Γιατί ο COVID-19 μοιάζει να είναι πιο φιλικός στις γυναίκες;

Κι ενώ η πανδημία βρίσκεται σε έξαρση, εμείς μετά από λίγες, επί της ουσίας, μέρες, αρχίζουμε να παίρνουμε κάπως πιο βαθιές ανάσες, να προσπαθούμε να διώξουμε μακριά το άγχος και να κρατήσουμε κοντά μας την ψυχραιμία και τις οδηγίες των επιστημόνων. Γιατί θέλουμε να καταλάβουμε, να αποκωδικοποιήσουμε και να δούμε αυτή την πολυπόθητη μέρα παλιάς καλής ομαλότητας να επιστρέφει όσο πιο σύντομα γίνεται.

Μέσα στις επισημάνσεις των ειδικών, εντοπίσαμε μια που καθιστά σαφή την πλεονεκτική θέση των γυναικών απέναντι στον COVID-19. Θέλοντας να διαπιστώσουμε αν τελικά το «ασθενές» φύλο, μόνο ασθενές δεν είναι απέναντι στον νέο κορωνοϊό, απευθυνθήκαμε στη Σοφία Καλογήρου, Μαιευτήρα – Χειρουργό, Γυναικολόγο για να μας διασαφηνίσει τα πράγματα.

Ο COVID-19 είναι τελικά πιο φιλικός στις γυναίκες ή ακόμη είναι νωρίς να βγάλουμε συμπεράσματα;

Λιγότερες λοιμώξεις, λιγότερες εισαγωγές στη ΜΕΘ, λιγότεροι θάνατοι. Ο γυναικείος πληθυσμός φαίνεται να επηρεάζεται λιγότερο από το COVID-19.

Κανείς δεν έχει ανοσία στο COVID-19, αλλά όλο και περισσότερα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι οι γυναίκες φαίνεται να αντιμετωπίζουν καλύτερα την ασθένεια, επειδή όχι μόνο υπάρχουν λιγότερες λοιμώξεις, αλλά όταν συμβαίνει, η λοίμωξη προκαλεί λιγότερο συχνά σοβαρά συμπτώματα και θανάτους.

Έτσι λοιπόν από τα μέχρι τώρα στοιχεία, προκύπτει ότι πράγματι ο COVID-19 είναι πιο φιλικός στις γυναίκες.

Αυτό ισχύει για όλες τις ηλικιακές ομάδες; Τι δείχνουν τα διεθνή στοιχεία μέχρι τώρα;

Ας δούμε λίγο τα στατιστικά στοιχεία της Ιταλίας, σε σχέση με το θέμα αυτό, καθώς είναι και η χώρα με τα περισσότερα κρούσματα, αλλά και της Κίνας, χώρα από την οποία ξεκίνησε όλη αυτή η περιπέτεια.

Σύμφωνα με το δελτίο της 23ης Μαρτίου του Ανώτατου Ινστιτούτου Υγείας της Ιταλίας, το 58% των νέων θετικών για το COVID-19 ασθενών είναι άνδρες: 33.399 περιπτώσεις από 57.444 λοιμώξεις. Το ίδιο έγγραφο αναφέρει ότι «η διαφορά στον αριθμό των περιπτώσεων που αναφέρθηκαν κατά φύλο αυξάνεται προοδευτικά υπέρ των ανδρών έως την ηλικιακή ομάδα ≥70-79», ενώ «στην ηλικιακή ομάδα ≥ 90 ετών , το ποσοστό των ασθενών του γυναικείου φύλου, υπερβαίνει εκείνο των ανδρών, γεγονός που οφείλεται πιθανώς στη δημογραφική δομή του πληθυσμού , δηλαδή επειδή οι γυναίκες ζουν περισσότερο.

Οι γυναίκες επίσης φαίνεται να τείνουν προς ένα ευνοϊκότερο αποτέλεσμα της νόσου. Στην έκθεση της 20ής Μαρτίου του ίδιου φορέα υγείας , η οποία περιγράφει τα χαρακτηριστικά των 3.200 ασθενών που πέθαναν και ήταν θετικοί για τον COVID-19 στην Ιταλία, διαβάζουμε ότι το 29,4% των θυμάτων του COVID-19 ήταν γυναίκες και ότι οι γυναίκες που έχασαν τη ζωή τους λόγω της λοίμωξης COVID-19 είναι μεγαλύτερες από τους άνδρες (μέσες ηλικίες: γυναίκες 82 - άνδρες 79). Όπως γνωρίζουμε, η ηλικία είναι επίσης ένας παράγοντας κινδύνου για πιο σοβαρά συμπτώματα της νόσου. Επίσης, σύμφωνα με μια ανάλυση δεδομένων που πραγματοποίησαν τα Κινέζικα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων σε 44.672 περιπτώσεις μόλυνσης, το 2,8% των ανδρών με COVID-19 θα είχε πεθάνει, ενώ η ασθένεια ήταν θανατηφόρα μόνο για 1,7 % των γυναικών.

