Η Καθαρά Δευτέρα δεν είναι απλώς μια γιορτή, αλλά μια αφορμή να επιστρέψουμε στις ρίζες μας, να τηρήσουμε τις παραδόσεις μας, να μείνουμε πιστοί στα ήθη και στα έθιμα που περνούν από γενιά σε γενιά. Κάθε χρόνο, το τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας είναι ένα σύμβολο οικογενειακής ένωσης. Δεν είναι μόνο το φαγητό που μοιραζόμαστε, αλλά οι σκέψεις, τα συναισθήματα, τα γέλια, οι αναμνήσεις, δηλαδή όλα αυτά που μας δίνουν ζωή μέσα από την ύπαρξή τους.
Γυρνώντας τον χρόνο πίσω, από τότε που ήμουν παιδί ως σήμερα, συνειδητοποιώ πως σχεδόν όλα έχουν αλλάξει. Οι παραδόσεις, τα ήθη και έθιμα, όμως, αποτελούν τη σταθερά μας, το κέντρο μας, τις πιο όμορφες αναμνήσεις μας. Φυσικά, από τη λίστα με τις παραδόσεις της Καθαράς Δευτέρας δεν θα μπορούσε να απουσιάζει ο Μακεδονικός Χαλβάς. Πάντα, σε κάθε τραπέζι, είχε και έχει την τιμητική του και πώς άλλωστε θα γινόταν διαφορετικά, αφού η μυρωδιά, η υφή και η γεύση του είναι συνυφασμένα με την Καθαρά Δευτέρα.
Από τον Βορρά στον Νότο και από τη Δύση στην Ανατολή, στην Ελλάδα γιορτάζουμε την Καθαρά Δευτέρα με ποικίλους τρόπους. Η σημασία των εθίμων δεν περιορίζεται μόνο στην αναβίωση μιας παράδοσης. Το σημαντικότερο όλων είναι η ανάγκη να μεταφέρονται οι παραδόσεις μας από γενιά σε γενιά, διότι μόνο έτσι θα παραμείνουν «ζωντανές» και θα συνεχίσουν να συνδέουν τους ανθρώπους με τις ρίζες τους. Μέσα από αυτές, μένουμε πιστοί στις αξίες μας και μοιραζόμαστε την κληρονομιά μας με τα παιδιά μας, ώστε μια ημέρα να κάνουν και αυτά το ίδιο. Σε κάθε τέτοιο μοίρασμα, ο Μακεδονικός Χαλβάς είναι εκεί, συνοδεύοντας τις πιο πολύτιμες και προσωπικές στιγμές μας.
Πώς γιορτάζεται η Καθαρά Δευτέρα στην Ελλάδα
Οι Έλληνες τιμούμε την Καθαρά Δευτέρα, συνεχίζοντας τα έθιμα των προγόνων μας. Φέτος, ο Μακεδονικός Χαλβάς, μέσω του www.katharadeftera.gr, μας ταξιδεύει σε κάθε γωνιά της χώρας, «φωτίζοντας» τα ομορφότερα έθιμα, που όσα χρόνια κι αν περάσουν, όχι μόνο δεν ξεθωριάζουν, αλλά γίνονται όλο και πιο λαμπερά. Από το Γαλαξίδι στην Κάρπαθο και από τη Μεθώνη στην Κοζάνη, ποιος δεν θα ήθελε να παίξει αλευροπόλεμο, να συμμετέχει στον γάμο του Κουτρούλη ή να παρακολουθήσει το έθιμο με τα αερόστατα που «ντύνουν» τον ουρανό; Την απάντηση την γνωρίζουμε ήδη. Όλοι, αφού μέσα από αυτές τις παραδόσεις γινόμαστε ξανά παιδιά μαζί με τα παιδιά μας.
- Στο Γαλαξίδι, Καθαρά Δευτέρα είναι ο αλευροπόλεμος. Ένα έθιμο που χρονολογείται από τις αρχές του 19ου αιώνα και στο οποίο λάμβαναν μέρος μόνο άνδρες, ρίχνοντας ο ένας στον άλλο αλεύρι στο πρόσωπο, στο κεφάλι, στα ρούχα κι όλα αυτά με γέλια, αστεία, κέφι και χαρά. Σήμερα, οι συμμετέχοντες «οπλίζονται» είτε με πολύχρωμη σκόνη αλευριού ή με φούμο, κάνουν παρέλαση μέσα από τα γραφικά στενά του Γαλαξιδίου και καταλήγουν στο λιμάνι, όπου λαμβάνει χώρα η «μάχη».
- Στη Θήβα, Καθαρά Δευτέρα είναι ο Βλάχικος γάμος. Περίπου το 1830, μετά την απελευθέρωση των ορεινών περιοχών, οι Βλάχοι εγκατέλειψαν την άγονη γη τους και βρήκαν γόνιμο έδαφος νοτιότερα. Έτσι, κάθε χρόνο αυτή τη μέρα γιορτάζεται η εγκατάστασή τους σε νέα μέρη, με μια εντυπωσιακή γαμήλια πομπή στην οποία τη νύφη υποδύεται άντρας και περιλαμβάνει διάφορα επιμέρους στάδια όπως το ξύρισμα του γαμπρού, το στόλισμα της νύφης, το παντρολόγημα κ.λπ.
