Eurovision: Αποκλεισμοί, μαγειρέματα ψήφων και δάκρυα - Τα σκάνδαλα και οι αμφιλεγόμενες στιγμές
Χριστίνα Κατσαντώνη
12 Μαΐου 2025
Είναι ο μακροβιότερος κι ο πιο λαμπερός μουσικός τηλεοπτικός διαγωνισμός, είναι η απόλυτη πολύχρωμη γιορτή του κιτς και της συμπερίληψης, που κάθε χρόνο ενώνει εκατομμύρια τηλεθεατές σε όλο τον πλανήτη. Όμως, ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision δεν είναι μόνο στρας και εκκεντρικές εμφανίσεις, ρυθμικά “πιασάρικα” ρεφρέν, εντυπωσιακά εφέ, μελωδικές μπαλάντες, αγάπη κι ειρήνη σε όλο τον κόσμο...
Κατά τη διάρκεια της μακράς πορείας του, υπήρξαν πολλά, μικρά και μεγάλα σκάνδαλα και αμφιλεγόμενες στιγμές που ενίοτε συγκέντρωσαν περισσότερη δημοσιότητα κι από τους νικητές. Ας δούμε κάποια από τα πιο χαρακτηριστικά και συζητημένα.
Τα σκάνδαλα και οι αμφιλεγόμενες στιγμές της Eurovision
Όταν η κάθε χώρα, ψήφιζε τον εαυτό της
Την πρώτη χρονιά διεξαγωγής του, το 1956, οι επτά διαγωνιζόμενες χώρες έστειλαν από δύο κριτές στην οικοδέσποινα πόλη Λουγκάνο, στην Ελβετία. Το σύνολο των κριτών ψήφισε στο τέλος σε μυστική ψηφοφορία το νικητήριο τραγούδι. Το αξιοπερίεργο είναι ότι μπορούσαν να επιλέξουν όποια συμμετοχή ήθελαν, ακόμα και της χώρας τους. Αυτό που ενδεχομένως έκανε τελικά τη διαφορά είναι ότι οι κριτές από το Λουξεμβούργο δεν κατάφεραν να ταξιδέψουν στην Ελβετία, οπότε εξουσιοδότησαν τους Ελβετούς οικοδεσπότες να ψηφίσουν εκ μέρους τους. Θέλετε να στοιχηματίσετε ποια χώρα νίκησε στο διαγωνισμό; Ναι, ναι, το πετύχατε, η Ελβετία, με τη Lys Assia και το τραγούδι “Refrain”...
Όταν ο Κλιφ Ρίτσαρντ έχασε για ένα βαθμό
Το 1968, η συμμετοχή του Κλιφ Ρίτσαρντ στον διαγωνισμό, με τη σημαία της Μεγάλης Βρετανίας και το τραγούδι “Congratulations”, πρόβαλλε ως το αδιαφιλονίκητο φαβορί για τη νίκη. Έμεινε, όμως, στη 2η θέση, με τη νίκη να πηγαίνει στην Ισπανία και στο “La La La”.
Έκτοτε ποτέ δεν έπαψαν οι φήμες ότι η ψηφοφορία νοθεύτηκε από το δικτατορικό καθεστώς του Φράνκο (ασκήθηκαν πιέσεις ή προσφέρθηκαν ανταλλάγματα σε τηλεοπτικά δίκτυα άλλων χωρών ώστε να ψηφίσουν υπέρ της Ισπανίας), προκειμένου να ενισχυθεί η διεθνής εικόνα της χώρας.
Το 2008, μετά την κυκλοφορία ισπανικού ντοκιμαντέρ που παρουσίαζε στοιχεία για τις πιέσεις που ασκήθηκαν τότε σε πολύ ψηλό επίπεδο, ο Ρίτσαρντ κλήθηκε να σχολιάσει κι απάντησε: “Μπορεί να έχουν περάσει 40 χρόνια, όμως θα με έκανε πολύ χαρούμενο να μου πει κάποιος ότι τελικά νίκησα…”.
Όταν οι πολιτικές σκοπιμότητες, κλέβουν την παράσταση
Η περίπτωση της αμφιλεγόμενης νίκης της Ισπανίας το 1968, συνιστά μία από τις διασημότερες και πιο τρανταχτές περιπτώσεις, στις οποίες οι πολιτικές σκοπιμότητες κλόνισαν την εικόνα του διαγωνισμού.
