WELL BEING ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Το δίλημμα της σύγχρονης διατροφής: Είναι καλύτερο να τρώμε κρέας, να είμαστε vegan ή κάτι ενδιάμεσο;


Τζουλιάννα Καρνέζη

1 Νοεμβρίου 2022

Το δίλημμα της σύγχρονης διατροφής: Είναι καλύτερο να τρώμε κρέας, να είμαστε vegan ή κάτι ενδιάμεσο;
pexels
Πολλοί vegans πιστεύουν ότι το κρέας καταστρέφει τον πλανήτη. Αλλά από την άλλη μεριά οι κρεατοφάγοι συχνά υποστηρίζουν ότι η εγκατάλειψη των ζωικών τροφών οδηγεί σε διατροφικές ελλείψεις. Και οι δύο πλευρές λένε ότι η προσέγγισή τους είναι πιο υγιής. Τι λέει όμως η επιστήμη;

Βάλτε μια ομάδα vegans και λάτρεις της Paleo diet σε μια παρέα και θα δείτε πως θα ξεκινήσουν να μαλώνουν για το φαγητό. «Το κρέας προκαλεί καρκίνο!», «Χρειάζεστε κρέας για τη B12», «Η παραγωγή κρέατος οδηγεί στην κλιματική αλλαγή!», «Το επεξεργασμένο φαγητό χωρίς κρέας είναι εξίσου κακό». Ας πούμε απλώς ότι, όταν πρόκειται για τη συζήτηση μεταξύ των vegan και των κρεατοφάγων, οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές σκέψεις και πολλές φορές τις εκφράζουν έντονα.

Όμως ποιος έχει δίκιο; Και ποια προσέγγιση είναι κατάλληλη για εσάς; Όπως αποδεικνύεται, οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις είναι διαφορετικές. Σε αυτό το άρθρο, θα βρείτε την άποψή μου για τους χορτοφάγους και κρεατοφάγους, η οποία μπορεί να σας εκπλήξει, ανάλογα με τις προσωπικές σας πεποιθήσεις.

Τα οφέλη για την υγεία των χορτοφάγων έναντι των παμφάγων

Πολλοί άνθρωποι υποθέτουν ότι ένα από τα μεγάλα οφέλη της διατροφής μόνο με φυτά είναι η εξής: Μειώνει τον κίνδυνο για ασθένειες. Και μια σειρά από μελέτες το υποστηρίζουν.

Για παράδειγμα, όταν ερευνητές στο Βέλγιο ρώτησαν σχεδόν 1500 vegan, χορτοφάγους, ημι-χορτοφάγους και παμφάγους σχετικά με την πρόσληψη τροφής, διαπίστωσαν ότι τα άτομα που έτρωγαν πλήρως φυτικά είχαν υψηλότερη βαθμολογία στον Δείκτη Υγιεινής Διατροφής, που είναι ένα μέτρο της διατροφικής ποιότητας.

Τα παμφάγα άτομα, σημείωσαν τη χαμηλότερη βαθμολογία στον Δείκτη Υγιεινής Διατροφής και οι άλλες ομάδες σημείωσαν κάπου στη μέση. Οι κρεατοφάγοι ήταν επίσης πιο πιθανό από άλλες ομάδες να είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.

Άλλες έρευνες έχουν επίσης συνδέσει τις χορτοφαγικές δίαιτες με καλύτερους δείκτες υγείας, που κυμαίνονται από την αρτηριακή πίεση έως την περίμετρο της μέσης. Άρα έχει κλείσει η υπόθεση; Πρέπει όλοι να σταματήσουμε να τρώμε μπριζόλες, να πίνουμε λάτε και να φτιάχνουμε ομελέτες; Όχι απαραίτητα.

Και αυτό γιατι εάν ακολουθήσετε μια διατροφή πλούσια στις παρακάτω τροφές και ομάδες τροφίμων, πιθανότατα δεν έχει τόση σημασία αν συμπεριλάβετε ή αποκλείσετε ζωικά προϊόντα:

  • Ελάχιστα επεξεργασμένα ολόκληρα τρόφιμα

  • Φρούτα και λαχανικά

  • Τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες (από φυτά ή ζώα)

  • Δημητριακά ολικής αλέσεως, φασόλια και όσπρια και/ή αμυλούχοι κόνδυλοι (για άτομα που τρώνε αμυλούχους υδατάνθρακες)

  • Ξηροί καρποί, σπόροι, αβοκάντο, εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και άλλα υγιή λίπη (για άτομα που τρώνε πρόσθετα λίπη)

Από τα τρόφιμα που μόλις αναφέραμε, οι περισσότεροι άνθρωποι -και μιλάμε για περισσότερο από το 90 τοις εκατό- δεν καταναλώνουν αρκετά από μια κατηγορία συγκεκριμένα: φρούτα και λαχανικά. Λιγότερο από το 10 τοις εκατό των ανθρώπων, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου Νοσημάτων, τρώνε 1,5 έως 2 φλιτζάνια φρούτα και 2 έως 3 φλιτζάνια λαχανικά την ημέρα.

