Κάθε τρία δευτερόλεπτα κάποιος διαγιγνώσκεται με άνοια. Και περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έχουν άνοια. Κάποτε θεωρήθηκε ότι είναι μια ασθένεια που «απλώς συμβαίνει», τώρα γνωρίζουμε πολλά περισσότερα, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου των παραγόντων του τρόπου ζωής.
Αυτά είναι καλά νέα, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες για την αναστροφή της άνοιας, επομένως η πρόληψη είναι το κλειδί. Πράγματι, η υγιεινή ζωή που είναι γνωστό ότι προλαμβάνει τον διαβήτη τύπου 2, τις καρδιακές παθήσεις και ορισμένους καρκίνους, μπορεί επίσης να αποτρέψει την άνοια.
Τι είναι η άνοια;
Η άνοια χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια γενική έκπτωση στη νοητική λειτουργία. Η ίδια η άνοια δεν είναι μια ασθένεια, αλλά μια ομάδα καταστάσεων. Από αυτές, η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή που αντιπροσωπεύει το 60%-70% των περιπτώσεων άνοιας.
Επίσης η άνοια είναι προοδευτική, που σημαίνει ότι η ασθένεια και τα συμπτώματα συνεχίζουν να χειροτερεύουν με την πάροδο του χρόνου. Ξεκινώντας από αυτά που μπορεί να είναι ελάχιστα αισθητά, όπως κενά στη μνήμη, έως τα πιο έντονα συμπτώματα όπως δυσκολία στην επικοινωνία και στις αλλαγές στη διάθεση. Συνεχίζει να εξελίσσεται εκεί όπου οι τακτικές καθημερινές δραστηριότητες δεν είναι πλέον δυνατές χωρίς βοήθεια. Τελικά, η άνοια μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρο θάνατο και αποτελεί μια από τις πρώτες πέντε αιτίες θανάτου παγκοσμίως .
Οι πιθανότητες εμφάνισης κάποιας μορφής άνοιας αυξάνονται όσο μεγαλώνουμε. Περίπου το 10% των ατόμων άνω των 65 ετών έχουν άνοια . Αυτό φτάνει έως και 35% σε άτομα άνω των 90 ετών. Και κάθε πενταετία που αυξάνεται, συνδέεται με διπλασιασμό των πιθανοτήτων για άνοια. Και οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν άνοια από τους άνδρες, κυρίως λόγω του μεγαλύτερου προσδόκιμου ζωής.
Τροφή για σκέψη
Είσαι ό,τι τρως, λέει η παροιμία. Και ομοίως, η ικανότητά σας να σκέφτεστε επηρεάζεται από αυτό που τρώτε. Η μεσογειακή διατροφή , η οποία έχει συνδεθεί με την πρόληψη των καρδιακών παθήσεων, μπορεί επίσης να είναι καλή για το μυαλό σας. Η μεσογειακής διατροφής σχετίζεται με βελτιωμένη γνωστική λειτουργία (την ικανότητα επεξεργασίας και κατανόησης) και μειωμένες πιθανότητες εμφάνισης άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ.
Πιο πρόσφατα, η δίαιτα MIND αναπτύχθηκε για την πρόληψη της άνοιας. Βασισμένη στη δίαιτα DASH με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο, η δίαιτα MIND εστιάζει σε τροφές που μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της άνοιας. Αυτές περιλαμβάνουν ελαιόλαδο, πράσινα φυλλώδη λαχανικά και μούρα με υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβονοειδή . Οι ηλικιωμένοι που ακολούθησαν μια δίαιτα MIND, ή παρόμοια μορφή δίαιτας, μείωσαν τις πιθανότητές τους για άνοια στο μισό .
Άλλες τροφές που σχετίζονται με λιγότερη γνωστική εξασθένηση περιλαμβάνουν τα ψάρια (λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός, οι σαρδέλες και η ρέγγα) και οι ξηροί καρποί (καρύδια) που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα .
