Είναι αποδεδειγμένο κι ερευνητικά, πως οι άνθρωποι που ζουν σε καλές συντροφικές σχέσεις ή γάμους, εξελίσσονται καλύτερα σε όλους τους τομείς της ζωής τους, έχουν καλύτερη υγεία κι είναι πιο ικανοποιημένοι από τη ζωή τους, σε σχέση μ’ εκείνους που ζουν σε δύσκολες ή τοξικές συντροφικές σχέσεις ή που είναι χωρίς σύντροφο (όχι από επιλογή).
Μια καλή σχέση, μας βοηθάει να ανθίζουμε, να αποκτούμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και στη ζωή, και να νιώθουμε ικανοί να διεκδικήσουμε καλύτερα πράγματα και στους άλλους τομείς της ζωής μας. Η ψυχική μας κατάσταση βελτιώνεται, κι αυτό φυσικά εκφράζεται και στο επίπεδο της σωματικής μας υγείας κι ευεξίας. Σίγουρα δεν εξαρτάται μόνο από την ποιότητα της σχέσης μας το αν νιώθουμε πλήρεις κι ευχαριστημένοι από τη ζωή και τον εαυτό μας, αλλά η καλή σχέση συμβάλλει σ’ έναν σημαντικό βαθμό. Μέσα σε μια καλή σχέση, νιώθουμε πως είμαστε «η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας».
Αντιθέτως, μια τοξική σχέση, οι πιέσεις που δεχόμαστε συνεχώς, και η συνεχής κατάσταση του στρες που βιώνουμε, έχει έως και καταστροφικά αποτελέσματα για την ψυχική αλλά και τη σωματική μας υγεία. Ανάλογα με το βαθμό της πίεσης ή των πληγμάτων που δεχόμαστε μέσα σε μια τοξική σχέση, υποβαθμίζεται η ποιότητα της καθημερινότητάς μας, ο βαθμός της ευχαρίστησής μας από τη ζωή αλλά και το αίσθημα της αυτοεκτίμησής μας. Ως εκ τούτου, νιώθουμε να χάνουμε τη δύναμη και την εμπιστοσύνη στον εαυτό μας, και αντιμετωπίζουμε τη ζωή και τον κόσμο μέσα από ένα πρίσμα μεγαλύτερης απογοήτευσης και ματαίωσης.
Υπάρχουν σημάδια, που από πολύ νωρίς δείχνουν το βαθμό της υγείας και της ωριμότητας της σχέσης.
Ποια είναι αυτά;
1. Υπάρχει αρκετή ελευθερία και χώρος ώστε ο καθένας ν’ ασχολείται με τα ενδιαφέροντα, τις φιλίες και τα χόμπι του.
Είναι σημαντικό το να παραμένει κανείς ο εαυτός του μέσα σε μια σχέση. Το να σταματήσει κάποιος να βλέπει τους φίλους του, να ασχολείται με τα αγαπημένα του χόμπι ή να αποκόβεται από δραστηριότητες ή ενασχολήσεις που τον ευχαριστούν και τον γεμίζουν, είναι ένδειξη ανωριμότητας κι εξαρτητικότητας. Μέσα σε μια ώριμη και υγιή σχέση, οι άνθρωποι δεν χρειάζεται ν’ αλλάξουν ταυτότητα και τρόπο ζωής επειδή το απαιτεί ο/η σύντροφός τους. Ο προσωπικός «χώρος» και χρόνος του καθενός πρέπει να γίνεται σεβαστός, ώστε να μην ασφυκτιά ο καθένας εξ αιτίας του άλλου. Όταν η ανασφάλεια κι εξαρτητικότητα εκφράζονται με απαιτήσεις για συνεχή παρουσία του ενός δίπλα στον άλλον κι εγκατάλειψη των ενδιαφερόντων του, τότε ακολουθεί ο μαρασμός των συναισθημάτων και η μεταμόρφωση της σχέσης από παράδεισο σε φυλακή είναι κοντά.
2. Είμαστε ο εαυτός μας όταν ο/η σύντροφός μας είναι εκεί.
Το να αλλάζουμε συμπεριφορά όταν είμαστε με το ταίρι μας, ενώ είμαστε τελείως διαφορετικοί άνθρωποι με τους φίλους ή την οικογένεια, είναι κακό σημάδι. Σίγουρα, ειδικά τον πρώτο καιρό, θέλουμε να δείχνουμε τον καλύτερο εαυτό μας, ώστε να είμαστε όσο περισσότερο γίνεται ελκυστικοί κι επιθυμητοί. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως θα πρέπει να μεταμορφωθούμε σε κάτι άλλο από αυτό που είμαστε. Αν νιώθουμε πως πρέπει να γινόμαστε «άλλοι» όταν οι σύντροφοί μας είναι παρόντες, τότε καλό θα είναι ν’ αναρωτηθούμε αν είμαστε με το κατάλληλο άτομο.
3. Υπάρχει ισορροπία δυνάμεων.