Επιπλέον, άλλες έρευνες έχουν βρει ότι τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα (σκέψου πατατάκια, παγωτό, αναψυκτικό κ.λπ.) αποτελούν πλέον σχεδόν το 60% όλων των θερμίδων που καταναλώνονται στις ΗΠΑ.

Επίσης ειναι σημαντικό να σημειώσω πως τα άτομα που τρώνε πλήρως φυτική διατροφή σκοράρουν υψηλότερα στον Δείκτη Υγιεινής Διατροφής όχι επειδή σταματάνε το κρέας, αλλά επειδή τρώνε περισσότερα ολόκληρα φυτικά τρόφιμα, όπως λαχανικά, φρούτα, φασόλια, ξηρούς καρπούς και σπόρους και ελάχιστα επεξεργασμένα.

Δεδομένου ότι χρειάζεται δουλειά—διάβασμα ετικετών, προετοιμασία φαγητού, έλεγχος μενού—για να ακολουθήσουν αυτό το στυλ διατροφής, μπορεί επίσης να έχουν μεγαλύτερη επίγνωση της πρόσληψης τροφής τους, κάτι που οδηγεί σε πιο υγιεινές επιλογές. Τα άτομα που τρώνε φυτά τείνουν επίσης να κοιμούνται περισσότερο και να βλέπουν λιγότερη τηλεόραση, κάτι που μπορεί επίσης να ενισχύσει την υγεία.

Και οι κρεατοφάγοι σκοράρουν χαμηλότερα όχι επειδή τρώνε κρέας, αλλά λόγω της χαμηλής πρόσληψης ολόκληρων τροφίμων όπως ψάρια και θαλασσινά, φρούτα, φασόλια, ξηροί καρποί και σπόροι. Έχουν επίσης υψηλότερη πρόσληψη επεξεργασμένων τροφίμων και νατρίου. Άλλες έρευνες δείχνουν ότι οι κρεατοφάγοι τείνουν επίσης να πίνουν και να καπνίζουν περισσότερο από εκείνους που τρώνε φυτά.

Με άλλα λόγια, το κρέας μπορεί να μην είναι το μοναδικό πρόβλημα. Από την άλλη πλευρά, μια διατροφή πλούσια σε «τροφές» υψηλής επεξεργασίας και ουσιαστικά φτωχή από ολόκληρα, φυτικά τρόφιμα, είναι πρόβλημα, ανεξάρτητα από το αν το άτομο που ακολουθεί αυτή τη δίαιτα δεν τρώει καθόλου ή τρώει λίγο ή πολύ κρέας.

Το κρέας προκαλεί καρκίνο;

Εδώ και χρόνια, ακούμε ότι η κατανάλωση κρέατος αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο, ειδικά όταν πρόκειται για κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας. Και όντως η έρευνα δείχνει ότι το κόκκινο και το επεξεργασμένο κρέας μπορεί να αυξήσουν το κίνδυνο καρκίνου σε μερικούς ανθρώπους.

Επιπλέον το επεξεργασμένο κρέας, καθώς και το απανθρακωμένο ή μαυρισμένο κόκκινο κρέας μπορούν να εισαγάγουν μια σειρά από δυνητικά καρκινογόνες ενώσεις στο σώμα μας.

Πριν από αρκετά χρόνια, μετά από ανασκόπηση περισσότερων από 800 μελετών, ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, καθόρισε ότι κάθε ημερήσια μερίδα 50 γραμμαρίων επεξεργασμένου κρέατος- περίπου η ποσότητα ενός χοτ ντογκ ή έξι φέτες μπέικον- αύξησε τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου κατά 18%.

Κατέταξαν λοιπόν το κόκκινο κρέας ως «πιθανώς καρκινογόνο» και το επεξεργασμένο κόκκινο κρέας ως «καρκινογόνο», τοποθετώντας το στην ίδια κατηγορία με το κάπνισμα και το αλκοόλ.

Άρα όχι άλλο μπέικον, σαλάμι ή χοτ ντογκ, σωστά; Και πάλι, ίσως όχι. Πρώτον, θέλω να είμαι ξεκάθαρη: Προσωπικά δεν τρώω καθόλου κρέας και δεν θεωρώ το επεξεργασμένο κρέας υγιεινή τροφή. Όμως το κρέας κανονικά τοποθετείται στην κατηγορία «τρώω λιγότερο». Αλλά το «τρώτε λιγότερο» δεν είναι το ίδιο με το « μην τρώτε ποτέ».

Τέλος, το πόσο το κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας αυξάνουν τον κίνδυνο για ασθένειες εξαρτάται και από άλλες συνήθειες του τρόπου ζωής - όπως η άσκηση, ο ύπνος και το άγχος - καθώς και από άλλες τροφές που καταναλώνετε.

Ο ποιοτικός ύπνος, η τακτική άσκηση, η αποφυγή του καπνίσματος και η κατανάλωση μιας διατροφής πλούσιας σε λαχανικά, φρούτα και άλλα ολόκληρα τρόφιμα μπορούν να μετριάσουν τον κίνδυνο.

