Dopamine Detox: Γιατί στο TikTok κάνουν αποχή από τη μουσική, τις ταινίες και τα social;

Ζούμε σε μία εποχή που το κινητό είναι προέκταση του χεριού μας. Το πρώτο που κάνουμε όταν ξυπνάμε και το τελευταίο πριν τον ύπνο, είναι scrolling στα social media και αυτός ο βομβαρδισμός που δεχόμαστε από content, μας κάνει κακό. Κι ενώ το γνωρίζουμε αυτό, γνωρίζουμε επίσης πως είναι δύσκολο να ξεκολλήσουμε.

Σύμφωνα με έρευνες, η παραπάνω δυσκολία έχει ξεκάθαρα αίτια. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι η χρήση των social ενεργοποιεί το «κέντρο ανταμοιβής» του εγκεφάλου μας, και το να παίρνουμε πολλά likes σε αναρτήσεις ή να βλέπουμε ωραία βίντεο στο TikTok, τον κατακλύζει με ντοπαμίνη – τον ίδιο νευροδιαβιβαστή που μας προσφέρει ευχαρίστηση όταν τρώμε κάτι νόστιμο ή κάνουμε σεξ. Όσο συχνότερα γίνεται έκρηξη ντοπαμίνης λόγω των social, τόσο περισσότερο την αναζητούμε. Κι όσο την αναζητούμε, τόσο περιορίζεται η ένταση των εκρήξεων και αυξάνεται το scrolling μας, καθώς παλεύουμε να φτάσουμε στα προηγούμενα επίπεδα ευχαρίστησης. Η Gen Z, λοιπόν, που όλα μοιάζει να τα κάνει διαφορετικά, κάνει ένα διάλειμμα – μία αποτοξίνωση, αν θέλεις - που dopamine detox.

#NOW

Trapbox: Tο TikTok λέει να κάνουμε botox και στους ώμους, επειδή δεν είχαμε αρκετές ανασφάλειες

Με τον όρο dopamine detox ή dopamine fasting, συνήθως περιγράφουμε ένα μικρό διάλειμμα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τις ταινίες, τα βίντεο, τη μουσική, ακόμη και τα podcasts. Η ιδέα είναι να κάνουμε ένα reset και να μπορέσουμε να επικεντρωνόμαστε όντως στα σημαντικά πράγματα, αντί να χαζεύουμε από TikTok σε TikTok κι από εκπομπή σε εκπομπή, να βιντεοσκπήσουμε την προσπάθεια αυτή και να την ανεβάσουμε με το αντίστοιχο hashtag.

Γράφοντας στο Reddit, ήδη από το 2016, ο επιχειρηματίας Greg Kamphuis τόνιζε ότι το δικό του dopamine detox, που τότε δεν λεγόταν έτσι, έκοψε το αλκοόλ, το κάπνισμα, την επεξεργασμένη ζάχαρη, την τηλεόραση και το πορνό. Το 2019, τα Theta males – ξέρεις, οι τύποι που δουλεύουν στον χώρο της οικονομίας και της τεχνολογίας – έκαναν αποτοξίνωση από την ντοπαμίνη με ένα διάλειμμα από τα smartphones, το ίντερνετ, τα βιβλία, το σεξ, τον αυνανισμό, ακόμη και την τροφή. Ναι, έκαναν fasting. Τώρα, αυτή η τάση έχει γίνει viral μεταξύ των νέων και το #dopaminedetox στο TikTok, έχει περίπου 72 εκατομμύρια views.

«Έκανα ένα επταήμερο dopamine detox (επειδή όλοι μιλούσαν για αυτό στο YouTube και δεν μπορώ να είμαι εθισμένη στο κινητό)», είπε μία TikToker σε βίντεο με πάνω από ενάμισι εκατομμύριο views. Για τη δική της αποτοξίνωση, απείχε από τα social, την τηλεόραση, το σινεμά, το YouTube και τη μουσική. Τις πρώτες μέρες ένιωθε στρες, αλλά σταδιακά, άρχισε να προσέχει τα πρώτα οφέλη. «Πήγα βόλτα και πρόσεξα περισσότερα όμορφα πράγματα τριγύρω, επειδή δεν ήμουν στο κινητό», είπε, για τη μέρα 2. Την τρίτη μέρα ξεκίνησε να γράφει ένα βιβλίο, μέχρι την πέμπτη μέρα είχε φύγει εντελώς το brain fog και, στο τέλος της εβδομάδας, αισθανόταν λιγότερο αγχωμένη, είχε πιο καθαρό μυαλό και της ήταν ευκολότερο να συγκεντρωθεί.

@nigima_pun This was me, a month ago 🥲 #student #studytok #study #studywithme #studytips #growth #growthmindset #selfimprovement #dopamine #dopaminedetox #detoxdrink #mentalhealth #edutok ♬ original sound - .

«Το μόνο που ήθελα, ήταν να κάθομαι στο κινητό μου», είπε στο Dazed η 27χρονη Shannon. Όταν προσπάθησε να κάνει detox, επειδή στο παρελθόν είχε δοκιμάσει να απέχει από τα social για μία εβδομάδα σερί και απέτυχε, αποφάσισε να το κρατήσει για 2 μέρες κάθε εβδομάδα. Όταν τελειώνει κάθε detox, αισθάνεται καλύτερα και τα επίπεδα συγκέντρωσής της, ανεβαίνουν.

@annierosenelson if u have the attention span of a chickpea this is for u 💯💯 #dopaminedetox #brainhealthtips #mentalhealthtiktok ♬ Miss You (Sped Up Version) - _

Το ότι το dopamine detox έχει θετική επίδραση στην ψυχολογία μας, τελικά, δεν είναι τυχαίο, αφού τα social media δεν μας κάνουν και τόσο καλό. Ωστόσο, το trend είναι κάπως προβληματικό. Θέλω να πω, ναι, είναι ωραίο ένα διάλειμμα από όλα τα distractions της καθημερινότητας, αλλά πόσο υγιές είναι το να βγάζουμε το κινητό για να βιντεοσκοπήσουμε αυτό το διάλειμμα, και να το ανεβάσουμε στο TikTok; Πάλι για τα social γίνεται – είναι πραγματικό διάλειμμα, λοιπόν;