Εποχιακή συναισθηματική διαταραχή: Τι είναι και πώς να την αντιμετωπίσετε

Ευτυχώς στην Ελλάδα ο ήλιος δεν ξεχνάει σχεδόν ποτέ να βγει στον ουρανό ακόμα και όταν βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα. Παρόλα αυτά το γεγονός ότι αρχίζει να σκοτεινιάζει πιο νωρίς, ο ουρανός δεν είναι πάντα γαλανός και το κρύο κάνει δυναμικά την εμφάνιση του μπορεί να γίνουν αιτία ώστε κάποιοι να εμφανίσουν την εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (SAD),  ένας τύπος κατάθλιψης που σχετίζεται με τις αλλαγές στις εποχές. Η SAD αρχίζει και τελειώνει περίπου την ίδια εποχή κάθε χρόνο, με τις περισσότερες περιπτώσεις να παρατηρούνται το χειμώνα, Χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άνθρωποι που εμφανίζουν εποχιακή συναισθηματική διαταραχή την άνοιξη ή το καλοκαίρι. Σε κάθε περίπτωση τα συμπτώματα μπορεί να είναι από ήπια μέχρι και αρκετά σοβαρά, τα οποία χρήζουν ιατρική βοήθεια. Μερικά από αυτά είναι:

• Αίσθημα κατάθλιψης μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, σχεδόν κάθε μέρα
• Αίσθημα απελπισίας ή απαξίωσης
• Χαμηλή ενέργεια
• Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
• Προβλήματα με τον ύπνο
• Αλλαγές στην όρεξη ή το βάρος σας
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας

Οι αιτίες της συγκεκριμένης εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής παραμένουν άγνωστες. Μερικοί παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τη SAD είναι:

• Το βιολογικό ρολόι (κιρκάδιος ρυθμός). Το μειωμένο επίπεδο του ηλιακού φωτός το χειμώνα μπορεί να διαταράξει το εσωτερικό ρολόι του σώματος μας και να οδηγήσει σε εποχιακή συναισθηματική διαταραχή.
• Τα επίπεδα της σεροτονίνης. Η σεροτινίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που επηρεάζει τη διάθεση. Όσο πιο υψηλά είναι τα επίπεδα της σεροτονίνης τόσο πιο χαρούμενοι νιώθουμε. Το μειωμένο ηλιακό φως μπορεί να προκαλέσει μείωση του νευροδιαβιβαστή και αυτό με τη σειρά του να προκαλέσει κατάθλιψη.
• Επίπεδα μελατονίνης. Η αλλαγή εποχής μπορεί να διαταράξει την ισορροπία των επιπέδων  της μελατονίνης, η οποία παίζει ρόλο στις συνήθειες του ύπνου και στη διάθεση.

Παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο της εποχικής συναισθηματικής διαταραχής περιλαμβάνουν:

• Φύλο. H  SAD διαγιγνώσκεται πιο συχνά στις γυναίκες παρά στους άνδρες, αλλά οι άνδρες μπορούν να έχουν πιο σοβαρά συμπτώματα.
• Ηλικία. Οι νέοι άνθρωποι έχουν υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν SAD το  χειμώνα, σε σχέση με τους ηλικιωμένους.
• Οικογενειακό ιστορικό. Οι άνθρωποι με SAD μπορεί να έχουν οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης.
• Όσοι ζουν μακριά από τον ισημερινό. Η SAD φαίνεται να εμφανίζεται πιο συχνά σε όσους ζουν βόρεια ή νότια του ισημερινού.  Αυτό μπορεί να οφείλεται στη μειωμένη ηλιακή ακτινοβολία  κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών.

Τι να κάνετε για να προλάβετε την εποχιακή συναισθηματική διαταραχή

• Γυμναστείτε όσο πιο συχνά μπορείτε
• Βγείτε με φίλους και μη κλείνεστε στο σπίτι.
• Περιποιηθείτε τον εαυτό σας κάνοντας mini spa όταν δεν νιώθετε καλά.
• Εκμεταλλευτείτε κάθε ηλιαχτίδα που εμφανίζεται στον ουρανό και βγείτε έξω να σας δει ο ήλιος
• Βρείτε τα θετικά της εποχής.
• Ντυθείτε καλά και αναλόγως τις καιρικές συνθήκες ώστε να μη νιώθετε συνεχώς πως κρυώνετε.
• Κοιμηθείτε καλά, προσπαθείτε να μη κάνετε περικοπές στον ύπνο και ξυπνάτε κουρασμένοι.
• Φορέστε χρώμα, ειδικά τις γκρίζες μέρες.
• Ακολουθείστε μια υγιεινή διατροφή για να νιώθετε ευεξία

Αν δεν έχετε όρεξη για τίποτα και με δυσκολία πηγαίνετε στη δουλειά του και εκτελείτε υποχρεώσεις σας. Τότε θα πρέπει να αναζητήσετε βοήθεια από κάποιον ειδικό.