Είναι το επεξεργασμένο κρέας η καλύτερη επιλογή; Οχι. Πρέπει να σταματήσετε εντελώς να τρώτε μπέικον ή ζαμπόν; Οχι. Εάν δεν έχετε ηθικά ζητήματα με την κατανάλωση ζώων, δεν χρειάζεται να απαγορεύσετε το κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας από τη διατροφή σας. Απλώς αποφύγετε να αντικαταστήσετε άλλα υγιεινά τρόφιμα με κρέας και προσπαθήστε να το καταναλώνετε με μέτρο.

Σκεφτείτε το πιο απλά. Αντί να τρώτε λιγότερο κρέας, μπορείτε να ξεκινήσετε τρώγοντας περισσότερα φρούτα και λαχανικά. Στη συνέχεια, μπορείτε να αλλάξετε τον τρόπο που μαγειρεύετε το κρέας, ειδικά τον τρόπο που το ψήνετε. Και μετά, αν θέλετε να συνεχίσετε, μπορείτε να εξετάσετε τη μείωση της πρόσληψης επεξεργασμένου και κόκκινου κρέατος.

Εντάξει, αλλά τουλάχιστον τα φυτά είναι καλύτερα για τον πλανήτη. Σωστά; Η απάντηση, για άλλη μια φορά, είναι αρκετά λεπτή.

Σε γενικές γραμμές τα ζώα παράγουν απόβλητα και αέρια μεθανίου που συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή. Η εκτροφή ζώων για σφαγή απαιτεί πολλούς πόρους και δημιουργεί πολλά απόβλητα. Για αυτούς τους λόγους, ένα γραμμάριο πρωτεΐνης από βοδινό κρέας παράγει περίπου 7,5 φορές περισσότερο άνθρακα από ό,τι ένα γραμμάριο πρωτεΐνης από φυτά. Τα βοοειδή συμβάλλουν στο 70% περίπου του συνόλου των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στη γεωργία, ενώ όλα τα φυτά μαζί συμβάλλουν μόλις στο 4%.

Αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να εγκαταλείψετε εντελώς το κρέας για να σώσετε τον πλανήτη. (Εκτός, φυσικά, αν το θέλετε.) Αντ αυτού θα μπορούσατε να δοκιμάσετε οποιαδήποτε από τις παρακάτω στρατηγικές.

5 τρόποι για να μειώσετε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της διατροφής σας

Περιορίστε την πρόσληψη κρέατος

Εξετάστε το ενδεχόμενο να περιορίσετε την κατανάλωσή σας σε 30 με 100 γρμαμμάρια κρέατος ή πουλερικών την ημέρα και την κατανάλωση όλων των ζωικών προϊόντων σε όχι περισσότερο από το 10 τοις εκατό των συνολικών θερμίδων.

Για τους περισσότερους ανθρώπους, αυτή η στρατηγική θα μειώσει την πρόσληψη κρέατος περισσότερο από το μισό. Η αντικατάσταση του κρέατος με όσπρια, ρίζες, δημητριακά ολικής αλέσεως, μανιτάρια και σπόρους προσφέρει το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό όφελος.

Επιλέξτε βιώσιμο εκτρεφόμενο κρέας, αν είναι δυνατόν

Τα ζώα ζωοτροφών συχνά τρέφονται με καλαμπόκι και σόγια, τα οποία γενικά καλλιεργούνται ως μονοκαλλιέργειες με μεγάλη λίπανση. (Η μονοκαλλιέργεια χρησιμοποιεί την ίδια καλλιέργεια στο ίδιο έδαφος, χρόνο με τον χρόνο).

Και αυτού του είδους οι καλλιέργειες οδηγούν σε εκπομπές υποξειδίου του αζώτου, ένα αέριο του θερμοκηπίου.

Αλλά τα βοοειδή που επιτρέπεται να βόσκουν χόρτα (που απαιτεί σημαντική έκταση γης), προσφέρουν μια πιο βιώσιμη επιλογή, ειδικά εάν μπορείτε να αγοράσετε το κρέας τοπικά.

Τρώτε περισσότερα γεύματα στο σπίτι

Τα σπιτικά γεύματα απαιτούν λιγότερη συσκευασία από τα εμπορικά παρασκευασμένα και τείνουν επίσης να οδηγούν σε λιγότερα απόβλητα τροφίμων.

Αγοράστε τοπικά τρόφιμα

Εκτός από τη μείωση των μιλίων μεταφοράς, οι τοπικές καλλιέργειες τείνουν επίσης να είναι μικρότερες και πιο διαφοροποιημένες. Τα λαχανικά που καλλιεργούνται στο έδαφος παράγουν επίσης λιγότερες εκπομπές από τα λαχανικά που καλλιεργούνται σε θερμοκήπια που χρησιμοποιούν τεχνητό φως και πηγές θέρμανσης.

Τέλος το πιο σημαντικό είναι να δημιουργήσετε συνήθειες που βελτιώνουν τη σωματική και ψυχική σας υγεία, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα, σας βοηθούν να διαχειρίζεστε καλύτερα το άγχος και έχουν βιώσιμα αποτελέσματα.

Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.