Παγκόσμια Ημέρα Κοριτσιού σήμερα και κάθε λεπτό που περνάει εξαναγκάζονται σε γάμο 23 κορίτσια κάτω των 18 ετών
Ελένη Μπεζιριάνογλου
11 Οκτωβρίου 2025
Σήμερα, 11 Οκτωβρίου, τα social media θα γεμίσουν με φωτεινές εικόνες και εμπνευσμένα quotes για την Παγκόσμια Ημέρα Κοριτσιού. Είναι μια ημέρα αφιερωμένη στο απεριόριστο δυναμικό, τα ατρόμητα όνειρα και την εγγενή δύναμη κάθε κοριτσιού στον πλανήτη. Είναι μια ευκαιρία να γιορτάσουμε την πρόοδο, να τιμήσουμε τις γυναίκες του αύριο. Όμως, την ίδια στιγμή που εμείς θα μοιραζόμαστε τις ευχές μας, εκατομμύρια κορίτσια εκεί έξω δεν έχουν το βασικό δικαίωμα ούτε καν να ονειρευτούν. Η δική τους πραγματικότητα είναι ένας καθημερινός, σιωπηλός αγώνας επιβίωσης. Και οι αριθμοί, από την Αφρική μέχρι την Αμερική, είναι αμείλικτοι, αποκαλύπτοντας μια παγκόσμια αλήθεια που οφείλουμε να αντικρίσουμε.
Το δικαίωμα στο σώμα τους
Η πιο βίαιη παραβίαση των δικαιωμάτων ενός κοριτσιού ξεκινά με την άρνηση της κυριότητας του ίδιου της του σώματος. Σε μια αποκαλυπτική έκθεση, η Unicef αποκαλύπτει μια ανησυχητικού επιπέδου βία: Περισσότερα από 370 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες παγκοσμίως, δηλαδή 1 στις 8, έχουν πέσει θύματα βιασμού ή σεξουαλικής επίθεσης πριν από την ηλικία των 18 ετών. Ο αριθμός αυτός εκτοξεύεται στα 650 εκατομμύρια (1 στις 5) αν συμπεριληφθούν και μορφές μη σωματικής σεξουαλικής βίας, όπως η λεκτική και η διαδικτυακή.
Αυτή η σκληρή πραγματικότητα συνυπάρχει με άλλες μορφές βίας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της UNICEF, περίπου 12 εκατομμύρια κορίτσια κάτω των 18 εξαναγκάζονται σε γάμο κάθε χρόνο. Αυτό μεταφράζεται σε 23 κορίτσια το λεπτό.
Στη Νότια Ασία, και συγκεκριμένα σε χώρες όπως το Μπαγκλαντές, σχεδόν το 51% των κοριτσιών παντρεύονται πριν κλείσουν τα 18 τους χρόνια. Σε χώρες όπως το Ιράκ, ο νόμος επιτρέπει σε ένα κορίτσι να παντρευτεί από την ηλικία των 9 ετών με άδεια δικαστή. Αυτοί δεν είναι απλώς νόμοι, είναι η επίσημη άδεια για να κλαπεί μια ζωή.
Παράλληλα, πάνω από 200 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες που ζουν σήμερα έχουν υποστεί ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων (FGM). Σε χώρες όπως η Σομαλία, η Γουινέα και το Τζιμπουτί, η πρακτική αυτή αφορά πάνω από το 90% του γυναικείου πληθυσμού. Αλλά το πρόβλημα δεν περιορίζεται γεωγραφικά. Ακόμα και στις Ηνωμένες Πολιτείες, εκτιμάται ότι πάνω από μισό εκατομμύριο κορίτσια βρίσκονται σε κίνδυνο ή έχουν ήδη υποστεί FGM, συνήθως σε κοινότητες μεταναστών.
Το δικαίωμα στη μόρφωση - Η άνιση πρόσβαση στη γνώση
Η εκπαίδευση είναι το κλειδί που ξεκλειδώνει κάθε δυνατότητα, όμως η πόρτα αυτή παραμένει κλειστή για πάρα πολλές. Η UNESCO υπολογίζει ότι 129 εκατομμύρια κορίτσια παγκοσμίως βρίσκονται εκτός σχολείου. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στην Υποσαχάρια Αφρική, όπου τα κορίτσια αντιμετωπίζουν εμπόδια όπως η τεράστια απόσταση από το σχολείο, η έλλειψη ασφαλών εγκαταστάσεων υγιεινής και ο φόβος της βίας κατά τη διαδρομή.
Ακόμα και για τα κορίτσια που βρίσκονται μέσα στην τάξη, η εκπαίδευση δεν είναι πάντα ίση. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα κορίτσια υποεκπροσωπούνται δραματικά στους τομείς της Επιστήμης, της Τεχνολογίας, της Μηχανικής και των Μαθηματικών (STEM). Μια παγκόσμια ανάλυση της UNESCO έδειξε ότι μόλις το 35% των φοιτητών σε τομείς STEM είναι γυναίκες.
