Το έντερο, γνωστό και ως γαστρεντερικός σωλήνας, είναι η οδός μέσω της οποίας η τροφή ταξιδεύει στο σώμα σας. Αλλά αυτό το μονοπάτι, που περιλαμβάνει τα έντερά σας, δεν είναι ένα κενό τούνελ. Είναι γεμάτο με μικροοργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων βακτηρίων, ιών και μυκήτων. Συλλογικά, αποτελούν ένα περίπλοκο οικοσύστημα γνωστό ως μικροβίωμα του εντέρου σας.
Το ενδιαφέρον για το μικροβίωμα του εντέρου έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, και την ίδια στιγμή έχει αυξηθεί και το ενδιαφέρον για την έννοια της δυσβίωσης του εντέρου. Σε γενικές γραμμές, η δυσβίωση αναφέρεται σε μια ανισορροπία στο μικροβίωμα του εντέρου. Μια τέτοια ανισορροπία έχει τη δυνατότητα να αυξήσει τον κίνδυνο ενός μεγάλου αριθμού προβλημάτων υγείας, από το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) και τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (IBD) έως τον διαβήτη και τις καρδιαγγειακές παθήσεις.
Λοιπόν, πώς θα καταλάβετε εάν έχετε δυσβίωση του εντέρου και τι μπορείτε να κάνετε για αυτό; Η έρευνα σε αυτόν τον τομέα εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς και μπορεί να μην αργήσει πολύ πριν οι επιστήμονες να έχουν περισσότερα στοιχεία για το μικροβίωμα του εντέρου και τη δυσβίωση. Ας ρίξουμε μια ματιά στο τι γνωρίζουν οι ερευνητές επί του παρόντος - και τι δεν γνωρίζουν - και πώς να διατηρήσετε το έντερο σας υγιές.
Τι είναι η δυσβίωση του εντέρου και πώς συμβαίνει
Δεν υπάρχει επιστημονική συναίνεση για τον ορισμό της δυσβίωσης του εντέρου αυτή τη στιγμή, ένα πρόβλημα που υπογραμμίζει επίσης μια εργασία του 2021 στο The Lancet Gastroenterology & Hepatology . Προς το παρόν, οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι η δυσβίωση αναφέρεται σε κάποιο είδος εντερικής ανισορροπίας (η οποία μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο). Αυτό μπορεί να συνεπάγεται σε μείωση των φιλικών βακτηρίων ή σε συνολική απώλεια μικροβιακής ποικιλότητας. Όμως οι παράγοντες που επηρεάζουν την ισορροπία των βακτηρίων στο έντερο σας είναι πολλοί και μερικοί που μπορεί να οδηγήσουν σε δυσβίωση περιλαμβάνουν τους παρακάτω.
Διατροφή
Η έρευνα σε αυτόν τον τομέα εξελίσσεται, αλλά σε γενικές γραμμές, οι ίδιες διατροφικές επιλογές που επηρεάζουν αρνητικά το υπόλοιπο σώμα σας, μπορεί πιθανώς να επηρεάσουν και το μικροβίωμα του εντέρου σας. Μια ανασκόπηση στο Frontiers in Endocrinology σημειώνει ότι μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά, απλά σάκχαρα και εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να συμβάλει στη δυσβίωση του εντέρου.
Ιούς
Όταν κολλάτε μια ιογενή λοίμωξη, ο ιός ή η ανοσολογική απόκριση του σώματός σας σε αυτή μπορεί να αλλάξει τη συνολική ισορροπία και τη σύνθεση του μικροβιώματος σας. Έρευνα από το World Journal of Clinical Cases υποδηλώνει ότι ο Long Covid μπορεί να οφείλεται (εν μέρει) σε δυσβίωση του εντέρου που αναπτύσσεται σε ορισμένους ασθενείς κατά τη διάρκεια ή μετά από οξεία λοίμωξη COVID.
