Φαίνεται πως οι αναμνήσεις δεν αποθηκεύονται μόνο στον εγκέφαλο - Τι έδειξε νέα έρευνα

Η μνήμη δεν περιορίζεται στον εγκέφαλό μας· τα κύτταρα σε όλο το σώμα σας διαθέτουν ικανότητες που μοιάζουν με μνήμη και αμφισβητούν τις παραδοσιακές αντιλήψεις για το πού και πώς αποθηκεύονται οι αναμνήσεις.

Αυτή η ανακάλυψη παρέχει νέες γνώσεις για τους βιολογικούς μηχανισμούς πίσω από τη μνήμη και τη μάθηση. Επίσης, έχει σημαντικό δυναμικό για τη βελτίωση των στρατηγικών μάθησης και την πρόοδο των θεραπειών για διαταραχές που σχετίζονται με τη μνήμη.

ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

5 τρόποι με τους οποίους η νόσος του Crohn μπορεί να επηρεάσει το σώμα σου

Οι αναμνήσεις δεν αποθηκεύονται μόνο στον εγκέφαλο

Το Φαινόμενο της Επανάληψης σε Διαστήματα (Spacing Effect)

Το φαινόμενο πίσω από αυτήν την ανακάλυψη είναι το φαινόμενο της μάζας-χώρου ή το φαινόμενο της επανάληψης σε διαστήματα (spacing effect). Το φαινόμενο αυτό καταγράφηκε για πρώτη φορά από τον Χέρμαν Έμπινγχαους και δείχνει ότι η κατανομή της μάθησης σε πολλαπλές συνεδρίες είναι πιο αποτελεσματική από το να «χωρέσουμε» την ίδια ποσότητα πληροφορίας σε μία μόνο συνεδρία. Πρόκειται για ένα καθολικό φαινόμενο, το οποίο παρατηρείται σε οργανισμούς από τις μύγες μέχρι τους ανθρώπους.

Παραδοσιακά, αυτό το φαινόμενο αποδίδεται αποκλειστικά στα νευρικά συστήματα. Ωστόσο, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, υπέθεσαν ότι αυτό το φαινόμενο ενδέχεται να επεκτείνεται πέρα από τους νευρώνες. Πρότειναν ότι τα μοριακά εργαλεία που απαιτούνται για τον σχηματισμό της μνήμης θα μπορούσαν να υπάρχουν και σε μη νευρικά κύτταρα.

Πειραματισμός με Μη-Νευρικά Κύτταρα

Για να το δοκιμάσουν, η ομάδα ανέπτυξε μια νέα σειρά κυττάρων χρησιμοποιώντας μη-νευρικά ανθρώπινα κύτταρα που προήλθαν από νευρικούς και νεφρικούς ιστούς. Εκθέσαν αυτά τα κύτταρα σε χημικά σήματα που μιμούνται τις εκρήξεις νευροδιαβιβαστών που βιώνονται κατά τη διάρκεια της μάθησης. Ο στόχος ήταν να παρατηρηθεί αν αυτά τα κύτταρα μπορούσαν να αναγνωρίσουν μοτίβα ερεθισμάτων και να επιδείξουν μια μορφή «κυτταρικής γνωστικής διαδικασίας».

Για να παρακολουθήσουν αυτή τη διαδικασία, οι ερευνητές δημιούργησαν τα κύτταρα ώστε να παράγουν μια φωτεινή πρωτεΐνη κάθε φορά που ενεργοποιείτο ένα συγκεκριμένο «γονίδιο μνήμης». Αυτό το γονίδιο βρίσκεται επίσης στα εγκεφαλικά κύτταρα και είναι καθοριστικό για τον σχηματισμό της μνήμης.

Μια εκπληκτική ανακάλυψη

Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Όταν τα χημικά σήματα χορηγήθηκαν σε διαστήματα, τα μη-νευρικά κύτταρα ενεργοποίησαν το γονίδιο μνήμης με μεγαλύτερη ένταση και για μεγαλύτερη διάρκεια σε σχέση με όταν η ίδια ποσότητα ερεθισμάτων χορηγήθηκε όλα μαζί. Αυτό έδειξε ότι το φαινόμενο της επανάληψης σε διαστήματα, το οποίο μέχρι πρότινος θεωρούταν μοναδικό για τους νευρώνες, πιθανόν να είναι μια θεμελιώδης ιδιότητα όλων των κυττάρων.

Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications, υπογραμμίζει ότι τα μη-νευρικά κύτταρα μπορούν να επεξεργαστούν και να διατηρήσουν πληροφορίες με παρόμοιο τρόπο όπως οι νευρώνες. Παρουσιάζει μια νέα προοπτική για τη μνήμη, υποδεικνύοντας ότι ακόμα και το πάγκρεας ή τα καρκινικά κύτταρα μπορεί να «θυμούνται» μοτίβα, όπως διατροφικές συνήθειες ή θεραπείες χημειοθεραπείας.

Επιπτώσεις για την Υγεία και τη Μάθηση

Πέρα από την ενίσχυση της κατανόησης της μνήμης, τα ευρήματα αυτά θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία. Για παράδειγμα, το σώμα σας μπορεί να αποθηκεύει μεταβολικά μοτίβα που βοηθούν στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, μια ανακάλυψη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε βελτιωμένη διαχείριση του διαβήτη. Ομοίως, η κατανόηση του πώς τα καρκινικά κύτταρα «θυμούνται» μοτίβα θεραπείας μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση πιο αποτελεσματικών πρωτοκόλλων χημειοθεραπείας.