Πανευρωπαϊκή καταγγελία στην Κομισιόν για παράνομες πρακτικές της Temu - «Σκοτεινές» μέθοδοι χειραγώγησης καταναλωτών
JTeam
18 Μαΐου 2024
Σίγουρα θα έχεις μπει στον πειρασμό και κάτι θα έχεις αποκτήσει, είτε εσύ, είτε οι φίλες σου από την Temu, την κινέζικη δηλαδή πλατφόρμα διαδικτυακών αγορών που όσο πάει γίνεται και πιο δημοφιλής.
Τα πράγματα όμως δεν είναι πάντα όσο αθώα φαίνονται, αφού σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Καταναλωτών (BEUC) έχουν καταγραφεί πρακτικές χειραγώγησης, παραπλάνηση των καταναλωτών ώστε να ξοδεύουν περισσότερα χρήματα, απόκρυψη των στοιχείων των εμπόρων και παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Για το λόγο αυτό η ίδια μόλις έστειλε σχετική καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ζητώντας να ξεκινήσει έρευνα και να εφαρμοστεί ο νόμος, προκειμένου «να διασφαλιστεί ένα ασφαλές διαδικτυακό περιβάλλον για όλους τους Ευρωπαίους καταναλωτές». Η καταγγελία αυτή είναι στη διάθεση της «Καθημερινής», που ανέβασε και το σχετικό θέμα που διαβάζεις, ύστερα από έρευνα που πραγματοποίησε.
Δεν φαντάζεσαι πόσα εκατομμύρια είναι οι χρήστες της
Ο Σεμπάστιαν Παντ, αναπληρωτής επικεφαλής επικοινωνίας και υπεύθυνος πολιτικής οικολογικού σχεδιασμού της BEUC, δήλωσε στην «Κ» ότι η Temu «είναι μια από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες διαδικτυακές εφαρμογές αγορών που έχουμε δει ποτέ. Πλέον, έχει περισσότερους από 75 εκατομμύρια χρήστες στην Ε.Ε.»
Αυτό μάλιστα που τράβηξε περισσότερο από όλα την προσοχή της BEUC, ήταν ότι «διαφέρει αρκετά από τις παραδοσιακές εφαρμογές διαδικτυακών αγορών σε ό,τι αφορά αυτό που βλέπει ο καταναλωτής. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι συνεχείς, αρκετά επιθετικές εκπτώσεις».
Στις ΗΠΑ, η Temu διέθεσε 500 εκατομμύρια δολάρια για διαφήμιση το 2023, καταφέρνοντας έτσι να «αυξήσει τη διαφημιστική δαπάνη κατά 1.000%».
Έλλειψη συστηματικής παροχής ιχνηλασιμότητας των πωλητών στην πλατφόρμα
Η BEUC έχει θεωρεί ότι το θέμα αυτό... μπάζει και έχει καταλήξει, σύμφωνα με τον Παντ σε τρία ζητήματα που είναι και τα πιο βασικά από τα υπόλοιπα. Το πρώτο έχει να κάνει με «την έλλειψη συστηματικής παροχής ιχνηλασιμότητας των πωλητών στην πλατφόρμα. Η Temu φέρνει τους καταναλωτές σε επαφή με εργοστάσια στην Κίνα, τα οποία σε αρκετές περιπτώσεις στέλνουν τα προϊόντα τους απευθείας στους καταναλωτές. Η Temu όμως δεν παρέχει αρκετές πληροφορίες σχετικά με το ποιοι είναι αυτοί οι έμποροι». Σε αρκετές περιπτώσεις, «δεν έχουμε καμία ένδειξη ότι τα προϊόντα της Temu συμμορφώνονται με τη νομοθεσία της Ε.Ε.»
Η Temu υποχρεούται βάσει νόμου να παρέχει πληροφορίες που αφορούν στο όνομα, τη διεύθυνση, το τηλέφωνο και το mail του εμπόρου. Επιπλέον υποχρεούται σε κάποιες περιπτώσεις να αναγράφει το μητρώο εμπόρου, καθώς και μια αυτοπιστοποίηση του εμπόρου ότι «δεσμεύεται να προσφέρει αποκλειστικά προϊόντα ή υπηρεσίες που συμμορφώνονται με τους εφαρμοστέους κανόνες του δικαίου της Ενωσης».