Αλλά η λήψη συμπληρωμάτων ωμέγα 3 μπορεί να μην είναι η απάντηση, καθώς δεν έχει βρεθεί ότι επηρεάζουν τη γνωστική εξασθένηση. Επίσης τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητές σας για άνοια. Τούτου λεχθέντος, δεν υπάρχουν θαυματουργές τροφές για την πρόληψη της άνοιας, αλλά μια φυτική διατροφή, με περιορισμένα ζωικά προϊόντα και καλά λιπαρά, η οποία αποφεύγει τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα, φαίνεται να συνδέεται με την καλύτερη υγεία του εγκεφάλου.
Δραστηριοποιηθείτε
Είτε πρόκειται για μια βόλτα είτε για αθλήματα, μόνο μια συνεδρία άσκησης αναζωογονεί το μυαλό και σας κάνει πιο παραγωγικούς. Μακροπρόθεσμα, τα οφέλη της τακτικής άσκησης αθροίζονται και οδηγούν σε βελτιώσεις στη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία . Δεδομένων αυτών των ευρημάτων, θα περίμενε κανείς ότι τακτική άσκηση προλαμβάνει την άνοια.
Το αν η άσκηση μπορεί να αποτρέψει την άνοια από μόνη της, δεν είναι αρκετά σαφές. Ορισμένες μελέτες δεν έχουν βρει κανένα όφελος από το να είσαι ενεργός, ενώ άλλες έχουν βρει ότι η δραστηριότητα οδηγεί σε μικρή μείωση της άνοιας.
Ωστόσο, μελέτες που έχουν μετρήσει την άσκηση χρησιμοποιώντας επιταχυνσιόμετρα έχουν βρει ότι η συνολική δραστηριότητα και ο αριθμός των βημάτων που περπατήθηκαν μείωσαν τις πιθανότητες εμφάνισης άνοιας. Για παράδειγμα, μια ημερήσια καταμέτρηση βημάτων 3826 μείωσε τις πιθανότητες κατά 25%, ενώ 9826 μείωσε τις πιθανότητες κατά 50%.
Ένας καλός ύπνος
Πάνω από το ένα τρίτο των ενηλίκων δεν κοιμούνται τις συνιστώμενες 7-9 ώρες τη νύχτα . Και σχεδόν οι μισοί ενήλικες αναφέρουν ότι δεν έχουν επαρκή ύπνο. Ο ύπνος είναι σημαντικός καθώς επιτρέπει τόσο στο σώμα όσο και στον εγκέφαλό σας να ξεκουραστούν και να αναρρώσουν. Κατά τη διάρκεια του ύπνου ο εγκέφαλός σας είναι ακόμα ενεργός καθώς επεξεργάζεται ό,τι συνέβη κατά τη διάρκεια της ημέρας και απαλλάσσεται από τις τοξικές ουσίες που έχουν συσσωρευτεί.
Πιθανότατα δεν χρειάζεστε καμία μελέτη για να σας πει ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο σκέψης σας. Όταν είστε κουρασμένοι, ο εγκέφαλός σας μπορεί να αισθάνεται σαν να βρίσκεται σε ομίχλη. Με την πάροδο του χρόνου, ο ανεπαρκής ύπνος μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητές σας να πάθετε άνοια.
Κοινωνικοποίηση
Οι άνθρωποι είμαστε από τη φύση μας κοινωνικοί. Και αυτό είχε πολλά οφέλη για την επιβίωσή μας εδώ και χιλιάδες χρόνια. Αντίθετα, η απομόνωση και η μοναξιά μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητές σας για ασθένεια και πρόωρο θάνατο, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας . Αυτό μπορεί να οφείλεται στη συσχέτιση που έχει η κοινωνική απομόνωση με παράγοντες κινδύνου (υπέρταση, διαβήτης, κάπνισμα) που εμπλέκονται στην άνοια .
Άτομα με ισχυρότερες κοινωνικές σχέσεις στη μέση και μεταγενέστερη ηλικία, μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν γνωστική έκπτωση. Οι κοινωνικές συνδέσεις μπορούν να διεγείρουν την απελευθέρωση των ορμονών της «καλής διάθεσης», ενδορφίνες και ωκυτοκίνη .
Λοιπόν, η υγιεινή διατροφή, η τακτική δραστηριότητα, ο καλός ύπνος και το να είστε κοινωνικοί κρατούν το μυαλό σας καθαρό, σας διατηρούν επίσης υγιείς και προλαμβάνουν πολλές άλλες ασθένειες.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
