Διεθνής Ημέρα Εκπαίδευσης: Ο Einstein, τα ψάρια κι όσα παιδιά νομίζουν ότι δεν είναι έξυπνα

H 24η Ιανουαρίου είναι η Διεθνής Ημέρα Εκπαίδευσης και είναι γνωστό πως ένας σωστός εκπαιδευτικός μπορεί να αλλάξει ζωές. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις, που ο ίδιος αποτυγχάνει να μυήσει τα παιδιά στον μαγικό κόσμο των γραμμάτων και η αλήθεια είναι πως κάποια περιστατικά από την καθημερινότητα, όσα χρόνια κι αν έχουν περάσει από τότε που ήμασταν στα θρανία, μπορεί επαναφέρουν με έναν σχεδόν αυτόματο τρόπο, κάποιες από τις σχολικές μνήμες που θα θέλαμε με έναν εξίσου αυτόματο τρόπο να διαγράψουμε...

Μνήμες από τότε που οι καθηγητές έκριναν τις επιδόσεις σας επειδή προτιμούσατε το τελευταίο θρανίο, μηδένιζαν γραπτά από τον εναλλακτικό και συνεπώς "λανθασμένο" τρόπο που λύνατε πιθανότατα ένα μαθηματικό πρόβλημα, κατέβαζαν βαθμούς από την αδυναμία να αποστηθίσετε με ευκολία τη μεσαιωνική ιστορία. Και κάπου εδώ, από το μακρινό σχολικό παρελθόν μέχρι το πολύ πρόσφατο επαγγελματικό μας παρόν, ο Albert Einstein δίνει στον καθένα μας την πιο λυτρωτική απάντηση!

Μια μητέρα ωστόσο, μας επαναφέρει στην πραγματικότητα. Η ίδια διασχίζει τον δρόμο με το παιδί της, το οποίο μόλις έχει φύγει από το σχολείο. Μόλις έχουν περάσει την κεντρική λεωφόρο και όπως συνεχίζουν με αυξανόμενη ένταση τη μεταξύ τους κουβέντα, εκείνη πετάει με μανία το διαγώνισμα που κρατούσε, σχεδόν τσαλακωμένο όλη αυτή την ώρα στα χέρια της. Οι φωνές φτάνουν μέχρι το απέναντι πεζοδρόμιο. «Τι σου είπα; Χθες γιατί διαβάζαμε όλη μέρα; Μαζί δεν λέγαμε όλα τα μαθήματα; Να δω τι θα πεις στον πατέρα σου τώρα που θα πάρεις τους βαθμούς».

Ήθελα να προσγειωθώ με ένα μεγάλο ηρωικό άλμα μέχρι το απέναντι πεζοδρόμιο στο οποίο διαδραματιζόταν το συμβάν, και να φωνάξω πως πρόκειται μόνο για ένα διαγώνισμα σχολείου και όχι για ένα τεστ ζωής.

«Ένα παιδί, ένας δάσκαλος, ένα βιβλίο κι ένα στυλό μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο» Malala Yousafzai

Μετά θυμήθηκα τον εαυτό μου όταν δεν τα κατάφερνα όσο τα άλλα παιδιά σε κάποιο μάθημα και ήθελα να πω δυο καταπραϋντικά λόγια στο αγόρι που καθόταν αμίλητο μπροστά στο κατσάδιασμα της μητέρας του. Εν τέλει, ήθελα να μιλήσω και στους δύο. Δεν είχα να πω κάτι ουσιώδες, την απάντηση τη δίνει η ίδια μας η πορεία, η αιώνια παιδεία που λαμβάνουμε μετά την τυπική και οριοθετημένη σχολική εκπαίδευση.

Πολλοί καθηγητές στο όνομα της ισότητας, θεωρούν ότι όλοι οι μαθητές μπορούν να είναι όμοιοι μεταξύ τους. Έτσι αρχίζουν να πιστεύουν και οι γονείς. «Για να τα πήγε τόσο καλά ο γιος της σε αυτό το διαγώνισμα, μπορεί και ο δικός μου». Μόνο που ξεχνάμε ότι δεν είμαστε όλοι, προγραμματισμένοι να κάνουμε το ίδιο καλά, όλα τα πράγματα. Πολλοί γονείς αναρωτιούνται πώς τα παιδιά τους μπορούν να γίνουν ένας μικρός Einstein, αλλά ξεχνούν πως ο ίδιος είχε πει κάποτε πως,

«Όλοι είναι ιδιοφυείς. Αλλά αν κρίνεις ένα ψάρι από την ικανότητα του να σκαρφαλώσει σε ένα δέντρο, θα περάσει όλη τη ζωή του νομίζοντας ότι είναι ηλίθιο»

Υπάρχουν προγράμματα υποστήριξης για μαθητές με εξαιρετικές ικανότητες. Ικανότητες που ανακαλύφθηκαν επειδή δόθηκε η δυνατότητα στο σχολικό περιβάλλον, στο οικογενειακό, σε οποιοδήποτε υποστηρικτικό πλαίσιο. Εξαιρετικές ικανότητες μπορούν να έχουν όλοι και αυτό δεν αναιρεί τη μοναδικότητά τους. Μεγαλώνουμε με τη νοοτροπία που δίνει έμφαση στις κλίσεις των παιδιών σε συγκεκριμένες επιστήμες.