Σύμφωνα όμως με την έρευνα, δεν είναι κάτι που συμβαίνει συχνά, αλλά και όταν γίνετεται ο τρόπος δεν είναι εύκολα προσβάσιμος και κατανοητός.
Μέλος της BEUC αποτελεί και η Ένωση Καταναλωτών – Η Ποιότητα της Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ). Η νομική εκπρόσωπός της μάλιστα, Βίκυ Τζέγκα, τόνισε στην «Κ»: «Δεν γνωρίζουμε ποιοι είναι οι έμποροι από πίσω, ούτε υπάρχει πληροφόρηση από την Temu σχετικά με την ασφάλεια των προϊόντων της. Όσοι προσφέρουν όμως προϊόντα σε Ευρωπαίους πολίτες, πρέπει να τηρούν συγκεκριμένους και αυστηρούς κανόνες, ως προς τα πρότυπα ασφαλείας».
Τέλος η ίδια υπογράμμισε πως η καταγγελία έχει ήδη υποβληθεί στην αρμόδια Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, καθώς και στη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή -για την ιστορία, όλες οι οργανώσεις που συμμετέχουν στη δράση, έχουν επίσης υποβάλει καταγγελία στις αρμόδιες εθνικές αρχές.
Τα σκοτεινά μοτίβα που κάνουν όλη τη δουλειά
Ο Παντ έκανε επίσης λόγο για ένα ακόμα πρόβλημα που αφορά «στη χρήση σκοτεινών μοτίβων. Έχουμε καταγράψει μια περίπτωση, όπου θα κάνετε κλικ σε ένα στοιχείο που βρίσκετε ενδιαφέρον και στη συνέχεια η επόμενη διεπαφή που έχετε είναι τρία προϊόντα ή τρεις προσφορές που είναι διαφορετικές και πιο ακριβές από αυτές που αρχικά κάνατε κλικ. Αυτή είναι μια σαφής χρήση των σκοτεινών μοτίβων».
Επίσης η Τζέγκα πρόσθεσε ότι «η Temu σου δίνει και κάτι άλλο προκειμένου να μη φύγεις από την πλατφόρμα. Αυτό μπορεί να σου προκαλέσει ενδιαφέρον ή ακόμη και εθισμό και να έχει ως αποτέλεσμα να μείνεις παραπάνω ώρα στην πλατφόρμα και να ξοδέψεις παραπάνω χρήματα από όσα αρχικά υπολόγιζες».
Ο Παντ επίσης ανέφερε και το γεγονός πως «το άνοιγμα ενός λογαριασμού σε μια πλατφόρμα πρέπει να είναι όσο εύκολο όπως το κλείσιμό του. Αυτό σίγουρα δεν συμβαίνει με την Temu, όπου για να κλείσετε τον λογαριασμό σας θα πρέπει να περάστε από μια σειρά από βήματα, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε στο άνοιγμα του λογαριασμού. Πρόκειται για ακόμη μια περίπτωση σκοτεινών μοτίβων».
Κι άλλα προβλήματα
Η Temu αναφέρει ότι δεν επιτρέπει την πρόσβαση σε ανήλικους χρήστες, όμως σύμφωνα με την έρευνα της BEUC, δεν έχει εφαρμόσει μέτρα προκειμένου αυτό να γίνει κατορθωτό κι ως αποτέλεσμα «τα παιδιά δεν γνωρίζουν καν ότι η συγκεκριμένη ιστοσελίδα δεν προορίζεται για αυτά».
Πρόσφατα 18 από 19 παιχνίδια που ελέγχθηκαν «έθεταν κινδύνους ασφαλείας για τα παιδιά», ενώ τα 9 από τα 13 καλλυντικά που πωλούνταν μέσω της Temu δεν ανέγραφαν τα συστατικά τους.
Σκοπός της παραπάνω έρευνας και της καταγγελίας που έγινε είναι στο εξής η Temu να χαρακτηριστεί ως “πολύ μεγάλη διαδικτυακή πλατφόρμα” και να υπόκειται έτσι σε ένα πιο αυστηρό νομικό πλαίσιο, το οποίο καθορίζεται από τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες».
