Ποια είναι η διαφορά μεταξύ υπογλυκαιμίας και υπεργλυκαιμίας και ποιες είναι οι αιτίες

Υπεργλυκαιμία σημαίνει ότι τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι πολύ υψηλά και μπορεί να αναπτυχθεί εάν κάποιος με διαβήτη δεν έχει αρκετή ινσουλίνη. Η υπογλυκαιμία σημαίνει ότι τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι πολύ χαμηλά και μπορεί να αναπτυχθεί εάν ένας διαβητικός έχει πάρει πάρα πολύ ινσουλίνη ή δεν έχει φάει για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η υπογλυκαιμία μπορεί επίσης να αναπτυχθεί παράλληλα με τη διαταραχή χρήσης αλκοόλ και ορισμένες κρίσιμες ασθένειες και μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή χωρίς θεραπεία. Τα άτομα χωρίς διαβήτη μπορεί να εμφανίσουν χαμηλό ή υψηλό σάκχαρο αίματος σε ορισμένες περιπτώσεις.

ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Πρωινό και διαβήτης: Τι να επιλέξεις για να έχεις σταθερά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα

Παρακάτω, εξετάζουμε αυτές τις διαφορές, καθώς και τις αιτίες και τις θεραπείες κάθε πάθησης.

Πότε είναι πολύ υψηλό ή χαμηλό το σάκχαρο στο αίμα;

Εάν έχετε διαβήτη, οι γιατροί ορίζουν την υπογλυκαιμία ως τιμές γλυκόζης μικρότερες από 70 χιλιοστόγραμμα ανά δεκατόλιτρο αίματος (mg/dL) ή 4 χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο (mmol/L). Ο κλινικός ορισμός της υπεργλυκαιμίας, εν τω μεταξύ, διαφέρει από χώρα σε χώρα.

Ωστόσο τεπίπεδα σακχάρου στο αίμα ανεβαίνουν και μειώνονται φυσικά κατά τη διάρκεια της ημέρας και μετά τα γεύματα. Αναμένεται αύξηση του σακχάρου στο αίμα μετά από ένα γεύμα - επομένως υπάρχει διαφορετικός ορισμός της υπεργλυκαιμίας αμέσως μετά το φαγητό.

Σύμφωνα με το NHS, το να έχεις σάκχαρο στο αίμα πάνω από 198 mg/dL (11 mmol/L) μετά το φαγητό μετράει ως υπεργλυκαιμία. Στις ΗΠΑ, είναι πάνω από 180 mg/dL (10 mmol/L) 2 ώρες μετά το φαγητό.

Το τι θεωρείται υψηλό ή χαμηλό εξαρτάται από το αν έχετε διαβήτη. Επειδή τα άτομα με διαβήτη δεν μεταβολίζουν τη γλυκόζη τόσο αποτελεσματικά, αυτό σημαίνει ότι είναι επιρρεπή στο να έχουν υψηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Σημάδια υπογλυκαιμίας

Υπάρχουν πολλά σημάδια υπογλυκαιμίας, όπως:

• Το δέρμα γίνεται πιο χλωμό ή πιο κίτρινο, ανάλογα με τον τόνο του δέρματός σας
• Ρίγος ή τρέμουλο
• Μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα των χειλιών, της γλώσσας ή των μάγουλων
• Ιδρώτας
• Ζάλη
• Πονοκέφαλος
• Γρήγορος καρδιακός παλμός
• Ευερεθιστότητα ή άγχος
• Πείνα
• Ναυτία

Χωρίς θεραπεία, μπορεί να εμφανίσετε πιο σοβαρά συμπτώματα, όπως:

• Θολή ή εξασθενημένη όραση
• Αδεξιότητα και έλλειψη συντονισμού
• Αίσθημα αδυναμίας ή υπνηλία
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Σύγχυση
• Κακός ύπνος
• Επιληπτικές κρίσεις
• Κατάρρευση ή λιποθυμία

Πολλά από αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται λόγω της απελευθέρωσης της επινεφρίνης, της ορμόνης που σχετίζεται με την απόκρισή σας για μάχη ή φυγή. Το σώμα σας απελευθερώνει επινεφρίνη όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας πέφτουν πολύ χαμηλά.

