Εκτογένεση: Γιατί η δημιουργία τεχνητής μήτρας είναι και καλό και κακό νέο
Κλέλια Φατούρου
10 Απριλίου 2023
Το 2016, μία ομάδα ερευνητών στο Cambridge ανέπτυξε ανθρώπινα έμβρυα με την εκτογένεση, τη μέθοδο ανθρώπινης ή ζωική κυοφορίας σε τεχνητό περιβάλλον, έως και 13 μέρες μετά τη γονιμοποίηση. Οι καινοτομίες συνεχίστηκαν τον επόμενο χρόνο, με τους ερευνητές του Νοσοκομείου Παίδων της Philadelphia, να ανακοινώνουν ότι είχαν αναπτύξει μία βασική τεχνητή μήτρα, την Biobag.
Εκεί δοκίμασαν έμβρυα από αρνί, σε ίδιο μέγεθος και ανάπτυξη με αυτά ενός ανθρώπου, τα οποία έφτασαν σε ολοκληρωμένη κύηση. Τον Αύγουστο του 2022, οι ερευνητές του Ινστιτούτου Επιστημών του Ισραήλ δημιούργησαν τα πρώτα συνθετικά έμβρυα από βλαστοκύτταρα ποντικιού. Τον ίδιο κιόλας μήνα, χρησιμοποιήθηκαν από το Πανεπιστήμιο του Cambridge για να φτιάξουν το πρώτο έμβρυο με εγκέφαλο και καρδιά.
Αυτή η μέθοδος θα είναι επαναστατική σε όλα τα επίπεδα. Δεν θα μιλάμε πια για θέματα γονιμότητας, ρίσκο που συνδέεται με τις κυήσεις και τυχόν επιπλοκές. Κάτι πολύ σημαντικό είναι ότι δεν θα μιλάμε πια για ανθρώπους με μήτρες, αλλά για ανθρώπους που θέλουν να γίνουν γονείς, ανεξαρτήτως φύλου. Η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα θα έχει τα ίδια προνόμια και θα μιλάμε επιτέλους και κοινωνική ισότητα. Αρκεί φυσικά να είναι εύκολη η πρόσβαση σε όλους.
Υπάρχει όμως ένα θέμα που δεν έχει τη νομική κάλυψη που θα έπρεπε και που θέτει σε κίνδυνο τη ζωή και τα δικαιώματα των γυναικών. Τι γίνεται με τις αμβλώσεις; Αυτή τη στιγμή, η νομοθεσία για τις αμβλώσεις κινείται γύρω από 3 debates: από το ηθικό status του εμβρύου, τη σωματική αυτονομία της γυναίκας και τη βιωσιμότητα του εμβρύου. Αφού λοιπόν η εκτογένεση διασφαλίζει τη βιωσιμότητα, επηρεάζονται και οι βασικές παράμετροι της νομοθεσίας.
Αν σκεφτούμε λοιπόν ότι όλοι εκείνοι, νομοθέτες ή μη, που είναι κατά των αμβλώσεων, θεωρούν ότι είναι δολοφονία του εμβρύου, ακόμα και αν εκείνο μεγαλώνει ασφαλές, ενώ απειλείται η υγεία της γυναίκας που το κυοφορεί. Για παράδειγμα, στη Μεγάλη Βρετανία, οι αμβλώσεις επιτρέπονται έως και τις 24 εβδομάδες κύησης, επειδή μέχρι τότε δεν υπάρχει σιγουριά για τη βιωσιμότητά του. Τι θα γίνει όμως όταν έρθει η εκτογένεση, που διασφαλίζει τη βιωσιμότητα σε όλα τα στάδια; Αν το έμβρυο μεταφερθεί σε τεχνητή μήτρα, τότε η γυναίκα θα μπορεί να ελέγχει το σώμα της. Αλλά αν προτιμά την παραδοσιακή άμβλωση, επειδή δεν επιθυμεί τον ερχομό αυτού του παιδιού; Δεν θα θεωρείται δολοφονία με πρόθεση;
Αυτές οι υποθέσεις είναι εύλογες, εφόσον μιλάμε για μία εποχή όπου οι νόμοι για τις αμβλώσεις είναι στην πιο σκοτεινή τους περίοδο. Αν μία γυναίκα μείνει έγκυος αλλά δεν το θέλει, χάνει την αυτονομία της όταν το έμβρυο μεταφέρεται σε τεχνητή μήτρα. Και αν το 2023 οι περισσότερες πολιτείες των Η.Π.Α. απαγορεύουν τις αμβλώσεις και προτείνουν μέχρι και θανατική ποινή, δεν θέλουμε να σκεφτούμε τι θα γίνει με την εκτογένεση.
Προτού φτάσουμε σε αυτό το θαύμα της επιστήμης, γιατί περί αυτού πρόκειται, είναι σημαντικό να υπάρξει η σωστή νομοθεσία, έτσι ώστε να προστατευτούν οι γυναίκες από ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και να είναι σε θέση να αποφασίσουν για το σώμα τους, σε περίπτωση που επιλέξουν την εκτογένεση. Ναι, θα είναι μία σπουδαία μέρα για την ιατρική, την κοινωνία και τους ανθρώπους που δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδί, ανεξαρτήτως φύλου και σεξουαλικής ταυτότητας. Αλλά θα μπορούσε να είναι και μία θλιβερή μέρα για τις cisgender γυναίκες.