Βλέπουμε λοιπόν ότι το ηλικιακό φάσμα έχει σημασία, καθώς πρέπει να λάβουμε υπόψη μας, αφενός ότι ο μέσος όρος ζωής του γυναικείου πληθυσμού είναι μεγαλύτερος και αφετέρου ότι τα υποκείμενα προβλήματα υγείας αυξάνονται με την ηλικία.

Σε μια από τις μελέτες που ήρθε στο φως γινόταν λόγος για τον ρόλο των οιστρογόνων και πως αυτά καθιστούν τις γυναίκες ελαφρώς πιο οχυρωμένες; Ποιοι είναι οι πιθανότεροι προστατευτικοί παράγοντες;

Οι ορμόνες του φύλου δρουν ως σημαντικοί διαμορφωτές των ανοσολογικών αποκρίσεων. Για παράδειγμα, να θυμάστε ότι η τεστοστερόνη, η αρσενική σεξουαλική ορμόνη, είναι γενικά ανοσοκατασταλτική, ενώ τα οιστρογόνα, σημαντικές θηλυκές ορμόνες ρύθμισης του φύλου, τείνουν να είναι ανοσοδιεγερτικά.

Μελέτες που δημοσιεύθηκαν το 2016 τεκμηριώθηκαν ότι τα οιστρογόνα παρέχουν προστατευτικά αποτελέσματα σε ζωικά μοντέλα μολυσμένα με στελέχη SARS-CoV, το ίδιο στέλεχος ιού από το οποίο προέκυψε ο κορωναϊός που ήταν υπεύθυνος για το COVID-19. Η ανάλυση της ανοσολογικής απόκρισης δείχνει ότι τα θηλυκά άτομα αναπτύσσουν πιο έντονες και υψηλότερες ανοσολογικές αντιδράσεις στα ιικά αντιγόνα από ότι τα αρσενικά και αυτό το χαρακτηριστικό μπορεί επίσης να καθορίσει μια διαφορετική απόκριση εμβολίου μεταξύ των φύλων.

Επομένως, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχει θέμα φύλου στο COVID-19, το οποίο δεν πρέπει να αγνοείται κατά την αντιμετώπιση αυτής της πανδημίας.

Τα αρσενικά και τα θηλυκά, έχουν σαφείς διαφορές στα χρωμοσώματα του φύλου. Περίπου 1000 γονίδια έχουν χαρτογραφηθεί στο χρωμόσωμα Χ, προς τα 100 μόνο του χρωμοσώματος Υ. Πολλά από τα γονίδια του χρωμοσώματος Χ σχετίζονται με την ανοσία και κωδικοποιούν τις πρωτεΐνες που εμπλέκονται στην ανοσολογική απάντηση παρέχοντας σε γυναίκες που έχουν 2 χρωμοσώματα Χ, αυτούς τους πόρους. Ο βιολογικός σκοπός αυτού του σημαντικού αμυντικού εξοπλισμού των γυναικών οφείλεται στην ανάγκη να διασφαλιστεί η προστασία του είδους, αλλά ως αρνητικό αποτέλεσμα σημαίνει ότι οι γυναίκες αναπτύσσουν μεγαλύτερο αριθμό αυτοάνοσων ασθενειών».

Τι ρόλο παίζει ο τρόπος ζωής που είχαμε και τί μπορούμε να κάνουμε τώρα ως έσχατη λύση για να θωρακιστούμε από τον COVID-19;

Ο τρόπος ζωής που έχουμε υιοθετήσει έως τώρα, μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο ως προς την ανοσολογική μας απάντηση στον κορωνοιό.

Κάπνισμα, αλκοόλ, στρες, κακή διατροφή ,παχυσαρκία, κακός ύπνος, και, κατ’ επέκταση, κακό ανοσοποιητικό, μας κάνουν επιρρεπείς στη νέα αυτή λοίμωξη αλλά και στην έκβαση αυτής, από τη στιγμή που θα νοσήσουμε.