Εάν αντιμετωπίζετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, μπορείτε να μάθετε εάν σχετίζονται με την υπογλυκαιμία ελέγχοντας τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας.

pexels

Αιτίες υπογλυκαιμίας

Η υπογλυκαιμία είναι συχνή σε άτομα με διαβήτη τύπου 1, αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 που λαμβάνουν ινσουλίνη. Η λήψη υπερβολικής ποσότητας ινσουλίνης ή η κατά λάθος ένεση ινσουλίνης στους μυς είναι συχνές αιτίες υπογλυκαιμίας. Ο τρόπος που τρώτε μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αυτό το ζήτημα. Οποιοσδήποτε από αυτούς τους παράγοντες μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα:

• Δεν τρώτε αρκετούς υδατάνθρακες
• Τρώτε λιγότερους υδατάνθρακες από το συνηθισμένο χωρίς να προσαρμόσετε τη δόση ινσουλίνης σας
• Παράλειψη ή καθυστέρηση ενός γεύματος
• Πίνετε πολύ αλκοόλ
• Επιπλέον, η άσκηση με άδειο στομάχι ή πιο έντονη από το συνηθισμένο μπορεί να οδηγήσει σε υπογλυκαιμία.

Σε άτομα που δεν έχουν διαβήτη

Η υπογλυκαιμία μπορεί να αναπτυχθεί σε άτομα χωρίς διαβήτη, αλλά είναι σπάνια. Οι πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν:

• Ορισμένα φάρμακα
• Χειρουργική επέμβαση γαστρικής παράκαμψης
• Φτωχή διατροφή
• Επιπλοκές εγκυμοσύνης
• Ορισμένες καταστάσεις υγείας που επηρεάζουν τα επίπεδα των ορμονών σας

Τι να κάνετε εάν το σάκχαρό σας είναι πολύ χαμηλό

Εάν το επίπεδο σακχάρου στο αίμα σας πέσει πολύ χαμηλά, ακολουθήστε τον κανόνα 15-15 . Φάτε 15 γραμμάρια υδατάνθρακες που χωνεύονται γρήγορα για να αυξήσετε το σάκχαρο στο αίμα σας. Αυτό μπορεί να είναι μισή μπανάνα, μισό φλιτζάνι χυμό πορτοκαλιού ή μια κουταλιά της σούπας ζάχαρη. Μετρήστε τα επίπεδά σας μετά από 15 λεπτά. Εάν τα επίπεδά σας εξακολουθούν να είναι κάτω από 70 mg/dL (4 mmol/L), πάρτε άλλη μερίδα 15 γραμμαρίων. Επαναλάβετε αυτό έως ότου η γλυκόζη στο αίμα σας επανέλθει στο φυσιολογικό εύρος.

Μόλις τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας επανέλθουν στο φυσιολογικό, πάρτε ένα καλά ισορροπημένο γεύμα ή ένα σνακ με υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λίπος. Εάν κάποιος λιποθυμήσει ή δεν μπορεί να καταναλώσει υδατάνθρακες από το στόμα, θα χρειαστεί μια ένεση γλυκαγόνης για να αυξήσει γρήγορα το σάκχαρό του. Η γλυκαγόνη είναι μια ορμόνη που κάνει το συκώτι σας να απελευθερώνει γλυκόζη στην κυκλοφορία του αίματος όταν τα επίπεδά σας είναι χαμηλά.

Σημάδια υπεργλυκαιμίας

Εάν έχετε διαβήτη και το σάκχαρό σας είναι πολύ υψηλό, μπορεί να έχετε βραχυπρόθεσμα προειδοποιητικά σημάδια, όπως:

• Αυξημένη δίψα
• Συχνουρία
• Πονοκεφάλους
• Θολή όραση
• Αίσθημα αδυναμίας ή κούρασης

Εάν η υπεργλυκαιμία σας διαρκεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να έχετε:

• Συνεχής κόπωση
• Ακούσια απώλεια βάρους
• Αργή επούλωση πληγών
• Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις

Εάν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας είναι πολύ υψηλά, μπορεί να αναπτύξετε μια επιπλοκή που ονομάζεται διαβητική κετοξέωση. Η κετοξέωση εμφανίζεται όταν δεν έχετε αρκετή ινσουλίνη και έτσι η γλυκόζη που κυκλοφορεί στο αίμα αδυνατεί να εισέλθει στα κύτταρα. Αντίθετα, το συκώτι σας αρχίζει να διασπά το λίπος για ενέργεια, κάτι που οδηγεί στην παραγωγή οξέων που ονομάζονται κετόνες που μπορούν να συσσωρευτούν στο αίμα σας. Πάρα πολλές κετόνες στο αίμα σας είναι μια απειλητική για τη ζωή επιπλοκή που απαιτεί άμεση θεραπεία.

pexels

Τα συμπτώματα της κετοξέωσης περιλαμβάνουν:

• Δυσκολία στην αναπνοή
• Ναυτία και έμετος
• Κοιλιακό άλγος
• Σύγχυση
• Αναπνοή με φρουτώδη μυρωδιά
• Ξερό στόμα
• Αίσθημα κούρασης ή υπνηλία

