Υπάρχουν πολλές πληροφορίες στο διαδίκτυο σχετικά με τη ζάχαρη και τον καρκίνο, αλλά πολλές από αυτές δεν βασίζονται σε επιστημονικά στοιχεία. Σε αυτό το άρθρο θα ρίξουμε μια μακροσκελή ματιά στη ζάχαρη και θα καταρρίψουμε μερικούς μύθους γύρω από τις ερωτήσεις «Μπορεί η ζάχαρη να προκαλέσει καρκίνο;» και «Η ζάχαρη τροφοδοτεί τα καρκινικά κύτταρα;» Θα καλύψουμε επίσης γιατί η ποσότητα ζάχαρης στη διατροφή μας προκαλεί ανησυχία.
Αρχικά, ας ξεκινήσουμε με τα βασικά: γιατί το σώμα μας χρειάζεται ζάχαρη και από ποιες τροφές την παίρνουμε;
Γλυκόζη – το καύσιμο της ζωής
Υπάρχει ένας κοινός μύθος ότι η ζάχαρη είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη καρκίνου ή ότι τροφοδοτεί τον καρκίνο ώστε να αναπτυχθεί. Αλλά αυτός ο μύθος προήλθε από μια υπερβολική απλοποίηση κάποιας περίπλοκης βιολογίας. Ας ξεκινήσουμε με το τι είναι στην πραγματικότητα η ζάχαρη.
Η ζάχαρη έρχεται σε πολλές διαφορετικές μορφές. Τα πιο απλά είναι μεμονωμένα μόρια όπως η γλυκόζη ή η φρουκτόζη. Αυτά τα μόρια απλών σακχάρων μπορούν να κολλήσουν μεταξύ τους. Για παράδειγμα, ένα μόριο γλυκόζης που κολλάει σε ένα μόριο φρουκτόζης γίνεται σακχαρόζη – επίσης γνωστή ως επιτραπέζια ζάχαρη.
Οι συνδυασμοί αυτών των μορίων μπορούν να προστεθούν σε μακριές αλυσίδες που συνθέτουν πολύπλοκα σάκχαρα, που συχνά αναφέρονται ως υδατάνθρακες. Αυτοί είναι η κύρια πηγή ενέργειας του σώματός μας.
Καθώς οι αλυσίδες ζάχαρης μακραίνουν, χάνουν τη γλυκιά τους γεύση. Αυτές οι αλυσίδες ονομάζονται πολυσακχαρίτες και αποτελούν μεγάλο συστατικό αμυλούχων τροφών όπως το ρύζι, το ψωμί, τα ζυμαρικά και οι πατάτες.
Έτσι, ενώ ορισμένα τρόφιμα μπορεί να μην έχουν γλυκιά γεύση, μπορεί να περιέχουν ζάχαρη σε σύνθετη μορφή. Και αυτό είναι καλό, γιατί το σώμα μας μπορεί να διασπάσει σύνθετα σάκχαρα σε απλά σάκχαρα όπως η γλυκόζη και να τα χρησιμοποιήσει για καύσιμο.
Το σώμα μας αποτελείται από εκατομμύρια κύτταρα και κάθε τύπος κυττάρου κάνει διαφορετική δουλειά – από μυϊκά κύτταρα που μας βοηθούν να κινούμαστε, έως νευρικά κύτταρα που μας βοηθούν να νιώθουμε. Ενώ οι εργασίες τους στο σώμα μπορεί να διαφέρουν, ένα κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των κυττάρων είναι ότι χρειάζονται ενέργεια για να επιβιώσουν και να εκτελέσουν τα καθήκοντά τους. Και παίρνουν αυτή την ενέργεια από ένα μόριο που ονομάζεται ATP , το οποίο παράγουν διασπώντας τη γλυκόζη με μια πολύπλοκη χημική διαδικασία που ονομάζεται γλυκόλυση. Έτσι, η γλυκόζη είναι το βασικό καύσιμο που τροφοδοτεί κάθε ένα από τα κύτταρά μας.
Εάν τρώμε τροφές που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε γλυκόζη, η τελευταία απορροφάται κατευθείαν στο αίμα μας και είναι έτοιμη για χρήση από τα κύτταρά μας. Εάν καταναλώσουμε ένα αμυλούχο τρόφιμο, όπως τα ζυμαρικά, τα ένζυμα στο σάλιο και τους πεπτικούς χυμούς μας το διασπούν και το μετατρέπουν σε γλυκόζη. Και αν για κάποιο λόγο δεν υπάρχουν υδατάνθρακες στη διατροφή μας, τα κύτταρα μπορούν να μετατρέψουν τα μόρια λίπους και πρωτεΐνης σε γλυκόζη ως έσχατη λύση, επειδή τη χρειάζονται για να επιβιώσουν. Εδώ είναι που η ζάχαρη και ο καρκίνος αρχίζουν να συγκρούονται, γιατί ο καρκίνος είναι μια ασθένεια των κυττάρων.