Έτσι λοιπόν, ως έσχατη λύση για να θωρακιστούμε από τον COVID-19, θα πρέπει να αναδιαμορφώσουμε τις καθημερινές μας συνήθειες.

Ας ξεκινήσουμε από τη διατροφή, βελτιώνοντας την και εμπλουτίζοντάς την με τροφές που μας εξασφαλίζουν ικανές ποσότητες σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία απαραίτητα για τον οργανισμό μας.

Εδώ να αναφέρουμε την σημασία των βιταμινών C και D, που έχουν σχετιστεί άμεσα με την προστασία μας από τον COVID-19.

Καταστροφικές συνήθειες όπως το κάπνισμα, άμεσα θα πρέπει να κοπούν αν θέλουμε να προστατεύσουμε τους πνεύμονες, όργανα που επηρεάζονται δραματικά από τον ιό.

Επίσης αν πάσχουμε από χρόνια νοσήματα, όπως υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, καρδιοπάθεια, θα πρέπει να ακολουθούμε με ευλάβεια τις οδηγίες των θεραπόντων ιατρών μας.

Με λίγα λόγια, κάνουμε ότι μπορούμε για να έχουμε άριστη φυσική κατάσταση, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Εάν μια έγκυος έχει συμπτώματα ή ήρθε σε επαφή με κρούσμα και ανησυχεί, ποια βήματα ακριβώς πρέπει να ακολουθήσει;

Μέχρι σήμερα, δεν έχουν αναφερθεί επιστημονικά δεδομένα σχετικά με την ευαισθησία στη μόλυνση από SARS-CoV-2 για τις έγκυες γυναίκες. Η ίδια η εγκυμοσύνη χαρακτηρίζεται από ανοσολογικές και φυσιολογικές αλλαγές που θα μπορούσαν να κάνουν τις μελλοντικές μητέρες πιο ευαίσθητες σε ιογενείς αναπνευστικές λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένης εκείνης από τον νέο κορωναϊό. Η γνώση στην επιστημονική βιβλιογραφία σχετικά με λοιμώξεις που προκαλούνται από άλλους κορωναϊούς ή ιούς της αναπνευστικής οδού, όπως η γρίπη, φαίνεται να υποδεικνύει ότι οι έγκυες γυναίκες μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν πιο σοβαρή μορφή από τον γενικό πληθυσμό. Επί του παρόντος, δεν είναι γνωστό εάν αυτές οι παρατηρήσεις είναι εφαρμόσιμες στη μόλυνση με SARS-CoV-2.

Ο νέος κορωναϊός μεταδίδεται από άτομο σε άτομο μέσω σταγονιδίων αναπνευστικών οδών που παράγονται από μολυσμένους ανθρώπους. Οι εκπεμπόμενου ιοί μπορούν να επιβιώσουν για λίγες ώρες σε μικροσκοπικά σταγονίδια στα χέρια και στις επιφάνειες (όπως λαβές στις πόρτες,

κουμπιά κλπ.). Είναι επομένως πολύ σημαντικό, επίσης, για τις έγκυες γυναίκες να τηρούν τις προληπτικές ενέργειες που συνήθως συνιστώνται για την αποφυγή λοίμωξης στο γενικό πληθυσμό, όπως το πλύσιμο των χεριών συχνά και διεξοδικά και αποφυγή επαφής με ύποπτες ή διαπιστωμένες περιπτώσεις.

Πρόσφατα στοιχεία σχετικά με 18 εγκύους με υποψία ή επιβεβαίωση πνευμονίας COVID-19 δείχνουν ότι η μετάδοση του ιού σε νεογέννητα βρέφη δεν μπόρεσε να ταυτιστεί με εργαστηριακές εξετάσεις. Κανένα από τα παιδιά δεν ήταν θετικό για τον ιό. Επιπλέον, ο ιός δεν ανιχνεύθηκε σε δείγματα αμνιακού υγρού.

Εάν κάποια έγκυος εμφανίσει συμπτώματα που σχετίζονται με το COVID-19 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, πρέπει να επικοινωνήσει με τον ιατρό της, ο οποίος θα της παράσχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τη σωστή αντιμετώπιση της κατάστασης, αποφεύγοντας την απευθείας μετάβαση στα νοσοκομεία αναφοράς ή στα μαιευτήρια.