Αυτό δεν οφείλεται σε έλλειψη ικανότητας, αλλά σε βαθιά ριζωμένα στερεότυπα που ξεκινούν από την παιδική ηλικία, τα σχολικά εγχειρίδια και την κοινωνική πίεση που τις αποθαρρύνει από το να ακολουθήσουν «ανδρικά» επαγγέλματα.
Αυτή η «διαρροή» ταλέντου στερεί από τον κόσμο μας ανεκτίμητες λύσεις και καινοτομίες.
Η γυάλινη οροφή ξεκινά από την παιδική ηλικία
Η ανισότητα δεν σταματά στην πόρτα του σχολείου, αλλά διαπερνά κάθε πτυχή της καθημερινότητας. Τα κορίτσια ηλικίας 5-14 ετών ξοδεύουν 40% περισσότερο χρόνο σε μη αμειβόμενες δουλειές του σπιτιού και στη φροντίδα μελών της οικογένειας σε σύγκριση με τα αγόρια της ίδιας ηλικίας. Αυτός ο χαμένος χρόνος είναι χρόνος που θα μπορούσε να αφιερωθεί στο διάβασμα, το παιχνίδι, την κοινωνικοποίηση και την ξεκούραση – θεμελιώδη στοιχεία για την ανάπτυξη ενός παιδιού.
Στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή, ένα νέο χάσμα έχει προστεθεί. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι γυναίκες και τα κορίτσια έχουν λιγότερες πιθανότητες να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο από τους άνδρες και τα αγόρια, δημιουργώντας ένα «ψηφιακό χάσμα λόγω φύλου» που τις αποκλείει από την πληροφόρηση, την εκπαίδευση και τις οικονομικές ευκαιρίες του μέλλοντος.
Ευρώπη - Η "αόρατη" μάχη των κοριτσιών της διπλανής πόρτας
Κι αν όλα αυτά μοιάζουν μακρινά, τα στοιχεία για την Ευρώπη είναι αποκαλυπτικά. Η πρόσφατη έκθεση της Unicef αναφέρει πως στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, 68 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια (14% του πληθυσμού) έχουν υπάρξει θύματα σεξουαλικής βίας στην παιδική τους ηλικία. Παράλληλα, η βία παίρνει ψηφιακή μορφή, με τα κορίτσια να αναφέρουν σταθερά υψηλότερα ποσοστά cyberbullying. Η πίεση για την "τέλεια" εικόνα στα social media πλήττει δυσανάλογα την ψυχική τους υγεία, οδηγώντας σε σχεδόν διπλάσια ποσοστά συμπτωμάτων κατάθλιψης σε σχέση με τα αγόρια. Ακόμα και ο παιδικός γάμος παραμένει πρόβλημα σε ευάλωτες κοινότητες, όπως των Ρομά, εντός των ευρωπαϊκών συνόρων, ενώ το human trafficking με θύματα ανήλικα κορίτσια για σεξουαλική εκμετάλλευση παραμένει μια σκοτεινή πραγματικότητα.
Ο αγώνας έχει διαφορετικά πρόσωπα, αλλά η ρίζα του είναι ίδια: Η βαθιά ριζωμένη πεποίθηση ότι ένα κορίτσι αξίζει λιγότερο.
Η υπόσχεση για το αύριο
Η Παγκόσμια Ημέρα Κοριτσιού δεν είναι μια γιορτή. Είναι μια υπενθύμιση της συλλογικής μας ευθύνης. Να μιλάμε για τις άβολες αλήθειες, να ενημερωνόμαστε, να στηρίζουμε οργανισμούς που δρουν εκεί που υπάρχει πραγματική ανάγκη.
Να μεγαλώνουμε γιους που σέβονται και κόρες που διεκδικούν χωρίς ενοχές. Μέχρι η λέξη «κορίτσι» να είναι συνώνυμη, σε κάθε γωνιά του κόσμου, με τις λέξεις «δύναμη», «ελευθερία» και «ελπίδα».
Μέχρι κάθε κορίτσι, από το πιο απομακρυσμένο χωριό της Αφρικής μέχρι τη μεγαλύτερη μητρόπολη της Ευρώπης, να είναι απόλυτα ασφαλές και απεριόριστα ελεύθερο να ορίσει το δικό του, λαμπρό μέλλον. Ο αγώνας είναι παγκόσμιος, είναι διαρκής, και μας αφορά όλους. Οφείλουμε να αφήσουμε στα κορίτσια που μεγαλώνουμε έναν καλύτερο και πιο δίκαιο κόσμο από αυτόν που βρήκαμε.