Γιατί υπάρχουν τόσες πολλές αντικρουόμενες πληροφορίες σχετικά με τη διατροφή;

Σίγουρα θα έχετε ακούσει ότι πρέπει να τρώτε πολλά φρούτα και λαχανικά και από την άλλη μεριά θα έχετε διαβάσει ότι είναι γεμάτα με φυτοφάρμακα. Θα διαβάζετε ότι το κρέας προκαλεί καρκίνο — αλλά την επόμενη μέρα θα ακούσετε για μια δίαιτα αποκλειστικά με βάση το κρέας για απώλεια βάρους.

Κάποιοι θα σας λένε ότι πρέπει να αποφεύγετε τη γλουτένη, τα γαλακτοκομικά, το κρέας, τα μη βιολογικά τρόφιμα, τα επεξεργασμένα τρόφιμα, ακόμη και το αφιλτράριστο νερό και κάποιοι άλλοι ότι όλα αυτά είναι υπερβολές — έτσι θα αρχίσετε να αναρωτιέστε τελικά τι επιτρέπεται να τρώτε

Γιατί όμως οι διατροφικές πληροφορίες είναι τόσο αμφιλεγόμενες;

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να επισημάνουμε είναι ότι ζούμε σε έναν κόσμο όπου όλες οι πληροφορίες είναι εύκολα προσβάσιμες παντού. Και φυσικά αυτό είναι υπέροχο, γιατί μπορούμε να μάθουμε τόσα πολλά δωρεάν, έχοντας άμεσα πρόσβαση σε όσες πληροφορίες θέλουμε.

Αλλά το μειονέκτημα αυτού είναι ότι ο καθένας μπορεί να αναρτήσει οτιδήποτε στο διαδίκτυο και θα μπορούσατε να διαβάζετε «γεγονότα» που είναι εντελώς επινοημένα.

Επομένως, εάν θέλετε να μάθετε για τη διατροφή, πρέπει να βεβαιωθείτε ότι οι πηγές σας είναι αξιόπιστες , γιατί υπάρχουν τόσοι πολλοί αυτοαποκαλούμενοι ειδικοί που δίνουν πραγματικά αμφισβητήσιμες πληροφορίες.

Υπάρχει επίσης αυτός ο κόσμος των influencers που δίνουν συμβουλές διατροφής χωρίς να έχουν καμία γνώση. Αυτό συμβάλλει στη διάδοση ψευδών ισχυρισμών διατροφής εξαιρετικά γρήγορα. Αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να βεβαιωθείτε ότι λαμβάνετε τις πληροφορίες από τις σωστές πηγές και από άτομα που χρησιμοποιούν επιστημονικά στοιχεία.

Όμως ακόμη και στην επιστημονική κοινότητα, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά

Η επιστήμη δεν είναι τόσο απλή

Οι ποιοτικές μελέτες είναι δύσκολο να πραγματοποιηθούν. Στους περισσότερους τομείς της ιατρικής, υπάρχει ένας τύπος μελέτης που θεωρείται πρότυπο για την απόδειξη: η τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή- randomized controlled trial. Στην οποία τα άτομα έχουν τυχαία ενταχθεί στην πειραματική ομάδα, στην ομάδα placebo, ή στην ομάδα ελέγχου.

Η πειραματική ομάδα λαμβάνει το φάρμακο ή ακολουθεί τη διαδικασία. Το φάρμακο της ομάδας placebo έχει καλυφθεί ώστε να προσομοιάζει στο φάρμακο που ερευνάται. Η ομάδα ελέγχου δεν λαμβάνει τίποτε. Εργαστηριακές εξετάσεις ή κλινικές εκτιμήσεις γίνονται σε όλες τις ομάδες.

Τώρα όσον αφορά τη διατροφή, αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να εφαρμοστεί. Στην ιδανική περίπτωση, θα χρειαζόταν να δημιουργηθεί μια τυχαία ομάδα ανθρώπων οι οποίοι θα έτρωγαν μόνο «ανθυγιεινό φαγητό» για όλη τους τη ζωή, ενώ η άλλη ομάδα θα έτρωγε μόνο «υγιεινό φαγητό».