Αντιβιοτικά
Τα αντιβιοτικά είναι πιθανώς η πιο καθιερωμένη αιτία της δυσβίωσης του εντέρου, επειδή είναι σχεδιασμένα να εξοντώνουν τα βακτήρια. Το πρόβλημα είναι ότι δεν σκοτώνουν μόνο τα βακτήρια που προκαλούν μια συγκεκριμένη λοίμωξη, όπως ο στρεπτόκοκκος στο λαιμό, αλλά εξαφανίζουν επίσης ωφέλιμα βακτήρια—συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται στο έντερο σας. Αυτό εξηγεί γιατί πολλοί που λαμβάνουν αντιβιοτικά αναπτύσσουν διάρροια. Μπορεί επίσης να εξηγήσει γιατί ορισμένα πολύ μικρά παιδιά που χρειάζονται επαναλαμβανόμενες δόσεις αντιβιοτικών είναι πιο πιθανόν αναπτύξουν παχυσαρκία , αλλεργίες και άσθμα -όλες οι παθήσεις που σχετίζονται με δυσβίωση- κατά τα επόμενα δύο χρόνια, σύμφωνα με μια εργασία του 2023 στο Therapeutic Advances in Infectious Disease.
Υποκείμενες συνθήκες υγείας
Η έρευνα σε αυτόν τον τομέα συνεχίζεται, αλλά οι μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου έχουν δυσβίωση. Το αν είναι η δυσβίωση που προκαλεί τις γαστρεντερικές παθήσεις ή εάν οι τελευταίες επηρεάζουν αρνητικά το μικροβίωμα του εντέρου δεν είναι ξεκάθαρο. Πιθανότατα, είναι μια αμφίδρομη σχέση.
Σύμφωνα με έρευνα από το European Journal of Clinical Nutrition , ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων—συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων, της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος (NAFLD), του διαβήτη και των διαταραχών ψυχικής υγείας—μπορεί να επηρεάσει το μικροβίωμα ή το αντίστροφο.
Συναισθηματικό στρες
Η σύνδεση μεταξύ του εντέρου και του εγκεφάλου (ο άξονας εντέρου-εγκεφάλου) είναι πολύ ισχυρή και παίζει σημαντικό ρόλο σε λειτουργικές διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος. Όπως εξηγείται σε μια εργασία που δημοσιεύτηκε στο Current Opinion in Behavioral Sciences , το άγχος και η κατάθλιψη μπορούν να αναδιαμορφώσουν τη σύνθεση των βακτηρίων του εντέρου μέσω των ορμονών του στρες και της φλεγμονής.
Συμπτώματα της δυσβίωσης του εντέρου
Η δυσβίωση του εντέρου δεν έχει πάντα συμπτώματα, και ακόμη και όταν έχει, μπορεί να είναι ασαφή και να παραπέμπουν σε μια ποικιλία καταστάσεων. Ωστόσο, εάν έχετε συμπτώματα δυσβίωσης του εντέρου μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Φούσκωμα
- Δυσκοιλιότητα
- Διάρροια
- Συνολική απώλεια ευεξίας
- Αύξηση βάρους
Οι αλλαγές στην κατάσταση της υγείας και στον τρόπο ζωής σας μεταβάλλουν το μικροβίωμα του εντέρου, επομένως μπορεί να είναι δύσκολο να προσδιοριστεί εάν μια αλλαγή στο μικροβίωμα προκάλεσε αυτά τα συμπτώματα ή οφείλονται σε πρόβλημα υγείας ή το αντίστροφο.
Προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τη δυσβίωση του εντέρου
Ενώ μια σειρά από θέματα υγείας και συμπτώματα σχετίζονται με τη δυσβίωση του εντέρου, δεν είναι απολύτως σαφές εάν η δυσβίωση προκαλεί άμεσα αυτές τις καταστάσεις. Η έρευνα γι αυτό το θέμα είναι πραγματικά στα αρχικά στάδια. Μπορείτε να πείτε ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ ορισμένων τύπων βακτηρίων στο μικροβίωμα και της πιθανότητας εμφάνισης μιας συγκεκριμένης πάθησης, αλλά δεν δείχνει αιτιότητα.
Πάρτε, για παράδειγμα, τον διαβήτη τύπου 2. Μια μελέτη του 2021 στο JAMA Open διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που έχουν λιγότερη ποικιλομορφία στο μικροβίωμα του εντέρου τους και έχουν λιγότερα βακτήρια που παράγουν βουτυρικό (ένα λιπαρό οξύ βραχείας αλυσίδας ), είναι πιο πιθανό να έχουν διαβήτη τύπου 2. Αλλά δεν είναι γνωστό εάν αυτοί οι άνθρωποι έχουν διαβήτη λόγω των αλλαγών στο μικροβίωμα τους ή εάν ο διαβήτης προκάλεσε αλλαγή στο μικροβίωμα.
