδία, υποστηρίζει πως οι άνθρωποι, από τη στιγμή που είμαστε κοινωνικά όντα, δεν είμαστε προγραμματισμένοι από τη φύση μας ώστε να καλύπτουμε τις εκφράσεις του προσώπου μας με τη βοήθεια ενός υφασμάτινου καλύμματος. 

Όπως εξηγεί, «Η κοινωνική επαφή είναι το ίδιο σημαντική με την τροφή και το νερό στον άνθρωπο. Άλλωστε, για να εκπληρώσουμε αυτές τις βασικές ανάγκες, στηριζόμαστε στους άλλους, τουλάχιστον στα πρώτα χρόνια της ζωής μας». Και το χαμόγελο είναι μέρος αυτής της κοινωνικής επαφής, που έχουμε ανάγκη περισσότερο από ποτέ αυτή την εποχή, και τείνει να μας κάνει χαρούμενους, ακόμη και όταν δεν είμαστε, σύμφωνα με έρευνες.

Την απάντηση σε αυτό το ερώτημα, την έδωσε ο Δαρβίνος το 1872. Ο ίδιος απέδειξε τη θεωρία, "facial feedback hypothesis", όπου σύμφωνα με αυτή, κάθε έκφραση του προσώπου επιδρά άμεσα στα συναισθήματά μας. Για την ακρίβεια, εάν μας "αναγκάσουμε" να χαμογελάσουμε, ακόμη και όταν είμαστε λυπημένοι, θα νιώσουμε πιο χαρούμενοι. Για να εξηγήσει ακριβώς αυτή τη θεωρία, επιστημονική ομάδα από το πανεπιστήμιο Samyook University της νότιας Κορέας, εξέτασε τη θεραπευτική δράση του γέλιου στα επίπεδα των ορμονών του άγχους και της κατάθλιψης σε γυναίκες με καρκίνο του στήθους, και ήδη από την πρώτη συνεδρία εντόπισε μείωση των συγκεκριμένων ορμονών παρά τη βεβαρημένη αρχική ψυχολογία των ασθενών. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, πως οι συνεδρίες γέλιου εφαρμόζονται στα μεγαλύτερα νοσοκομεία της Αμερικής και της Ευρώπης σε ομάδες καρκινοπαθών ασθενών. 

Μια ακόμη έρευνα αποκαλύπτει ότι το χαμόγελό μας, μπορεί να επηρεάσει προς το θετικό, τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τις εκφράσεις των γύρω μας. Με βάση το πείραμα, οι συμμετέχοντες που χαμογελούσαν, καταγράφηκε πως έβλεπαν θετικές εκφράσεις στα ουδέτερα και ανέκφραστα πρόσωπα, που έπρεπε να παρατηρήσουν, ενώ κάτι τέτοιο δεν συνέβαινε στην πραγματικότητα. Οπότε, οι μελετητές της έρευνας συμπέραναν πως εάν σταματήσουμε να χαμογελάμε πίσω από τη μάσκα μας, είναι πιθανό οι γύρω μας να γίνουν ο καθρέφτης του εαυτού μας, μέσα από τον οποίο θα αντικατοπτρίζεται όλο και λιγότερη χαρά. 

Το χαμόγελο έχει αξία ακόμη και μέσα από τη μάσκα γιατί η ενέργειά του ακτινοβολεί στα μάτια μας! Γιατί το χαμόγελο έχει την θεραπευτική ιδιότητα να ανατροφοδοτεί την ψυχή, ακόμη και όταν δεν μπορεί να το δει κανείς. Δίνει δύναμη και ελπίδα πως τα πάντα μπορούν να συμβούν και να αλλάξουν προς το καλύτερο, κυρίως όταν αυτό σχηματίζεται στα παιδικά χείλη. Γιατί τότε το χαμόγελο είναι πιο αυθόρμητο, ειλικρινές και αβίαστο, και χαζεύοντάς το πίσω από τη μάσκα, μπορεί να μεταφέρει σχεδόν μαγικά και στα δικά μας χείλη εκείνη τη μικρή ευτυχία, που βρίσκεται ακριβώς κάτω από τη μύτη μας!