Ζάχαρη και καρκίνος
Τα καρκινικά κύτταρα συνήθως αναπτύσσονται, πολλαπλασιάζονται με γρήγορους ρυθμούς και αυτό απαιτεί πολλή ενέργεια. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται πολλή γλυκόζη. Και εδώ γεννήθηκε ο μύθος ότι η ζάχαρη τροφοδοτεί τον καρκίνο: Εάν τα καρκινικά κύτταρα χρειάζονται πολλή γλυκόζη, τότε η αποκοπή της ζάχαρης από τη διατροφή μας πρέπει να βοηθήσει να σταματήσει η ανάπτυξη του καρκίνου και θα μπορούσε να σταματήσει την ανάπτυξή του εξαρχής, σωστά;
Δυστυχώς, δεν είναι τόσο απλό. Όλα τα υγιή κύτταρα χρειάζονται επίσης γλυκόζη, και δεν υπάρχει τρόπος να πούμε στο σώμα μας να εμποδίσει μόνο τα καρκινικά κύτταρα να παίρνουν τη γλυκόζη που έχουν ανάγκη. Επίσης καθώς τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα πρέπει να βρίσκονται μέσα σε σταθερά όρια, σε περίπτωση που δε φάμε υδατάνθρακα ο οργανισμός θα αναγκαστεί να συνθέσει από μόνος του. Άρα τα καρκινικά κύτταρα θα φάνε ούτως ή άλλως αυτό που θέλουν να φάνε (ακόμη κι αν κάποιος μείνει νηστικός), απλά θα το στερήσουν από τα υπόλοιπα κύτταρα του σώματος.
Ωραία όλα αυτά, αλλά τι πειράζει αν ο ασθενής δεν φάει ζάχαρη; Δεν θα έλεγα ότι πειράζει, αλλά τα πιο πολλά προβλήματα δημιουργούνται με την παρεξήγηση ότι η ζάχαρη τρέφει τον καρκίνο, γιατί αυτό οδηγεί στην αποφυγή συνολικά των υδατανθράκων, με αποτέλεσμα ο ασθενής να καταλήγει να βγάζει από τη διατροφή του ολόκληρες ομάδες τροφίμων, όπως φρούτα, σιτηρά και όσπρια.
Και αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο γιατί αφενός στερείται ορισμένα θρεπτικά συστατικά που βρίσκονται σε αυτά τα τρόφιμα, αφετέρου ο κίνδυνος υποσιτισμού όσον αφορά στις θερμίδες που χρειάζεται είναι πολύ μεγάλος. Να τονίσω εδώ πως πολλές φορές οι καρκινοπαθείς ακολουθούν ορισμένες θεραπείες οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια βάρους και να βάλουν το σώμα σε πολύ άγχος. Έτσι, η μη ισορροπημένη διατροφή και οι περιοριστικές δίαιτες θα μπορούσε επίσης να εμποδίσουν την ανάρρωση ή ακόμη και να είναι απειλητικές για τη ζωή.
Εάν όμως η ζάχαρη δεν προκαλεί καρκίνο, γιατί να ανησυχούμε για αυτή;
Εάν η διακοπή της ζάχαρης δεν προλαμβάνει ή δεν θεραπεύει τον καρκίνο, γιατί ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να περιορίσουν τις τροφές με ζάχαρη;
Αυτό συμβαίνει επειδή υπάρχει έμμεση σχέση μεταξύ του κινδύνου καρκίνου και της ζάχαρης. Η υπερκατανάλωση ζάχαρης, ιδιαίτερα τα πρόσθετα σάκχαρα σε υπέρ-επεξεργασμένα ποτά και τρόφιμα, μπορεί να συμβάλει στην παχυσαρκία, η οποία αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για καρκίνο . Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η κατανάλωση ζάχαρης κάνει τα καρκινικά κύτταρα να αναπτύσσονται πιο γρήγορα ή να προκαλούν καρκίνο. Στην πραγματικότητα, το υπερβολικό βάρος είναι η μεγαλύτερη αιτία καρκίνου μετά το κάπνισμα.
Άρα, υπάρχουν δύο όψεις σε αυτή την ιστορία.
Από τη μία πλευρά, η ζάχαρη από μόνη της δεν προκαλεί καρκίνο και δεν υπάρχει τρόπος (προς το παρόν) να λιμοκτονήσουν συγκεκριμένα καρκινικά κύτταρα, χωρίς να βλάψουμε και τα υγιή κύτταρα.
Δεν υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι η υιοθέτηση μιας δίαιτας πολύ χαμηλής σε υδατάνθρακες θα μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου ή θα βοηθήσει ως θεραπεία. Στην πραγματικότητα, οι ασθενείς χρειάζονται επαρκή διατροφή για να βοηθήσουν το σώμα τους να αντιμετωπίσει τη θεραπεία.
Το μήνυμα είναι ότι, αν και η εξάλειψη της ζάχαρης δεν θα σταματήσει τον καρκίνο, όλοι μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου μειώνοντας την ποσότητα της ελεύθερης ζάχαρης στη διατροφή μας, για να βοηθήσουμε στη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους.
Τ;έλος το Συμβούλιο Καρκίνου συνιστά στους ανθρώπους να απολαμβάνουν μια μεγάλη ποικιλία τροφών από τις πέντε ομάδες τροφίμων κάθε μέρα και επίσης συνιστά τον περιορισμό της πρόσληψης τροφών που περιέχουν πρόσθετα σάκχαρα, όπως μπισκότα, κέικ, αναψυκτικά με ζάχαρη και ενεργειακά και αθλητικά ποτά.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