Σε μια υγιή σχέση, δεν χρειάζεται να βρίσκεται κανείς σε αγώνα υπεροχής απέναντι στον άλλον, ούτε να διαπραγματεύεται τα αυτονόητα. Είναι αυτονόητο πως πρέπει να γίνονται σεβαστές οι επιθυμίες αλλά και οι υποχρεώσεις του καθενός, οι καθημερινές εργασιακές συνθήκες και τα προγράμματά του καθώς και το μοίρασμα των οικιακών εργασιών. Το να πρέπει κανείς συνεχώς να εξηγεί το γιατί και το πώς είναι αναγκαίο να μοιράζονται οι ευθύνες για τις καθημερινές υποχρεώσεις ή το να μην μπορεί ν’ αποφασίσει για πράγματα που τον /την αφορούν προσωπικά αν δεν πάρει την έγκριση του άλλου είναι σημάδι ύπαρξης αυταρχισμού, που μπορεί να καταλήξει σε καταπίεση ή ακόμα και σε κακοποιητική συμπεριφορά με το πέρασμα του χρόνου.
4. Μπορείς να κυνηγήσεις τα όνειρά σου.
Όπως ανέφερα και παραπάνω, μια υγιής σχέση μας βοηθάει ν’ ανθίζουμε και να εξελισσόμαστε. Μπορούμε να έχουμε στόχους και όνειρα για το μέλλον που είναι διαφορετικά από εκείνα του/της συντρόφου μας. Το να μπορούμε να ονειρευτούμε και να σχεδιάσουμε το μέλλον μας, έχοντας την υποστήριξη των συντρόφων μας, είναι παράγων επιτυχίας των σχεδίων μας. Αν χρειάζεται ν’ απαρνηθούμε τα όνειρά μας για τη ζωή μας για χάρη των συντρόφων μας, εγγράφουμε πολύ κακές υποθήκες για το συναισθηματικό κλίμα της σχέσης. Ο θυμός κι η ματαίωση που παράγονται από τις «θυσίες» αυτές, δηλητηριάζουν τη σχέση, ενώ παράλληλα πλήττεται η δημιουργικότητα κι η εμπιστοσύνη στον εαυτό μας. Σίγουρα πολλές φορές χρειάζεται να κάνουμε συμβιβασμούς σε μια κοινή ζωή, αλλά το να εγκαταλείπουμε τα όνειρά μας δεν βγαίνει σε καλό. Διευκολύνει το να μιλάμε συχνά και να επεξεργαζόμαστε τρόπους, ώστε οι επιθυμίες και τα σχέδιά μας για το μέλλον, να εναρμονίζονται όσο περισσότερο γίνεται.
5. Αντιμετωπίζουμε τις διαφορές μας ως κάτι καλό.
Τις περισσότερες φορές, οι ομοιότητες με τους συντρόφους μας, μας κάνουν να νιώθουμε άνετα μαζί τους, κι αποτελούν παράγοντα εναρμόνισης κι έλξης. Οι διαφορές μας όμως είναι εκείνες που μπορούν να εμπλουτίσουν και ν’ ανοίξουν νέους δρόμους στη σκέψη και τη δράση μας, αλλά και να μας συμπληρώσουν σε τομείς που εμείς υστερούμε ή δεν γνωρίζουμε καν. Στις τοξικές σχέσεις, οι άνθρωποι συγχωνεύονται ο ένας με τον άλλον, και κάθε διαφορά αντιμετωπίζεται ως απειλή. Είναι πολύ εγκλωβιστικό αλλά και βαρετό, το να υπάρχει απόλυτη ομοιότητα ή απαίτηση για ομοιότητα και απουσία διαφορών. Οι ιδιαιτερότητές μας, άλλωστε, είναι αυτές που μας καθιστούν μοναδικούς κι ενδιαφέροντες.
6. Η ιδιωτικότητά μας είναι σεβαστή.
Δεν χρειάζεται να προσέχουμε συνεχώς το τηλέφωνο ή τον υπολογιστή μας, ώστε να προστατευτούμε από αδιάκριτη εισβολή του/της συντρόφου μας στα προσωπικά μας στοιχεία.
Η εμπιστοσύνη κι ο σεβασμός είναι από τα πιο σημαντικά συστατικά μιας υγιούς σχέσης. Αν δεν εμπιστευόμαστε τη διακριτικότητα και το σεβασμό των συντρόφων μας στον ιδιωτικό μας χώρο ή αν χρειάζεται να τα κλειδώνουμε γιατί έχουμε πράγματα να κρύψουμε, τότε κάτι δεν πάει καλά, είτε με το σύντροφό μας, είτε μ’ εμάς που νιώθουμε πως πρέπει να κρυβόμαστε. Η αμοιβαία εμπιστοσύνη είναι σημάδι υγείας στη σχέση.
7. Νιώθουμε ελεύθεροι να μιλήσουμε για όσα μας ενοχλούν.
Υπάρχουν πολλές στιγμές μέσα σε μια σχέση, όπου μπορεί κανείς να κάνει ή να πει πράγματα που πιθανόν να ενοχλήσουν ή ακόμα και να πληγώσουν τον άλλο. Δεν χρειάζεται όλα αυτά να μένουν στην αφάνεια από το φόβο της σύγκρουσης. Το να νιώθουμε ελεύθεροι να συζητάμε εκείνα που μας ενοχλούν στη συμπεριφορά των συντρόφων μας, προάγει το χτίσιμο της καλής επικοινωνίας και της εμπιστοσύνης στη σχέση. Οι διαφωνίες και οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες. Όταν αυτές γίνονται μέσα σε μια ελεύθερη και χωρίς φόβο επικοινωνία, η σχέση γίνεται πιο δυνατή και ποιοτική, ενώ διασαφηνίζονται τα πράγματα κι έτσι μπορούν οι σύντροφοι να κατανοούν καλύτερα ο ένας τον άλλο.
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια Θεραπεύτρια Οικογένειας
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