- Στη Μεθώνη Μεσσηνίας, Καθαρά Δευτέρα είναι του Κουτρούλη ο γάμος. Καρναβαλίστικος γάμος, που κρατάει από τον 14ο αιώνα. Στις μέρες μας, το ζευγάρι των νεονύμφων είναι δύο άντρες, που μαζί με τους συγγενείς πηγαίνουν στην πλατεία, όπου γίνεται ο γάμος με παπά και με κουμπάρο. Διαβάζεται το προικοσύμφωνο και ακολουθεί τρικούβερτο γλέντι.
- Στην Κάρπαθο, Καθαρά Δευτέρα είναι… το Λαϊκό Δικαστήριο Ανήθικων Πράξεων. Κάποιοι κάνουν άσχημες χειρονομίες σε κάποιους άλλους και οδηγούνται στο Δικαστήριο, το οποίο αποτελείται από τους σεβάσμιους του νησιού. Τα αυτοσχέδια αστεία και τα γέλια ακολουθεί ένα τεράστιο γλέντι.
- Στην Κοζάνη, Καθαρά Δευτέρα είναι…. το μοναδικό έθιμο των αερόστατων που αναβιώνει στον Πεντάλοφο του Δήμου Βοΐου. Ο ουρανός γεμίζει με πολύχρωμα αερόστατα, σε ένα θεαματικό πατροπαράδοτο έθιμο ετών, που πέρασε από γενιά σε γενιά και αγκαλιάζεται από όλους τους Βοϊάτες. Μικροί και μεγάλοι, ντόπιοι και επισκέπτες μαζεύονται την Καθαρά Δευτέρα και με τη βοήθεια των κατοίκων ζωγραφίζουν πάνω στα αερόστατα, από παιδικές ζωγραφιές μέχρι προσωπικότητες που απασχόλησαν πρόσφατα την κοινή γνώμη.
- Στην Τήνο, όπου μεγάλωσα εγώ, όπως φαντάζομαι και στα περισσότερα νησιά της Ελλάδας, η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη ημέρα του χρόνου που οι παραλίες γεμίζουν από κόσμο. Εκεί, δίπλα στο σπίτι ή το ταβερνάκι, μικροί και μεγάλοι πετούν χαρταετούς - έθιμο που συμβολίζει την ελευθερία και την ανύψωση της ψυχής - τρέχουν, φωνάζουν, γελούν. Αφήνοντας τα κινητά στις τσέπες, ζουν τη στιγμή και δημιουργούν αναμνήσεις που θα μείνουν ανεξίτηλες στην καρδιά των παιδιών. Όταν πια ο χαρταετός βρει τη θέση που του αξίζει - ο κυκλαδίτικος αέρας βοηθάει αρκετά σε αυτό - όλοι μεταφερόμαστε στο τραπέζι. Οι παραδοσιακές γεύσεις και οι συνταγές, τα πιάτα με τα νηστίσιμα μεζεδάκια και τη μυρωδάτη λαγάνα, που πηγαινοέρχονται από χέρι σε χέρι, οι ιστορίες των παππούδων και των γιαγιάδων, αποτελούν τις πρώτες σκέψεις που έρχονται στο μυαλό, όταν θυμόμαστε τα τραπέζια της Καθαράς Δευτέρας. Κάπου εκεί, βρίσκεται πάντα και ο Μακεδονικός Χαλβάς, αφού μας συντροφεύει στις πιο ξεχωριστές στιγμές με την οικογένειά μας. Είναι βασικό στοιχείο αυτής της παράδοσης.
Καθαρά Δευτέρα είναι, λοιπόν, οι παραδόσεις μας!
Και ποιος μπορεί να τις συνεχίσει, αν όχι η νέα γενιά; Γι' αυτό φέτος, ο Μακεδονικός Χαλβάς σε συνεργασία με την HOPEgenesis που δραστηριοποιείται ενεργά στην αντιμετώπιση του δημογραφικού στην Ελλάδα, στηρίζει 10 εγκύους απομακρυσμένων ορεινών ηπειρωτικών χωριών, που έχουν δύσκολη πρόσβαση σε ιατρικές και μαιευτικές υποδομές, καλύπτοντας όλα τα έξοδα κύησης, τοκετού, μεταφοράς και διαμονής τους σε συνεργαζόμενα νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα.
Η Καθαρά Δευτέρα περιλαμβάνει μια σειρά από έθιμα που μας φέρνουν κοντά. Τα σπίτια και οι καρδιές ανοίγουν, οι αγκαλιές γεμίζουν και τα τραπέζια γίνονται ωραιότερα από ποτέ. Ο Μακεδονικός Χαλβάς είναι πάντα εκεί. Γιατί χωρίς Μακεδονικό Χαλβά, η Καθαρά Δευτέρα δεν έχει την ταυτότητα που όλοι γνωρίζουμε και αγαπάμε. Χωρίς Μακεδονικό Χαλβά, δεν είναι Καθαρά Δευτέρα.
Επισκεφθείτε το www.katharadeftera.gr για να μάθετε περισσότερα για τα κατά τόπους έθιμα της Καθαράς Δευτέρας και να λάβετε μέρος σε έναν νόστιμο διαγωνισμό!
Advertorial
