Αγαπώ τον καθρέφτη μου

Πόση σημασία δίνετε στην προσωπική σας εικόνα; Τι συναισθήματα σας δημιουργεί ο καθρέφτης;

Ανέκαθεν η εξωτερική εμφάνιση ενός ατόμου έπαιζε καθοριστικό ρόλο στην ζωή του. Στον εργασιακό χώρο µετράει πολύ µια εντυπωσιακή παρουσία. Πόσο πιθανό είναι να συναντήσετε στη θέση γραµµατέως, σε µια πολυεθνική εταιρεία, µία κοπέλα κάπως «γεµατούλα»; Πόσες κουβέντες γίνονται σχετικά με την εξωτερική εμφάνιση; Πολλοί ισχυρίζονται πως δεν παίζει ρόλο και δεν θα έπρεπε να παίζει. Άλλοι πάλι, πιστεύουν το αντίθετο. Τελικά, πόσο σημαντική είναι η «πρώτη εντύπωση»;

Τι σηµαίνει «εικόνα του σώµατος»;

Η έννοια της εικόνας του σώματος σχετίζεται με την αντίληψη του ατόμου για την εξωτερική του εμφάνιση και τη σεξουαλική ελκυστικότητα του σώματός. Αποτελεί τη νοητική εικόνα του ατόμου για τον εαυτό του, που είναι απόρροια των προσωπικών εμπειριών και της ιδιοσυγκρασίας του και ποικίλει ανάλογα με το κοινωνικό-πολιτισμικό περιβάλλον στο οποίο ζει και αναπτύσσεται.

Είναι εύλογο κανείς να συµπεράνει, πως η εικόνα του σώµατος, είναι ουσιαστικά η εικόνα της ψυχής µας. Η εικόνα που διαμορφώνει το κάθε άτομο για την εξωτερική του εμφάνιση, είναι η εικόνα που του καθρεπτίζουν οι άλλοι αλλά και τα εκάστοτε πρότυπα της κοινωνίας για το τι θεωρείται «ελκυστικό», «ιδανικό», «όµορφο» κτλ. Ως εκ τούτου, συχνά, η αντίληψή για το σώµα και η εικόνα που έχει κανεις, δεν συνάδει µε αυτήν που έχουν οι άλλοι γύρω του.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια λόγω των διατροφικών διαταραχών έχουν γίνει πολλές έρευνες προκειμένου να γίνει κατανοητό, πως η εξωτερική εμφάνιση επηρεάζεται από την ψυχολογία. Τα αποτελέσματα των ερευνών αυτών έδειξαν πως η χαμηλή αυτοεκτίμηση, τα συναισθηματικά προβλήματα (κατάθλιψη) και η έλλειψη αυτογνωσίας, οδηγούν σε μια καταστροφική σχέση με το σώμα σας. Η εικόνα του σώµατος λοιπόν, είναι µία έννοια υποκειµενική, η οποία δεν βασίζεται στην πραγµατικότητα, γι’ αυτό και έχει ψυχολογική προέλευση. Περιλαµβάνει την αντίληψη, τα συναισθήµατα και τις σωµατικές αισθήσεις του ατόµου για την εικόνα του και δεν σχετίζεται µε την φυσική ελκυστικότητα του σώµατος. Δεν αποτελεί µία στατική, αλλά µία δυναµική έννοια, η οποία µεταβάλλεται µε βάση τη διάθεση του ατόµου και το περιβάλλον στο οποίο ζει και αναπτύσσεται.

Η κοινωνία παίζει μεγάλο ρόλο ανάλογα με τα πρότυπα που παρουσιάζει ως αποδεκτά κάθε φορά. Τα πρότυπα που ακολουθούν τις επιταγές της μόδας τείνουν να είναι περισσότερα αποδεκτά και συμπαθή από το κοινωνικό σύνολο. Αντιθέτως, ένα άτομο που ακολουθεί τα κοινωνικά πρότυπα συνήθως περιθωριοποιείτε. Το ζητούμενο είναι πως θα μπορέσει κάποιος να συμφιλιωθεί με την εξωτερική του εικόνα χωρίς να φτάσει σε ακρότητες;

Τα άτοµα µε αρνητική εικόνα σώµατος συνήθως παρουσιάζουν χαµηλή αυτοπεποίθηση, αισθήµατα ανεπάρκειας και αποτυχίας και χαµηλή εµπιστοσύνη για τον εαυτό τους και τις ικανότητές τους. Συνήθως είναι πιο αποστασιοποιηµένα, αποφεύγουν να συνάψουν στενές σχέσεις -ενώ όταν το κάνουν, κατακλύζονται από άγχος- και παρουσιάζουν φτωχή ανάπτυξη των διαπροσωπικών τους σχέσεων. Πιστεύουν πως η άσχημη εικόνα τους είναι αυτή που φταίει και δεν γίνονται αρεστά στο κοινωνικό τους περιβάλλον. Στο µυαλό τους κυριαρχεί η ιδανική εικόνα και προσπαθούν να βρουν τρόπους να την επιτύχουν, δηµιουργώντας έτσι έναν φαύλο κύκλο απόγνωσης και απελπισίας. Έτσι, η ενασχόληση µε την εξωτερική τους εµφάνιση, τα αποπροσανατολίζει από τα πραγµατικά τους προβλήµατα και τα οδηγεί σε έναν ατέρµονο αγώνα για το τέλειο σώµα που ποτέ δεν επιτυγχάνεται. Δυστυχώς, τα άτομα αυτά εγκλωβίζονται στην εξωτερική τους εμφάνιση και δεν μπορούν να καταλάβουν πως δεν είναι το σώμα που είναι ατελές, αλλά η ψυχή τους.

Γιατί κάποιος ωστόσο μπορεί να γίνει εμμονικός με την εικόνα του σώματος του;

Για ποιο λόγο κάποια άτομα κάνουν το σώμα τους συνώνυμο του εαυτού τους; Ο απώτερος στόχος τους είναι να πειθαρχήσει στο σώµα του µέσω δίαιτας, υπερβολικής άσκησης και νηστείας, προκειµένου να αναλάβει τον έλεγχο και να βρει τρόπους υλοποίησης ενός «φανταστικού» και τέλειου σώµατος. Ο έλεγχος του σώµατος δίνει στο άτοµο αυτοπεποίθηση, αίσθηµα υπεροχής και επιτυχίας και ένα εισιτήριο για κοινωνική και προσωπική αποδοχή.

Το θέμα όμως είναι να καταφέρει κάποιος να μην εγκλωβίζονται σε μια εικόνα που παρουσιάζεται στα ΜΜΕ. Το αδύνατο μοντέλο ή το καλλίγραμμο σώμα ενός άντρα δεν είναι ο εαυτός κάποιου. Η σωστή διατροφή, ο υγιεινός τρόπος ζωής και η άσκηση μπορούν να χαρίσουν μια ωραία εικόνα σε κάποιον. Αλλά δεν ολοκληρώνεται με τον τρόπο αυτό και δεν γίνεται περισσότερο αποδεκτός σε μια παρέα κάποιος επειδή είναι αδύνατος ή όμορφος. Ίσως, έχει περισσότερες πιθανότητες να γίνει αρεστό ένα όμορφο, αδύνατο κορίτσι, με την πρώτη ματιά, αλλά την γίνεται όταν κάποιος το γνωρίζει καλύτερα; Έχει να προσφέρει άλλα πράγματα στην παρέα εκτός της αψεγάδιαστης εξωτερικής εμφάνισης;