"Μαμά, μπορώ να σε πάρω αγκαλιά;"- Δύο ψυχολόγοι μιλούν για το πώς θα εξηγήσουμε στα παιδιά τη σωματική απόσταση
Έλενα Κρητικού
3 Ιουνίου 2020
Τις προάλλες, καθώς κατέβαινα από το μετρό, και συγκεκριμένα, τη στιγμή που άνοιξαν οι πόρτες του συρμού, έτυχε να πέσει το βλέμμα μου πάνω σε ένα παιδί που ήταν κοντά στην ηλικία των 10, και στεκόταν πλάι στη μαμά του για να επιβιβαστεί.
Καθώς, όλοι κατευθυνθήκαμε προς τα έξω με μάσκες, το παιδί άρχισε να κινείται προς τα πίσω, προσπαθώντας να ξεφύγει από το πλήθος της ανέκφραστης μάζας χωρίς φυσικά, να ακουμπήσει άθελά του κάποιον από τους βιαστικούς περαστικούς. Με έναν χαρακτηριστικό τρόμο στο βλέμμα του και κατά την προσπάθειά του να ξεφύγει, αναρωτήθηκα πώς γίνεται να εξηγήσει ένας γονιός στο παιδί του σωστά και επαρκώς την αξία της σωματικής απόστασης των ημερών.
Η "νέα πραγματικότητα" που έφερε μαζί της η πανδημία, έφερε νέους όρους στη ζωή μας, τους οποίους καλούμαστε να υιοθετούμε καθημερινά με χαρακτηριστική επιμέλεια και ευλάβεια. Ορισμένες πτυχές της καινούριας πραγματικότητας είναι η διακοπή της χειραψίας, αλλά και η χρήση μάσκας κάθε φορά που κρίνεται υποχρεωτική. Η απουσία της χειραψίας προέρχεται από την απώλεια αγγίγματος και τη σωματική απόσταση, στην οποία πρέπει όλοι να εστιάσουμε. Όμως, αυτή η "νέα κανονικότητα", πόσο εύκολο είναι να περιγραφεί στα παιδιά και να κατανοηθεί στην πλήρη και πραγματική της διάσταση;
Προκειμένου να μάθουμε πώς πρέπει να εξηγήσουμε όσο καλύτερα γίνεται, στα παιδιά τα νέα δεδομένα, απευθυνθήκαμε στην Ψυχολόγο και Ψυχοδραματίστρια, κα Ηλιάννα Πεσσάρη και στην Ψυχολόγο (MSc)- Ψυχοθεραπεύτρια, κα Ιωάννα Τσαμπαλάτη- Βακαλοπούλου, ώστε να τοποθετηθούν επιστημονικά απέναντι στο ζήτημα του social distancing. Η κα Τσαμπαλάτη- Βακαλοπούλου εξηγεί:
"Είναι δυνατόν ένα παιδί να το αντιληφθεί διανοητικά, αλλά δύσκολο να το αντιληφθεί συναισθηματικά. Αυτό σημαίνει πως αν εξηγήσουμε σε ένα παιδί τι ακριβώς συμβαίνει και γιατί οι συνήθειες μας έχουν αλλάξει, ίσως ανάλογα με την ηλικία να χρησιμοποιήσουμε και μια ιστορία, το παιδί θα το κατανοήσει με τη λογική του. Όμως, θα χρειαστεί να τους υπενθυμίζουμε με διάφορους τρόπους ότι συνεχίζουμε να είμαστε εκεί, παρόντες, ότι τα συναισθήματά μας απέναντί του παραμένουν αναλλοίωτα, διαβάζοντας βιβλία, παρακολουθώντας μια ταινία ή ακόμα και μιλώντας στο τηλέφωνο ή μέσω βιντεοκλήσεων όπου η συνάντηση είναι ανέφικτη".
Αναφορικά με την απόσταση που πρέπει να κρατιέται από ένα παιδί, η κα Πεσσάρη προσθέτει:
"Δεν χρειάζεται τουλάχιστον, κανένα παιδί να απέχει από την αγκαλιά της μαμάς του εκτός από πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπου η μαμά εργάζεται σε κάποιο νοσοκομείο ή έχει μπει σε καραντίνα. Αλλά και πάλι, δεν είμαι σίγουρη. Η αγκαλιά ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας που ζουν στο ίδιο σπίτι, ευτυχώς δεν απαγορεύτηκε γιατί τότε νομίζω θα μιλούσαμε για ακόμα πιο σοβαρές επιπτώσεις στον ψυχισμό των ανθρώπων. Η έλλειψη της αγκαλιάς της μαμάς σε ένα παιδί είναι κάτι που δεν αντικαθίσταται και αυτό που αφήνει στον ψυχισμό μία τέτοια έλλειψη είναι ανεξίτηλο- σαφώς όσο πιο μικρό είναι το παιδί τόσο πιο δύσκολο. Οπότε εγώ προσωπικά θα έβαζα προτεραιότητα να συνεχίζω να αγκαλιάζω το παιδί μου ειδικά αν είναι κάτω από 5 χρονών".
Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει η ίδια, "Τα παιδιά επηρεάζονται εξίσου από την κατάσταση που ζούμε, με τον δικό τους τρόπο. Έίναι πολύ δύσκολο για ένα παιδί να καταλάβει για ποιο λόγο δεν επιτρέπεται το άγγιγμα ή για ποιο λόγο δεν μπορεί να δει τους φίλους του. Είναι δύσκολο όχι νοητικά, αλλά να συλλάβει την έννοια αυτού με τη λογική. Τα παιδιά είναι γεμάτα αυθορμητισμό, και τώρα τους λέμε να τον περιορίσουν. Αυτό είναι αδύνατο! Η φύση του παιδιού είναι αυθόρμητη και ζωντανή! Δεν γίνεται να είναι αλλιώς. Στα παιδιά λοιπόν, θα χρειαστεί να το εξηγήσουμε πολλές φορές, και να είμαστε μαζί τους σε όλα τα συναισθήματα που βιώνουν και θα βιώνουν κάθε φορά που κάτι νέο απαγορεύεται χωρίς λογική για τον κόσμο στον οποίο ζούσαν".
Συνεπώς, εκείνο που χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχή είναι ο συναισθηματικός κόσμος των παιδιών, που αν προσεγγίσουμε σωστά, τότε μπορεί να καταφέρουμε να επεξηγήσουμε σωστά τις συνθήκες, στις οποίες καλούμαστε όλοι να συμμορφωθούμε. Είναι πολύ σημαντικό να δείξουμε ενσυναίσθηση στο πώς νιώθουν απέναντι σε όσα στα παιδικά τους μάτια, φαντάζουν πρωτόγνωρα και άγνωστα.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
