Πώς η υγεία του εντέρου επηρεάζει την κατάθλιψη και τι μπορείς να κάνεις;
Τζουλιάννα Καρνέζη
17 Μαΐου 2023
Εάν εσείς ή κάποιος που αγαπάτε αντιμετωπίζετε κατάθλιψη, μπορεί να είναι χρήσιμο να γνωρίζετε ότι τα πιο πρόσφατα στοιχεία υποδηλώνουν σύνδεση μεταξύ της υγείας του εντέρου και της κατάθλιψης. Αλλά πώς ακριβώς επηρεάζουν τα βακτήρια στο έντερό σας την ψυχική υγεία και μπορεί μια συγκεκριμένη διατροφή να βοηθήσει στη βελτίωση των προβλημάτων όπως η κατάθλιψη και το άγχος;
Η σύνδεση εντέρου-εγκεφάλου
Ο εγκέφαλος και το έντερο σας συνδέονται με ένα αμφίδρομο σύστημα επικοινωνίας που ονομάζεται άξονας εντέρου-εγκεφάλου. Ο γαστρεντερικός σωλήνας δεν είναι απλώς ένας μακρύς σωλήνας μέσω του οποίου πέπτεται η τροφή. Έχει το δικό του περίπλοκο νευρικό σύστημα που ονομάζεται εντερικό νευρικό σύστημα (ENS), το οποίο εξηγεί γιατί αναφερόμαστε στο έντερο ως «δεύτερος εγκέφαλος».
Ο άξονας εντέρου-εγκεφάλου συνδέει το εντερικό νευρικό σύστημα και το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ), επιτρέποντας στο έντερό σας να επικοινωνεί με τον εγκέφαλο και το αντίστροφο. Πώς όμως επικοινωνούν αυτά τα δύο όργανα; Η έρευνα δείχνει ότι το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο με τρεις κύριους τρόπους:
- Οδός πνευμονογαστρικού νεύρου: Οι χημικές ουσίες που παράγονται από βακτήρια του εντέρου μπορούν να στείλουν σήματα στον εγκέφαλό σας μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου, το οποίο εκτείνεται από το κόλον στον εγκέφαλό σας.
- Νευροενδοκρινική οδός : Ορισμένα βακτήρια του εντέρου παράγουν ένα αμινοξύ που ονομάζεται τρυπτοφάνη, ένα σημαντικό δομικό στοιχείο για νευροδιαβιβαστές όπως η σεροτονίνη, που επηρεάζουν τη διάθεση.
- Ανοσορυθμιστική οδός : Τα βακτήρια του εντέρου αλληλεπιδρούν με το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματός σας επικοινωνώντας με τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος.
Επηρεάζει η υγεία του εντέρου την κατάθλιψη;
Υπάρχουν όλο και περισσότερα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η υγεία του εντέρου μπορεί να παίζει ρόλο στη διαχείριση και ακόμη και στην πρόληψη προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη. Έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα με κατάθλιψη έχουν διαφορετικά μικρόβια στο έντερο από τα άτομα χωρίς κατάθλιψη.
Μια μελέτη παρατήρησης του 2019 διαπίστωσε ότι τα άτομα με κατάθλιψη είχαν μειωμένα επίπεδα Coprococcus και Dialister , σε σύγκριση με άτομα που ανέφεραν καλύτερη ποιότητα ζωής. Όσοι είχαν κατάθλιψη είχαν επίσης βακτήρια που σχετίζονται με τη νόσο του Crohn.
Μια ξεχωριστή μελέτη βρήκε χαμηλότερα επίπεδα των βακτηρίων Bifidobacterium και Lactobacillus σε άτομα με κατάθλιψη, σε σύγκριση με εκείνα που δεν είχαν.
Οι ειδικοί εξακολουθούν να προσπαθούν να καταλάβουν πώς το μικροβίωμα του εντέρου επηρεάζει την κατάθλιψη, αλλά μια κύρια θεωρία περιλαμβάνει τη σεροτονίνη.
Η σεροτονίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής - ένας χημικός αγγελιοφόρος - που βοηθά στη ρύθμιση της διάθεσης και προάγει τα συναισθήματα ευτυχίας. Η έρευνα δείχνει ότι το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα σεροτονίνης , τα οποία οι επιστήμονες έχουν από καιρό συσχετίσει με την κατάθλιψη.
Μπορεί η αλλαγή της διατροφής σας να βοηθήσει στην κατάθλιψη;
Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι η διατροφή μας θα μπορούσε να έχει καθοριστική επίδραση στην ψυχική μας υγεία, χάρη στην επίδρασή της στο μικροβίωμα του εντέρου.
Ακολουθώντας συγκεκριμένες δίαιτες θα μπορούσε ακόμη και να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης κατάθλιψης. Μια συστηματική ανασκόπηση του 2018 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα άτομα που ακολούθησαν τη μεσογειακή διατροφή είχαν 33% χαμηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης από τα άτομα που δεν την ακολούθησαν.
Μια ξεχωριστή μελέτη εξέτασε εάν η διατροφή θα μπορούσε να βελτιώσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Η δοκιμή SMILES ήταν μια τυχαιοποιημένη δοκιμή ελέγχου διάρκειας 12 εβδομάδων με άτομα με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή.
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη χωρίστηκαν σε δύο ομάδες και τους ανατέθηκαν τυχαία είτε εξατομικευμένες διατροφικές συμβουλευτικές συνεδρίες, είτε συμβουλευτική κοινωνικής υποστήριξης.
Στο τέλος της μελέτης, το 32% της ομάδας δίαιτας θεωρήθηκε ότι βρισκόταν σε ύφεση από την κατάθλιψη, σε σύγκριση με μόλις 8% στην ομάδα συμβουλευτικής. Η δοκιμή διαπίστωσε επίσης ότι όσο περισσότερο οι συμμετέχοντες βελτίωναν τη διατροφή τους, τόσο περισσότερο βελτιωνόταν η κατάθλιψή τους.
Όσοι συμμετείχαν στην ομάδα δίαιτας αύξησαν την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, δημητριακών ολικής αλέσεως, ξηρών καρπών και σπόρων, ψαριών και υγιεινών λιπαρών ενώ μείωσαν την πρόσληψη επεξεργασμένων τροφών – διατροφικά πρότυπα σύμφωνα με τη μεσογειακή διατροφή .
Αν και αυτή ήταν μια άλλη μικρής κλίμακας μελέτη - και ορισμένοι από τους συμμετέχοντες σε κάθε ομάδα έπαιρναν αντικαταθλιπτικά σε όλη τη μελέτη - τα αποτελέσματα είναι ελπιδοφόρα. Δίνεται επίσης ένα πολύτιμο σημείο εκκίνησης για στοιχεία σχετικά με το πώς η διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην κατάθλιψη και τον ρόλο του άξονα εντέρου-εγκεφάλου.
Αν και τα επιστημονικά στοιχεία είναι ακόμα νέα, η υπάρχουσα έρευνα για την υγεία του εντέρου και την κατάθλιψη δείχνει ότι υπάρχει σχέση μεταξύ των βακτηρίων του εντέρου, του τι τρώτε και της ψυχικής σας υγείας.
Τέλος αυτά που γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για τον άξονα εντέρου-εγκεφάλου θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην υποστήριξη της θεωρίας ότι μια διατροφή που υποστηρίζει την υγεία του εντέρου θα μπορούσε να είναι χρήσιμη στη διαχείριση και την πρόληψη της κατάθλιψης.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.