Δυσκολευόμαστε να δούμε όμως την εξίσου σημαντική αξία ενός χαρισματικού παιδιού στην ονειροπόληση που μπορεί να τον κάνει σπουδαίο καλλιτέχνη. Για παράδειγμα, αναγνωρίζουμε το καλλιτεχνικό ταλέντο σε έναν πίνακα ζωγραφικής αλλά όχι στον ίδιο βαθμό σε μια καταπληκτική σύνθεση λουλουδιών σε ένα μπουκέτο. Και στη συνέχεια, υπάρχει μια ακόμη ερώτηση που θέτουν συχνά οι γονείς. «Είναι χαρισματικό το παιδί μου»;

Από το παρακάτω απόσπασμα, το πιο ενθαρρυντικό πάντως, θα ήταν να μη βρείτε κοινά του εαυτού σας με το μεταλλαγμένο χέλι!

«Μια φορά κι έναν καιρό, μαζεύτηκαν στο δάσος διάφορα ζώα κι αποφάσισαν να φτιάξουν ένα σχολείο. Τα ζώα αυτά ήταν ένας λαγός, ένα σπουργίτι, ένας σκίουρος, ένα μπαρμπούνι κι ένα φίδι. Σχημάτισαν το Διοικητικό Συμβούλιο του σχολείου, που έκανε την πρώτη συνεδρίαση και θα έφτιαχνε το πρόγραμμα των μαθημάτων.

Ο λαγός επέμενε ότι πρέπει να μπει στα μαθήματα το τρέξιμο.
Το μπαρμπούνι επέμενε να περιληφθεί στο πρόγραμμα το κολύμπι.
Το σπουργίτι πρότεινε στο σχολείο να διδάσκεται το πέταγμα και ο σκίουρος θεωρούσε απολύτως αναγκαίο να διδάσκεται στο σχολείο το σκαρφάλωμα στους κορμούς των ψηλών δέντρων.
Το φίδι κοίταζε πονηρά και δεν εξέφρασε καμία γνώμη, κρυφογελούσε μάλιστα κάτω από τα μουστάκια του γιατί πίστευε ότι μπορεί να κάνει τα πάντα.

Τα έβαλαν, λοιπόν, όλα αυτά μαζί και έφτιαξαν το σχολικό πρόγραμμα.
Ύστερα αποφάσισαν ότι όλα τα ζώα έπρεπε να κάνουν όλα τα μαθήματα.
Και το σχολείο άνοιξε. Καθώς προχωρούσαν οι μέρες άρχισαν να φαίνονται τα πρώτα αποτελέσματα αυτής της εκπαίδευσης.

Παρ’ όλο που οι λαγοί έπαιρναν άριστα στο τρέξιμο, είχαν πρόβλημα με το σκαρφάλωμα στους κορμούς των ψηλών δέντρων. Έπεφταν ξανά και ξανά προς τα πίσω, και σύντομα από τα πολλά χτυπήματα στο κεφάλι, έπαθε κάποια ζημιά ο εγκέφαλός τους και δεν μπορούσαν πια ούτε να τρέξουν! Τελικά, αντί να παίρνουν ΆΡΙΣΤΑ στο τρέξιμο όπως στην αρχή, έπαιρναν με το ζόρι κανένα πέντε και φυσικά έπαιρναν πάντα μηδέν στο σκαρφάλωμα στους κορμούς των ψηλών δέντρων και στο κολύμπι.

Τα πουλιά που ήταν πραγματικά υπέροχα στο πέταγμα, όταν ερχόταν η ώρα να τρέξουν στο έδαφος δεν τα κατάφερναν καθόλου καλά. Κάθε φορά που έτρεχαν, σκόνταφταν κι έσπαγαν κάποιο από τα φτερά τους ή τη μύτη τους. Όσο για το κολύμπι, μούσκευαν τα φτερά τους και με το ζόρι γλίτωναν το πνίξιμο.

Έτσι πολύ σύντομα, άρχισαν να παίρνουν πέντε και στο πέταγμα, μηδέν στο τρέξιμο, ενώ ζούσαν τις δυσκολότερες ώρες της ζωής τους στο σκαρφάλωμα των κορμών των ψηλών δέντρων.

Τελικά, το ζώο που κατάφερε να αποφοιτήσει με άριστα, ήταν το ύπουλο φίδι επειδή μπορούσε να μισοκάνει τα πάντα. Ψιλοκολυμπούσε, ψευτοπέταγε καθώς πηδούσε από δέντρο σε δέντρο και όταν έπεφτε δεν έσπαγε τίποτα, σέρνονταν στο χώμα – πράγμα που θύμιζε τρέξιμο – και τα κατάφερνε χωρίς μεγάλη προσπάθεια, να σκαρφαλώνει σε κορμούς ψηλών δέντρων.

Οι δάσκαλοι όμως ήταν πανευτυχείς επειδή όλα τα ζώα έκαναν όλα τα μαθήματα, πράγμα που το ονόμαζαν, «επιτυχία του σχολικού προγράμματος» και είχαν βρει και τον αριστούχο να κρατάει τη σημαία στις παρελάσεις των σχολικών εορτών»...