Επίσης προκειμένου οι άνθρωποι να ακολουθήσουν πραγματικά τις δίαιτες, θα πρέπει να παρακολουθούνται αυστηρά από τους ερευνητές για να βεβαιωθούν ότι λένε αλήθεια. Καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής τους, οι ερευνητές θα έπρεπε να αναλύουν διαφορετικούς βιολογικούς δείκτες, να σημειώνουν την παρουσία ή την απουσία ασθενειών και να καθιερώνουν δεσμούς μεταξύ αυτών των αποτελεσμάτων και της διατροφής τους.

Όπως όμως λοιπόν γίνεται αντιληπτό όλο αυτό δεν θα λειτουργούσε σχεδόν ποτέ.

Επιπλέον το να αναγκάζουμε τους ανθρώπους να ακολουθούν μια συγκεκριμένη δίαιτα κάθε μέρα για το υπόλοιπο της ζωής τους είναι αρκετά δύσκολο. Αλλά ακόμη και αν ήταν σε θέση να το κάνουν, θα ήταν ανήθικο, διότι γνωρίζουμε ήδη ότι τα φρέσκα τρόφιμα είναι πιο υγιεινά από τα επεξεργασμένα.

Από την άλλη μεριά έχουμε τις μελέτες παρατήρησης , οι οποίες παρακολουθούν άτομα που ήδη τρώνε με έναν συγκεκριμένο τρόπο και μας παρέχουν αρκετές πληροφορίες. Ωστόσο, αυτές οι μελέτες δεν είναι πάντα ιδανικές.

Πρώτα απ 'όλα, οι περισσότερες μελέτες παρατήρησης βασίζονται σε έρευνες τροφίμων που οι συμμετέχοντες συμπληρώνουν μόνοι τους. Αυτό είναι προφανώς ανακριβές - οι περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται να θυμηθούν τι έφαγαν στο τελευταίο τους γεύμα, επομένως το να θυμούνται κάθε τρόφιμο φαίνεται αρκετά δύσκολο. Μερικοί λένε επίσης ψέματα για το τι πραγματικά τρώνε από φόβο μήπως κριθούν.

Δεύτερον, οι μελέτες παρατήρησης δεν είναι τυχαιοποιημένες, επομένως ορισμένες ομάδες ανθρώπων μπορεί να έχουν κοινά χαρακτηριστικά που δεν συνδέονται άμεσα με το τι καταναλώνουν. Για παράδειγμα, ίσως οι ομάδες χορτοφάγων να καπνίζουν λιγότερο, να ασκούνται περισσότερο και να έχουν υψηλότερο εισόδημα, και ίσως αυτός είναι ο λόγος που φαίνεται να είναι πιο υγιείς, και όχι επειδή δεν τρώνε κρέας.

Ακόμα κι αν οι ερευνητές προσπαθήσουν να λάβουν υπόψη αυτούς τους παράγοντες, μπορεί να επηρεάσουν το αποτέλεσμα των μελετών και, επομένως, τις προκύπτουσες διατροφικές συστάσεις.

Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα με τη διατροφική έρευνα είναι ότι μεγάλο μέρος της χρηματοδοτείται από βιομηχανίες τροφίμων που προφανώς ανησυχούν για το αποτέλεσμα της μελέτης. Γενικά, οι μελέτες που χρηματοδοτούνται από τον κλάδο έχουν αποτελέσματα που είναι πιο ευνοϊκές για τον κλάδο .

Το φαγητό (και οι άνθρωποι!) είναι πολύπλοκα

Ένα τρόφιμο αποτελείται από διαφορετικά συστατικά : θρεπτικά συστατικά, βιταμίνες, μέταλλα, νερό, φυτικές ίνες, πολυφαινόλες… η λίστα συνεχίζεται. Όλα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους φυσικά και χημικά, δίνοντας συγκεκριμένες ιδιότητες στα τρόφιμα. Αυτές οι αλληλεπιδράσεις καθορίζουν τα οφέλη για την υγεία και τις φυσιολογικές επιδράσεις του τροφίμου .

Εάν απομονώσουμε κάθε ένωση, θα συμπεριφέρονται διαφορετικά από ό,τι μέσα σε ένα ολόκληρο τρόφιμο. Βασικά, ένα τρόφιμο είναι κάτι περισσότερο από το άθροισμα των θρεπτικών του συστατικών — ωστόσο ορισμένες μελέτες εξετάζουν τον αντίκτυπο συγκεκριμένων μεμονωμένων θρεπτικών συστατικών και εξάγουν συμπεράσματα από αυτό. Αυτό μπορεί να προκαλέσει σύγχυση σχετικά με τον παράγοντα υγείας αυτών των θρεπτικών συστατικών. Για παράδειγμα, η φρουκτόζη στα φρούτα είναι υγιεινή ενώ αυτή στη σόδα όχι , επομένως είναι δύσκολο να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με τη φρουκτόζη συγκεκριμένα.

Ακόμα κι αν δούμε δύο φαινομενικά παρόμοια είδη διατροφής, όπως μια σπιτική πίτσα και μια πίτσα από φαστ φουντ, οι διατροφικές ιδιότητες μπορεί να διαφέρουν πολύ , αυξάνοντας τη σύγχυση.

Ένα άλλο πράγμα που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η πολυπλοκότητα των ανθρώπων . Οι άνθρωποι μπορούν να τρώνε πολύ παρόμοια γεύματα και να έχουν εντελώς διαφορετικές αντιδράσεις. (Παράπλευρη σημείωση— γι' αυτό είναι πολύ σημαντικό να συνεργαστείτε με κάποιον που κατανοεί τις συγκεκριμένες ανάγκες σας)

Αυτός είναι ο λόγος που ορισμένοι άνθρωποι θα ενθουσιαστούν με την κετογονική διατροφή, ενώ άλλοι θα πουν ότι η vegan διατροφή τους έσωσε. Μπορεί επίσης να υπάρχει ένα σύστημα πεποιθήσεων γύρω από το φαγητό, όπως το να έχεις ακούσει ορισμένα πράγματα για τη διατροφή από τη γέννησή σου, να διαιωνίζει τις οικογενειακές συνήθειες και παραδόσεις κ.λπ. Όλα αυτά μπορούν να επηρεάσουν τις απόψεις μας για τη διατροφή και τροφοδοτούν τη «διαμάχη».

Τι θα μπορούσατε να κάνετε λοιπόν;

Είναι σημαντικό να έχετε ανοιχτό και επικριτικό μυαλό όταν πρόκειται για τις διατροφικές πληροφορίες που διαβάζετε. Βεβαιωθείτε ότι οι πηγές από τις οποίες λαμβάνετε τις πληροφορίες είναι αξιόπιστες και βασισμένες στην επιστήμη. Να είστε ιδιαίτερα επικριτικοί όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να σας πουλήσουν κάτι, ειδικά όταν φαίνεται πολύ καλό για να είναι αληθινό.

Γενικά, η ισορροπία και το μέτρο είναι το κλειδί. Το «πάντα» και το «ποτέ» σπάνια είναι σωστά όσον αφορά τη διατροφή.

Υγιεινή διατροφή σημαίνει να τρώτε μια ποικιλία από ολόκληρα, υγιεινά τρόφιμα και να έχετε νόστιμα αλλά ισορροπημένα γεύματα. Ορισμένα τρόφιμα είναι πιο υγιεινά από άλλα και θα πρέπει να αποτελούν τα περισσότερα γεύματά σας (φρούτα και λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, άπαχες πρωτεΐνες, ξηροί καρποί και σπόροι...), αλλά μπορεί να υπάρξει χώρος για οποιαδήποτε τροφή σας αρέσει. Οποιαδήποτε περιοριστική δίαιτα καλό είναι να αποφεύγεται.

Πέρα από την υγιεινή διατροφή, είναι σημαντικό να διατηρήσετε μια υγιή σχέση με το φαγητό, να αποκτήσετε τη σωστή νοοτροπία για την υγιεινή διατροφή, να είστε σωματικά δραστήριοι και να φροντίζετε την ψυχική σας υγεία.