Ομοίως, μια πρόσφατη ανάλυση της έρευνας για τη σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) βρήκε ένα διαφορετικό μείγμα βακτηρίων στα έντερα των ατόμων με σκλήρυνση κατά πλάκας και χαμηλότερες ποσότητες ορισμένων βακτηρίων που διεγείρουν μια αντιφλεγμονώδη απόκριση στο μικροβίωμα των ατόμων με σκλήρυνση κατά πλάκας. Τούτου λεχθέντος, η δυσβίωση του εντέρου σχετίζεται περισσότερο με παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος όπως:
- Η κοιλιοκάκη, ένα αυτοάνοσο πρόβλημα που επιβάλλει την αποφυγή της γλουτένης
- Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS)
- Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD), μια ανοσολογική διαταραχή που περιλαμβάνει τη νόσο του Crohn και την ελκώδη κολίτιδα
Η δυσβίωση του εντέρου έχει επίσης συσχετιστεί με μια σειρά από «εξω-εντερικές» διαταραχές, δηλαδή εκείνες που δεν σχετίζονται με το γαστρεντερικό σωλήνα. Η έρευνα σημειώνει ότι αυτές περιλαμβάνουν:
- Αλλεργίες
- Άσθμα
- Καρδιαγγειακή νόσο
- Μεταβολικό σύνδρομο
- Σκλήρυνση κατά πλάκας
- Διαβήτης τύπου 2
- Η δυσβίωση του εντέρου μπορεί επίσης να παίζει ρόλο στον καρκίνο, αν και χρειάζεται πολύ περισσότερη έρευνα σε αυτόν τον τομέα.
Πώς γίνεται η διάγνωση της δυσβίωσης του εντέρου
Δεν υπάρχει τυπικό διαγνωστικό τεστ για τη δυσβίωση του εντέρου που να χρησιμοποιείται από τους γιατρούς. Ωστόσο, ένας γαστρεντερολόγος μπορεί να σας πει ότι πιθανώς έχετε δυσβίωση του εντέρου εάν έχετε συμπτώματα και έχουν αποκλειστεί άλλα ζητήματα υγείας. Εάν αντιμετωπίζετε χρόνια πεπτικά προβλήματα, η κοιλιοκάκη, τότε οι τροφικές αλλεργίες και δυσανεξίες θα πρέπει να διερευνηθούν πρώτα ως πιθανές αιτίες
Θεραπεία δυσβίωσης του εντέρου
Δεδομένου ότι η δυσβίωση του εντέρου δεν μπορεί να προσδιοριστεί ή να διαγνωστεί με ακρίβεια, δεν υπάρχει ξεκάθαρη θεραπεία, εκτός εάν ο γιατρός σας είναι αρκετά σίγουρος ότι έχετε δυσβίωση και μπορεί να σας συστήσει τις παρακάτω πιθανές θεραπείες που ίσως αξίζει να δοκιμάσετε:
- Αντιβιοτικά
- Τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση: Έρευνες έχουν δείξει ότι εκείνοι που τρώνε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση τείνουν να έχουν μεγαλύτερη ποικιλία μικροβίων στο έντερό τους, κάτι που φαίνεται να είναι ευεργετικό για την υγεία του πεπτικού συστήματος. Μπορεί να θέλετε να δοκιμάσετε να τρώτε περισσότερο kimchi, ξινολάχανο, κεφίρ και γιαούρτι και να δείτε αν κάνουν τη διαφορά.
- Περισσότερα φρούτα και λαχανικά : Οι τροφές που είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά, πιθανότατα ωφελούν την υγεία του εντέρου
- Προβιοτικά συμπληρώματα: Αυτά παρέχουν ωφέλιμα βακτήρια, αλλά δεν υπάρχουν πραγματικά πειστικά στοιχεία ότι βοηθούν. Ωστόσο, γενικά δεν είναι κακό να τα δοκιμάσετε
Στο τέλος της ημέρας, ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε το μικροβίωμα σας να είναι σε ισορροπία είναι να ζήσετε έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Μια διατροφή πλούσια σε μικροθρεπτικά συστατικά, σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνη υψηλής ποιότητας, μαζί με τη μείωση των κορεσμένων και trans λιπαρών και άλλων υπέρ-επεξεργασμένων τρόφιμων, πιστεύεται ότι έχει προστατευτική δράση όσον αφορά την εντερική δυσβίωση.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
