LIFE NOW

Η τεχνητή νοημοσύνη λέει στις γυναίκες να ζητούν λιγότερα χρήματα. Η προκατάληψη και ο φυλετικός ρατσισμός σε άλλο επίπεδο


JTeam

28 Ιουλίου 2025

Η τεχνητή νοημοσύνη λέει στις γυναίκες να ζητούν λιγότερα χρήματα. Η προκατάληψη και ο φυλετικός ρατσισμός σε άλλο επίπεδο
Unsplash
Ακόμα και στην τεχνητή νοημοσύνη υπάρχουν φυλετικές διακρίσεις. Ποιο 2025;

Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη (AI) να υπόσχεται αμεροληψία και ίση μεταχείριση μεταξύ των δύο φύλων, όμως η πραγματικότητα φαίνεται να είναι πολύ διαφορετική. Μια νέα μελέτη υποστηρίζει, ότι τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα, όπως το ChatGPT, δίνουν συστηματικά διαφορετικές συμβουλές σε άνδρες και γυναίκες όσον αφορά σε επαγγελματικά ζητήματα, ακόμα κι αν έχουν ακριβώς τα ίδια προσόντα.

Όπως διαπιστώθηκε από τη μελέτη, η τεχνητή νοημοσύνη προτείνει στις γυναίκες να ζητούν χαμηλότερους μισθούς στις επαγγελματικές διαπραγματεύσεις σε σύγκριση με τα ποσά που συμβουλεύει τους άνδρες να αιτούνται για τις αντίστοιχες - πάντα - θέσεις. Και όλα αυτά, ενώ βρισκόμαστε στο 2025 και προσπαθούμε κάθε ημέρα να εξαλείψουμε τις φυλετικές ανισότητες, δημιουργώντας έναν πιο δίκαιο κόσμο για όλους.

Ούτε η τεχνητή νοημοσύνη προωθεί τη φυλετική ισότητα

Η έρευνα, πίσω από την οποία βρίσκεται ο καθηγητής Τεχνητής Νοημοσύνης και Ρομποτικής Ivan Yamshchikov από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Würzburg-Schweinfurt στη Γερμανία, επεξεργάστηκε πέντε από τα πιο γνωστά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, ανάμεσα στα οποία βρίσκεται και το ChatGPT. Προκειμένου οι έρευνες να καταλήξουν στο παραπάνω συμπέρασμα, οι αρμόδιοι έφτιαξαν προφίλ υποψηφίων για εργασία, τα οποία διέφεραν μόνο στο φύλο - δηλαδή τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά, όπως είναι η εκπαίδευση, η προϋπηρεσία και η ειδικότητα.

Έπειτα, ζήτησαν από τα μοντέλα ΑΙ να προτείνουν έναν ρεαλιστικό μισθολογικό στόχο για την επερχόμενη επαγγελματικά συζήτηση και εδώ θα παρατηρήσεις τη μεγάλη αλλαγή. Τα αποτελέσματα ήταν αποκαρδιωτικά. Το μοντέλο o3 του ChatGPT πρότεινε σε γυναίκα υποψήφια για υψηλόβαθμη θέση να ζητήσει μισθό $280.000, ενώ στον άνδρα $400.000 - δηλαδή μια διαφορά 120.000 δολαρίων ετησίως. Οι μεγαλύτερες ανισότητες εμφανίστηκαν σε επαγγέλματα που παραδοσιακά έχουν μεγαλύτερες αμοιβές, όπως η ιατρική, η νομική και η διοίκηση επιχειρήσεων. Αντίθετα, στον τομέα των κοινωνικών επιστημών, οι διαφορές στις απαντήσεις των μοντέλων ήταν από μικρότερες έως ανύπαρκτες.

Να σημειωθεί, πως οι ερευνητές έλεγξαν, επίσης, τις απαντήσεις των μοντέλων σε θέματα όπως επαγγελματικοί στόχοι, επιλογές καριέρας και συμβουλές συμπεριφοράς στον χώρο εργασίας. Και σε αυτές τις περιπτώσεις, τα μοντέλα έδωσαν διαφορετικές απαντήσεις ανάλογα με το φύλο του υποψήφιου - παρόλο που τα προσόντα και τα χαρακτηριστικά ήταν ξανά απολύτως ταυτόσημα. Που καταλήγουμε; Παρά τις προόδους στην τεχνολογία, ο κόσμος - πραγματικός και ψηφιακός - εξακολουθεί να αντικατοπτρίζει τις προκαταλήψεις και τις ανισότητες που είναι βαθιά ριζωμένες σε αυτή την κοινωνία.

Όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά στην έρευνα «στην εποχή των AI βοηθών με μνήμη, ο κίνδυνος των “προσωπικοτήτων” με έμφυλες προκαταλήψεις στο ΑΙ γίνεται θεμελιώδες ζήτημα. Γι’ αυτό είναι κρίσιμη η ανάπτυξη ουσιαστικών μεθόδων με στόχο την ισότητα στην αμοιβή - έστω ως πρώτο βήμα. Ωστόσο, μελέτες του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ απέδειξαν, ότι οι προκαταλήψεις μπορούν να περιοριστούν σημαντικά μέσα στα χρόνια, αν δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή και ποιότητα των δεδομένων εκπαίδευσης. Συνεπώς, υπάρχει τρόπος να αλλαχθεί το κοινωνικό τοπίο, αρκεί να προσπαθήσουμε όλοι, αρκεί να το προκαλέσουμε, αρκεί να το απαιτήσουμε. Για να ζήσουμε ένα πιο δίκαιο, πιο ελεύθερο και φυλετικά ισότιμο αύριο.