Έκτοτε έχουμε δει επανειλημμένως τραγούδια να αποκλείονται για πολιτικούς λόγους (όπως η συμμετοχή της Γεωργίας το 2009, με ένα τραγούδι με τίτλο “We Don’t Wanna Put In”, που τέθηκε εκτός διαγωνισμού για το εμφανές λογοπαίγνιο των στίχων προς τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν), καθιερωμένες συμμαχίες και ανταλλαγές ψήφων, εντάσεις μεταξύ χωρών όπως η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν (το 2009 και το 2016), ακόμα και λάθος μετάδοση αποτελεσμάτων (το 1978 η Ιορδανία διέκοψε τη μετάδοση της εμφάνισης του Ισραήλ, κι όταν τελικά οι Ισραηλινοί νίκησαν με το “A-Ba-Ni-Bi”, η τηλεόραση της Ιορδανίας ανακοίνωσε στο κοινό ότι νίκησε το δεύτερο Βέλγιο...).
Πλήθος διαμαρτυριών προκάλεσε και η περσινή συμμετοχή του Ισραήλ με το τραγούδι “Hurricane”, που αρχικά λεγόταν “October 7” (κι αναφερόταν στην εισβολή της Χαμάς σε μουσικό φεστιβάλ), αλλά άλλαξε ύστερα από απαίτηση των διοργανωτών. Πολλοί καλλιτέχνες και διανοούμενοι στράφηκαν ενάντια στην απόφαση της EBU να επιτρέψει τη συμμετοχή της χώρας, παρά τον συνεχιζόμενο πόλεμο στη Γάζα, ενώ έγιναν κι απόπειρες μποϊκοτάζ του διαγωνισμού. Τελικά, η Ισραηλινή τραγουδίστρια και διαγωνίστηκε και κατέκτησε την πέμπτη θέση.
Όταν το φαβορί αποκλείστηκε, ώρες πριν τον τελικό
Στον περσινό διαγωνισμό, είχαμε άλλο ένα σκάνδαλο, που πιθανότατα επηρέασε σημαντικά την κατάταξη στην κορυφή. Λίγες ώρες πριν από τον τελικό, ο εκπρόσωπος της Ολλανδίας, Joost Klein, που θεωρούνταν ένα από τα μεγάλα φαβορί με το τραγούδι “Europapa”, αποκλείστηκε εξαιτίας “απειλητικής συμπεριφοράς” απέναντι σε γυναίκα μέλος του συνεργείου παραγωγής.
Η υπόθεση διερευνήθηκε από την EBU και τις σουηδικές αρχές, που κατέληξαν ότι δεν υπήρχαν στοιχεία για να αποδειχθεί η πρόθεση απειλής από τον Klein, ο οποίος υποστήριξε ότι αντέδρασε έντονα αλλά όχι απειλητικά, όταν συνέχισε να βιντεοσκοπείται στα παρασκήνια, παρά τις εκκλήσεις του να κλείσει η κάμερα. Η ολλανδική τηλεόραση χαρακτήρισε τον αποκλεισμό “περιττό και δυσανάλογο” της κατηγορίας, ενώ δεν έλειψαν και οι θεωρίες συνωμοσίας περί αποκλεισμού της χώρας, ώστε να νικήσει η Ελβετία.
Όταν το Ισραήλ αποκήρυξε τη συμμετοχή του
Ένα θα μπορούσε να πει κανείς “ενδοοικογενειακό” σκάνδαλο τάραξε τη Eurovision το 2000, όταν οι PingPong, το συγκρότημα που εκπροσωπούσε το Ισραήλ, ολοκλήρωσαν το τραγούδι τους, “Be Happy” κουνώντας σημαίες του Ισραήλ και της Συρίας, γεγονός που σόκαρε πολλούς, ιδίως στην πατρίδα τους.
Η δημόσια τηλεόραση του Ισραήλ, είχε ενημερώσει το συγκρότημα ότι αν προβεί στην οποιαδήποτε πολιτική κίνηση, θα υποστεί τις συνέπειες (π.χ. τη διακοπή της χρηματοδότησης για τα έξοδα συμμετοχής), όπως και έγινε. Ο ραδιοτηλεοπτικός φορέας της χώρας αποκήρυξε το τραγούδι, ενώ στην πορεία αποκαλύφθηκε πως δύο από τα μέλη του γκρουπ ήταν δημοσιογράφοι, που παραδέχτηκαν ότι βρέθηκαν στο διαγωνισμό για πλάκα. Το τραγούδι τερμάτισε (22ο) στους 24, ενώ τα media της χώρας αναφέρονταν σε “εθνικό εξευτελισμό” και χαρακτήριζαν τη συμμετοχή “ντροπή για το Ισραήλ και την κουλτούρα του”.
