Η ιστορία πίσω από την Πρωτομαγιά, τα γεγονότα στο Σικάγο και ο διαφορετικός φετινός εορτασμός

Η Πρωτομαγιά είναι συνώνυμη με την Παγκόσμια Ημέρα των Εργατών, Εργατική Πρωτομαγιά, την ημέρα δηλαδή που τιμώνται οι αγώνες του εργατικού κινήματος και φέτος θα γιορταστεί τελείως διαφορετικά σε όλο τον κόσμο.

Πρωτομαγιά ονομάζεται η πρώτη ημέρα του Μαΐου, η οποία είναι ημέρα αργίας -η Πρωτομαγιά δεν είναι αργία, για το εργατικό κίνημα είναι απεργία- για πολλές χώρες του κόσμου. Η σημασία της ημέρας της Πρωτομαγιάς για τους αρχαίους λαούς οφείλεται στο γεγονός πως ημερολογιακά, για το βόρειο ημισφαίριο, η πρώτη ημέρα του Μαΐου βρίσκεται ανάμεσα στην Εαρινή Ισημερία και το Θερινό Ηλιοστάσιο, τοποθετείται δηλαδή στην αρχή της άνοιξης.

Οι πρώτοι εορτασμοί της Πρωτομαγιάς ξεκίνησαν στην προ-χριστιανική Ευρώπη με γιορτές όπως το κέλτικο Μπελτέιν και την εωσφορική γιορτή της Νύχτας του Walpurgis στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη και γίνονται μέχρι σήμερα.

Η Πρωτομαγιά, ως εργατική γιορτή, καθιερώθηκε στις 20 Ιουλίου 1889, κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης Διεθνούς (Σοσιαλιστικής Διεθνούς) στο Παρίσι, σε ανάμνηση του ξεσηκωμού των εργατών του Σικάγου την 1η Μαΐου 1886, που διεκδικούσαν το οκτάωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Κατέληξε σε αιματοχυσία λίγες μέρες αργότερα, με την επέμβαση της αστυνομίας και των μπράβων της εργοδοσίας.

Η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά εργατών που διαμαρτύρονταν υπέρ της διεκδίκησης της οκτάωρης εργασίας και καλύτερων εργασιακών συνθηκών. Ωθούμενοι από τις πετυχημένες διεκδικήσεις Καναδών συντρόφων τους, τα εργατικά συνδικάτα των ΗΠΑ αποφάσισαν την έναρξη απεργιακών κινητοποιήσεων την 1η Μαΐου 1886. Βασικό τους αίτημα αποτελούσε το οκτάωρο, καθώς την περίοδο εκείνη δεν υφίστατο στις ΗΠΑ κανονιστικό εργασιακό πλαίσιο και οι εργαζόμενοι αναγκάζονταν να εργάζονται αμέτρητες ώρες, ακόμα και Κυριακές. Στη δυναμική πορεία του Σικάγο έλαβαν μέρος περισσότεροι από 90.000 εργαζόμενοι, ενώ περίπου 600.000 εργάτες συμμετείχαν στις απεργίες.

Οι βίαιες συμπλοκές έλαβαν χώρα τρεις μέρες αργότερα, στις 4 Μαΐου, στην πλατεία Χέιμαρκετ του Σικάγο, κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης προς συμπαράσταση των απεργών, στην οποία συμμετείχαν ενεργά μέλη του αναρχικού κινήματος. Παρά τον ειρηνικό χαρακτήρα της πορείας, η αστυνομία έλαβε την εντολή να διαλύσει με τη βία την κινητοποίηση.

Φέτος στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου ισχύουν περιοριστικά μέτρα κυκλοφορίας λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Οι συγκεντρώσεις ανθρώπων για τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή συνανθρώπων μας. Στο πλαίσιο αυτό στην Ελλάδα, οι συμβολικοί εορτασμοί της Πρωτομαγιάς με τήρηση κανόνων και αποστάσεων μεταφέρονται για το πρώτο Σάββατο μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων.