Παγκόσμια Ημέρα Θυρεοειδούς: Μια «ακτινογραφία» του αδένα που είναι το Α & Ω για το ευ ζην

Ο θυρεοειδής είναι ένας αδένας σε σχήμα πεταλούδας που βρίσκεται στη βάση του λαιμού και είναι επιφορτισμένος με το έργο της παραγωγής των θυρεοειδικών ορμονών, οι οποίες, μεταξύ άλλων, συμβάλλουν στη ρύθμιση του μεταβολισμού, στον έλεγχο της θερμοκρασίας του σώματος και επηρεάζουν τον ρυθμό της καρδιάς. Με αφορμή την σημερινή ημέρα, απευθυνθήκαμε στον Ενδοκρινολόγο - Διαβητολόγο και Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Οξφόρδης (D.Phil.), κο Κωνσταντίνο Μανωλόπουλο, ο οποίος μας μίλησε για τις πιο συχνές παθήσεις του θυρεοειδούς, τα συμπτώματά τους και τον ρόλο της κληρονομικότητας ως «πυροδοτητή» στην πλειονότητα των περιστατικών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κος Μανωλόπουλος είναι Επιστημονικός Συνεργάτης στο Κέντρο Διαβήτη, Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού του Πανεπιστημίου Οξφόρδης.

Οι παθήσεις του θυρεοειδούς εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα τα τελευταία χρόνια. Πώς εξηγείται αυτή η αύξηση των περιστατικών;

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι εύκολη, καθώς επιστημονικά δεν είναι ξεκάθαρο ποιοι παράγοντες ευθύνονται ακριβώς για τη ραγδαία αύξηση των παθήσεων του θυρεοειδούς. Αυτό που έχει αλλάξει σίγουρα τα τελευταία χρόνια είναι ότι ελέγχουμε τον θυρεοειδή μας πολύ πιο τακτικά, π.χ. στο πλαίσιο του ετήσιου check up. Επίσης, οι μετρήσεις που κάνουμε γίνονται όλο και πιο ακριβείς. Έτσι, μπορούμε να διαγνώσουμε παθήσεις του θυρεοειδούς σε πολύ πιο αρχικό στάδιο και με μεγαλύτερη ακρίβεια από ότι παλαιότερα.

Ποιος ο ρόλος της κληρονομικότητας στην εμφάνιση των παθήσεων του θυρεοειδούς;

Στις συχνότερες παθήσεις του θυρεοειδούς, δηλ. στα αυτοάνοσα νοσήματα και τους όζους, η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο. Η προδιάθεση σε αυτές τις παθήσεις ορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τα γονίδια. Έτσι, είναι τυπικό σε μια οικογένεια τα περισσότερα μέλη της να εμφανίζουν κάποιο νόσημα θυρεοειδούς, π.χ. μια πολυοζόδη βρογχοκήλη.

Τι περιλαμβάνει ο προληπτικός έλεγχος για τις παθήσεις θυρεοειδούς; Η ύπαρξη κληρονομικότητας επιβάλλει έναν πιο συχνό έλεγχο του θυρεοειδούς;

Ο προληπτικός έλεγχος περιλαμβάνει εξετάσεις αίματος και έναν υπέρηχο θυρεοειδούς. Οι εξετάσεις αίματος ελέγχουν την λειτουργία του αδένα, δηλ. αν υπάρχει υπερ- ή υποθυρεοειδισμός. Ο υπέρηχος εξετάζει τη δομή του αδένα, δηλ. αν υπάρχουν όζοι ή κάποια φλεγμονή. Όταν υπάρχει κληρονομικότητα καλό είναι ο προληπτικός έλεγχος να γίνεται σε τακτικά διαστήματα.

Ποια είναι τα συνήθη συμπτώματα που «θορυβούν» τους ασθενείς, ώστε να απευθυνθούν στον ειδικό;

Τα συμπτώματα ποικίλουν ανάλογα με την πάθηση. Για παράδειγμα, όταν υπάρχει υποθυρεοειδισμός τυπικά συμπτώματα περιλαμβάνουν κόπωση, ατονία, αύξηση βάρους, δυσανεξία στο κρύο και κατακράτηση υγρών. Στον υπερθυρεοειδισμό έχουμε ταχυπαλμίες, αίσθημα άγχους χωρίς λόγο, απώλεια βάρους, εφίδρωση και τρέμουλο των άκρων. Όταν υπάρχουν όζοι μπορεί να αισθανόμαστε ενόχληση στο λαιμό μας, ένα αίσθημα κόμπου, δυσκολία στην κατάποση και, σε κάποιες περιπτώσεις, δύσπνοια.

Οι παθήσεις του θυρεοειδούς δείχνουν μια «προτίμηση» στο γυναικείο φύλο και ιδίως οι όζοι θυρεοειδούς που ανευρίσκονται σε μεγάλο ποσοστό του γυναικείου πληθυσμού. Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια για την πρωτοποριακή αντιμετώπιση όζων θυρεοειδούς χωρίς χειρουργείο με θεραπευτικό υπέρηχο που εφαρμόζετε στο ιατρείο σας;

Ο θεραπευτικός υπέρηχος είναι μια μη-επεμβατική μέθοδος ρομποτικής ιατρικής για τη θεραπεία των καλοηθών όζων του θυρεοειδούς που τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται με μεγάλη επιτυχία σε πολλές χώρες του κόσμου. Ενδείκνυται όταν ο όζος είναι αρκετά μεγάλος ή αυξάνεται σταθερά σε μέγεθος, αν προκαλεί τοπικά συμπτώματα στην κατάποση ή αναπνοή, ή αν υπάρχει θέμα αισθητικής στον λαιμό του ασθενή. Μπορεί επίσης να αντικαταστήσει τη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο στις περιπτώσεις καλοήθων όζων που προκαλούν υπερθυρεοειδισμό.

Κατά τη διάρκεια της θεραπείας κατευθύνουμε μια δέσμη υπερήχου στον όζο που θεραπεύουμε με αποτέλεσμα να δημιουργείται εκεί θερμότητα. Αυτό οδηγεί σε καυτηριασμό του ιστού και εν τέλει σε συρρίκνωση του όζου. Είναι μια θεραπεία που γίνεται εντελώς μη-επεμβατικά, χωρίς τομές και ουλές στο δέρμα, και που είναι απολύτως ασφαλής. Το βασικό πλεονέκτημα είναι ότι ο υπόλοιπος θυρεοειδής δεν επηρεάζεται από τη θεραπεία και διατηρεί τη λειτουργία του κανονικά. Επίσης, δεν υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος χρόνος ανάρρωσης και μετά τη θεραπεία μπορούμε να επιστρέψουμε άμεσα στην καθημερινότητα μας.

Υπάρχει πρόληψη στις παθήσεις του θυρεοειδούς; Μπορούμε με αλλαγές στη διατροφή ή τον γενικότερο τρόπο ζωής μας να αποτρέψουμε την μελλοντική εκδήλωση προβλημάτων στη λειτουργία του θυρεοειδούς;

Σε γενικές γραμμές είναι δύσκολο να επηρεάσουμε τον θυρεοειδή μας, και τα επιστημονικά δεδομένα σε ό,τι αφορά τον ρόλο της διατροφής και γενικότερα του τρόπου ζωής μας σε σχέση με την πρόληψη παθήσεων του θυρεοειδή δεν είναι ξεκάθαρα. Σε κάποιες συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπου υπάρχει προδιάθεση λόγω κληρονομικότητας, καλό είναι να αποφεύγεται η αυξημένη κατανάλωση ιωδίου, π.χ. μέσω διατροφικών συμπληρωμάτων. Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να συμβουλεύεται κανείς τον/την ενδοκρινολόγο του, ώστε να έχει σωστή και εξατομικευμένη ενημέρωση.

Για περισσότερες πληροφορίες και επιστημονικά εμπεριστατωμένη πληροφόρηση για όλα τα θέματα υγείας που αφορούν την ενδοκρινολογία, τον διαβήτη και τον μεταβολισμό μπείτε στο https://endokrinologia.gr/ ή καλέστε τον Μανωλόπουλο στο 2160026799.

Info
Ο Δρ. Κωνσταντίνος Μανωλόπουλος σπούδασε Ιατρική στα Πανεπιστήμια Bochum και Düsseldorf Γερμανίας, όπου αποφοίτησε το 2004. Ακολούθησε μετεκπαίδευση στην Ενδοκρινολογία, Διαβητολογία και Γενική Εσωτερική Παθολογία στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Bochum Γερμανίας. Το 2007 εγκαταστάθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο όπου έγινε Επιστημονικός Συνεργάτης στο Κέντρο Διαβήτη, Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού (Oxford Centre for Diabetes, Endocrinology and Metabolism) του Πανεπιστημίου Οξφόρδης. Από το 2007 μέχρι το 2011 εκπόνησε διδακτορική διατριβή με θέμα τον ανθρώπινο μεταβολισμό, και το 2011 έγινε Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Οξφόρδης (D.Phil.).

Διαβάστε το πλήρες βιογραφικό του εδώ