Όταν η Μάλτα κατηγορήθηκε για τα στοιχήματα
Το 2021 η Μάλτα εκπροσωπήθηκε στο διαγωνισμό με το τραγούδι “Je Me Casse”, που ερμήνευσε η Destiny Chukunyere, κατακτώντας την έβδομη θέση με 255 βαθμούς. Ως εδώ όλα καλά, μόνο που στη χώρα της διατάχθηκε έλεγχος των δαπανών, καθώς εκδηλώθηκαν ανησυχίες όχι μόνο για οικονομική κακοδιαχείριση αλλά και για προσπάθεια χειραγώγησης των αποδόσεων των στοιχημάτων, ώστε να εμφανίζεται η συμμετοχή ως φαβορί.
Όπως αποκάλυψαν οι Τάιμς της Μάλτας, πηγή μέσα από τη δημόσια τηλεόραση παραδέχτηκε ότι μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού δαπανήθηκε για τη χρηματοδότηση στοιχημάτων υπέρ της μαλτέζικης συμμετοχής, ώστε να διατηρείται στη λίστα των φαβορί. Είναι άλλωστε γνωστό ότι οι συμμετοχές που θεωρούνται φαβορί με βάση τις αποδόσεις, εξασφαλίζουν και καλύτερες δημόσιες σχέσεις και την προσοχή του κοινού.
Όταν εισβολέας στη σκηνή άρπαξε το μικρόφωνο
Το 2018, στη Λισσαβώνα, εκεί που η εκπρόσωπος της Μεγάλης Βρετανίας, SuRie, ερμήνευε το τραγούδι “Storm”, άντρας ανέβηκε στη σκηνή και της άρπαξε το μικρόφωνο για να πει: “Σύγχρονοι Ναζί των βρετανικών media, απαιτούμε ελευθερία!”. Αυτά πρόλαβε να αρθρώσει, πριν τον κατεβάσουν, ενώ η SuRie συνέχιζε να τραγουδά, μέσα σε θερμό χειροκρότημα.
Αργότερα ο εισβολέας ταυτοποιήθηκε ως ένας συνήθης ύποπτος, που είχε στο παρελθόν επιχειρήσει να εισβάλλει και σε άλλες ζωντανές μεταδόσεις της αγγλικής τηλεόρασης, όπως και στο μουσικό τάλεντ σόου, The Voice. Στη SuRie δόθηκε η ευκαιρία να ερμηνεύσει ξανά, χωρίς παρεμβολές το τραγούδι, όμως αρνήθηκε, δηλώνοντας περήφανη για την εμφάνιση της. Τέλος καλό, όλα καλά; Όχι ακριβώς. Το τραγούδι τερμάτισε 22ο (στους 24) κι αν για κάποιο λόγο το θυμόμαστε σήμερα είναι για την εισβολή, που έχει πλέον οδηγήσει σε πιο αυστηρά μέτρα ασφαλείας.
Όταν οι Maneskin κατηγορήθηκαν για ναρκωτικά
Το 2021, το μέταλ συγκρότημα των Måneskin, που εκπροσώπησε την Ιταλία, πέτυχε μια σπουδαία νίκη χάρις στις ψήφους του κοινού, απέναντι σε σημαντικούς αντιπάλους όπως η Μπάρμπαρα Πραβί της Γαλλίας με το “Voila”.
Όμως η στιγμή του θριάμβου τους αμαυρώθηκε από ένα στιγμιαίο πλάνο από το green room, που έγινε viral, στο οποίο ο τραγουδιστής του γκρουπ, Νταμιάνο Ντάβιντ, κάνει μια κίνηση που για πολλούς θεωρήθηκε ως χρήση ναρκωτικών -ο ίδιος εξήγησε ότι κοίταξε κάτω, γιατί ο κιθαρίστας έσπασε ένα ποτήρι.
Το συγκρότημα αρνήθηκε κάθε κατηγορία, ενώ ο Ντάβιντ δήλωσε ανοιχτός σε αιματολογικό έλεγχο. Λίγο αργότερα πέρασε με επιτυχία τα τεστ, με αποτέλεσμα οι διοργανωτές της Eurovision σε ανακοίνωση τους να ξεκαθαρίσουν: “Καμία χρήση ναρκωτικών δεν έγινε στο green room. Για μας το θέμα έχει κλείσει. Το μόνο που μας ανησυχεί είναι ότι οι ανακριβείς εικασίες, που οδήγησαν σε fake news, επηρέασαν το πνεύμα του διαγωνισμού και επισκίασαν άδικα την επιτυχία των νικητών”. Όχι πάντως και την πορεία των Maneskin, που μετά τη νίκη τους στη Eurovision, έκαναν σπουδαία πράγματα (πωλήσεις εκατομμυρίων, επιτυχημένες περιοδείες, μέχρι και υποψηφιότητα για Grammy).
Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν ένα χρόνο μετά, ο Ντάβιντ κλήθηκε να δώσει συμβουλές στους διαγωνιζόμενους, δήλωσε: “Δύο πράγματα έχω να τους πω. Να το ευχαριστηθούν και να μην πλησιάζουν πολύ κοντά στο τραπέζι…”.
Όταν δόθηκε το πρώτο φιλί γυναικών
Μπορεί η Eurovision να θεωρείται σήμερα ένας θεσμός που προωθεί έννοιες όπως η διαφορετικότητα και η συμπερίληψη, όμως έπρεπε να φτάσουμε στο 2013 για να δούμε σε σκηνή τελικού ένα φιλί μεταξύ ανθρώπων του ίδιου φύλου.
Η πρώτη που το τόλμησε ήταν η εκπρόσωπος της Φινλανδίας, Krista Siegfrieds, όταν το 2013 ερμήνευσε στη Σουηδία το “Marry Me”. Στο τέλος του τραγουδιού, η ντυμένη με νυφικό και πέπλο τραγουδίστρια δίνει ένα φιλί στο στόμα σε χορεύτρια που τη συνοδεύει επί σκηνής, σε μια κίνηση υπέρ της νομιμοποίησης των γάμων μεταξύ ανθρώπων του ίδιου φύλου.
Το φιλί προκάλεσε διάφορες αντιδράσεις σε χώρες όπως η Τουρκία, η οποία αποφάσισε να μη μεταδώσει τηλεοπτικά τον τελικό, όμως έσπασε τον συντηρητισμό κι άνοιξε νέους δρόμους. Ωστόσο, η συμμετοχή δεν εκτιμήθηκε ούτε καν για το μήνυμα που θέλησε να στείλει, καθώς περιορίστηκε στην 24η θέση με μόλις 13 βαθμούς.
Όταν η Σίλβια Νάιτ ήρθε στην Αθήνα
Για το τέλος, αφήσαμε το καλύτερο: τη φοβερή και τρομερή Σίλβια Νάιτ, που τράβηξε επάνω της τα φώτα της δημοσιότητας στη Eurovision του 2006 στην Αθήνα, για... όλους τους λάθος λόγους!
Η Σίλβια Νάιτ είναι ένας χαρακτήρας, που δημιουργήθηκε από την κωμική ηθοποιό Agusta Eva Erlandsdottir, για να εκπροσωπήσει την Ισλανδία, ερμηνεύοντας το τραγούδι “Congratulations” (οι στίχοι του οποίου περιγράφουν πώς θα νικούσε τη Eurovision γιατί είναι ο πιο ταλαντούχος άνθρωπος στη Γη).
Η παρουσία της στην Αθήνα στάθηκε η χαρά κι ο τρόμος των ρεπόρτερ. Αγενής και κακότροπη -ως ρόλος, που όμως δεν πέρασε- χαρακτήρισε τους ρεπόρτερς “fucking amateurs”, ενώ έφτασε σε σημείο να βάλει το σωματοφύλακά της να απομακρύνει δημοσιογράφο από συνέντευξή της γιατί την κοίταξε στα μάτια (σε ένα περιστατικό, που εκ των υστέρων αποδείχτηκε πως ήταν στημένο act).
Η εμφάνισή της στη σκηνή του ημιτελικού συνοδεύτηκε από αποδοκιμασίες. Μετά τον αποκλεισμό της, το σόου όχι απλώς συνεχίστηκε, αλλά κορυφώθηκε, με κλάματα, βρισιές, χαστούκι στον αρραβωνιαστικό της, απίστευτες χοντράδες για εκπροσώπους άλλων χωρών, όπως οι μετέπειτα νικητές Lordi ή η Carola της Σουηδίας και απειλές στους δημοσιογράφους: “Θα σας μηνύσω και θα μηνύσω και τον διαγωνισμό και θα πάτε όλοι φυλακή!”. Αν έπρεπε να επιλέξουμε το πιο διασκεδαστικό “σκάνδαλο” στην ιστορία της Eurovision, η συνολική παραμονή της Σύλβια Νάιτ στην Αθήνα είναι μακράν το αγαπημένο μας...