Αιτίες υπεργλυκαιμίας

Η αιτία της υπεργλυκαιμίας μπορεί να εξαρτάται από τον τύπο του διαβήτη που έχετε. Σε άτομα με διαβήτη τύπου 1, η υπεργλυκαιμία εμφανίζεται συνήθως όταν δεν έχετε πάρει αρκετή ινσουλίνη πριν από ένα γεύμα πλούσιο σε υδατάνθρακες. Αυτό μπορεί επίσης να συμβεί σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 που λαμβάνουν ινσουλίνη. Υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να εμφανιστούν εάν φάγατε περισσότερο ή ασκηθήκατε λιγότερο και δεν είχατε λάβει υπόψη σας την ινσουλίνη που πήρατε. Το άγχος μπορεί επίσης να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σε ορισμένες περιπτώσεις.

Πολλοί άνθρωποι με διαβήτη έχουν ένα «φαινόμενο αυγής». Αυτό σημαίνει ότι τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι υψηλά όταν ξυπνάτε, επειδή το σώμα σας παράγει ορισμένες ορμόνες ενώ κοιμάστε.

Σε άτομα που δεν έχουν διαβήτη

Η υπεργλυκαιμία είναι λιγότερο συχνή σε άτομα χωρίς διαβήτη. Μπορεί να εμφανιστεί εάν έχετε μια πάθηση που επηρεάζει τα επίπεδα ινσουλίνης ή σακχάρου στο αίμα σας, όπως προβλήματα με τα επινεφρίδια ή το πάγκρεας.

Τι να κάνετε εάν το σάκχαρό σας είναι πολύ υψηλό

Εάν το επίπεδο σακχάρου στο αίμα σας είναι πολύ υψηλό, υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να το μειώσετε. Φροντίστε να αποφεύγετε τα ζαχαρούχα ή αμυλούχα τρόφιμα όσο το επίπεδό σας είναι υψηλό.

Τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 μπορεί να λαμβάνουν ινσουλίνη για να μειώσουν το σάκχαρό τους. Εάν δεν χρησιμοποιείτε τακτικά ινσουλίνη, δοκιμάστε να ασκηθείτε μέχρι το επίπεδο να επανέλθει στο φυσιολογικό. Είναι επίσης σημαντικό να πίνετε άφθονο νερό. Εάν το σάκχαρό σας είναι πάνω από 240 mg/dL (13,3 mmol/L), ελέγξτε τα ούρα σας για κετόνες πριν σκεφτείτε να ασκηθείτε. Εάν ασκείστε ενώ υπάρχουν κετόνες, θα μπορούσατε να αυξήσετε ακόμη περισσότερο το σάκχαρο στο αίμα σας.

Εάν υπάρχουν κετόνες στα ούρα σας, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας, γιατί τα εξαιρετικά υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να οδηγήσουν σε κετοξέωση, η οποία είναι επείγουσα.

Πρόληψη

Ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη της υπογλυκαιμίας ή της υπεργλυκαιμίας είναι μέσω της καλής διαχείρισης του διαβήτη — με μια ποικίλη, πλούσια σε φυτά διατροφή και τακτική κίνηση.

Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζετε τα σημάδια αυτών των καταστάσεων.

Για την υπογλυκαιμία, να ελέγχετε τακτικά το σάκχαρό σας εάν έχετε διαβήτη. Η χρήση είτε ενός μετρητή γλυκόζης είτε ενός μετρητή σακχάρου στο αίμα θα σας επιτρέψει να δείτε πότε τα επίπεδά σας πέφτουν και να αναλάβετε δράση.

Για την υπεργλυκαιμία, φροντίστε να λαμβάνετε ινσουλίνη και άλλα φάρμακα για τον διαβήτη την κατάλληλη στιγμή και ακριβώς όπως σας έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός σας. Η τακτική άσκης μπορεί να σας βοηθήσει να διατηρήσετε υγιή επίπεδα σακχάρου στο αίμα, ενώ η αλλαγή της διατροφής σας μπορεί επίσης να σας βοηθήσει.

Φροντίστε να τρώτε πολλές φυτικές ίνες και να εξισορροπείτε τους υδατάνθρακες με πρωτεΐνες και λίπος. Αυτό θα βοηθήσει στην επιβράδυνση της πέψης των υδατανθράκων και θα περιορίσει την επίδρασή τους στο σάκχαρό σας.

Η γνώση των συμπτωμάτων της υπογλυκαιμίας και της υπεργλυκαιμίας μπορεί να βοηθήσει. Και τα δύο αυτά ζητήματα μπορούν να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν, ειδικά όταν γνωρίζετε τα πρώιμα σημάδια.