Μέσα από την οικογενειακή ζωή, προωθείται ιδιαίτερα η αίσθηση του «μοιράσματος» και της κοινής καθημερινότητας.
Όλοι έχουν τα ίδια δικαιώματα, ζουν σε ένα σπίτι με ίδιους κανόνες και χρησιμοποιούν σχεδόν τα ίδια πράγματα. Η ομάδα δηλαδή είναι σε πρώτο πλάνο, ενώ η ατομικότητα ακολουθεί. Πόσο βοηθητικό είναι αυτό για ένα μικρό παιδί;
Όταν γεννιέται το παιδί είναι απόλυτα εξαρτημένο από τους γονείς του για την επιβίωσή του. Έτσι, πολλές φορές νιώθει πως μπορεί να υπάρχει πάντα σε συνάρτηση με κάποιον. Μεγαλώνοντας θα αρχίσει να συνειδητοποιεί ότι είναι ένα ξεχωριστό άτομο και θα αρχίσει να ψάχνει τα όρια του εαυτού του.
Η αίσθηση ότι όλα ανήκουν σε όλους και μέσα στο σπίτι όλοι είναι μαζί, δε βοηθά το παιδί να προχωρήσει στο σχηματισμό του προσωπικού του χώρου- τόσο εσωτερικά, όσο και εξωτερικά. Η εξωτερική οριοθέτηση είναι αυτή που θα βοηθήσει το παιδί να δημιουργήσει τον μοναδικό του εσωτερικό κόσμο. Σε αυτό θα βοηθήσει εξαιρετικά πολύ η στάση των γονιών και ο δικός του διαχωρισμός στις σχέσεις και τις εμπειρίες της οικογενείας. Π.χ. η συζυγική σχέση πρέπει να διαφυλάσσεται και να είναι κάτι ξεχωριστό από τη γονική σχέση που εμπλέκει και τα παιδιά. Αυτό, αμέσως «επιτρέπει» στο παιδί να δημιουργήσει μια ξεχωριστή σχέση με τον εαυτό του, χωρίς να εντάσσει πάντα τους γονείς του. Το «Εγώ» διαχωρίζεται από το «Εσύ» αλλά και το «Εμείς». Αυτή είναι και η αρχή της ανεξαρτητοποίησης.
Μερικές πρακτικές συμβουλές που θα βοηθήσουν σε αυτή τη διαδικασία:
- Το παιδί έχει τον δικό του προσωπικό χώρο (δωμάτιο ή κρεβάτι), σε σχέση με τον οποίο αποκτά δικαιώματα και υποχρεώσεις.
- Πέρα από σπάνιες περιπτώσεις (αρρώστια, νυχτερινός φόβος κ.α.), το παιδί δεν πρέπει να κοιμάται στο κρεβάτι των γονιών του, σύμβολο της συζυγικής τους σχέσης.
- Ο γονιός προγραμματίζει τη μέρα του και βοηθά και το παιδί να δημιουργεί ένα στοιχειώδες ημερήσιο πρόγραμμα, με δραστηριότητες ή στιγμές που θα είναι μακριά (σωματικά ή πνευματικά) από τους γονείς του.
- Οι γονείς πρέπει να δίνουν «το καλό παράδειγμα», όντας δραστήριοι και έχοντας ασχολίες μόνο για τους δύο ή ο καθένας για τον εαυτό του. Έτσι, θα αρχίσει να εντάσσει σιγά σιγά και το παιδί δραστηριότητες που του αρέσουν.
- Δεν χρειάζεται το παιδί να είναι σε μια συνεχή κίνηση και εναλλαγή ερεθισμάτων και δραστηριοτήτων, καθώς όταν μείνει ήρεμο και ακόμα περισσότερο μόνο του (πάντα σε σχέση με την ηλικία του), συνειδητοποιεί και εγκαθιστά τις καινούριες γνώσεις και εμπειρίες που έζησε.
- Αυτό που πρέπει να εμφυσήσουμε στο παιδί είναι η αίσθηση του δυνατού εαυτού, με όρια και αρετές, ο οποίος μπορεί να σταθεί ΚΑΙ μόνος του, χωρίς τη συνεχή παρουσία και επιβεβαίωση των άλλων. Με αυτό τον τρόπο, το παιδί θα αντιμετωπίζει τη ζωή με αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση.
