Κίλιαν Μέρφι: Ο Ιρλανδός αντιστάρ με τα «λέιζερ μάτια» παίρνει, επιτέλους, την αναγνώριση που του αξίζει
8 Αυγούστου 2023
Τον Ιούνιο του 2022, οι θαυμαστές της ιστορίας μιας οικογένειας εγκληματιών στο Μπέρμιγχαμ του Μεσοπολέμου, αδημονούσαν για τον έκτο και τελευταίο κύκλο του “Peaky Blinders”, με το ενδιαφέρον να εστιάζεται πάνω στον κεντρικό ήρωα “Τόμας Σέλμπι”, κατά κόσμον Κίλιαν Μέρφι. Έναν τύπο με τραγιάσκα, μυστήριο κούρεμα και βλέμμα που θυμίζει ακτίνες λέιζερ. Όλοι μιλούσαν για μια ερμηνεία κορυφαία, μοναδική κι αξεπέραστη στην πορεία του Μέρφι. Ένα χρόνο μετά, ο Μέρφι αποδεικνύεται ότι από αυτόν τον μυστήριο τύπο με το διαπεραστικό βλέμμα, ακόμα δεν είχαμε δει τίποτα.
Το καλοκαίρι του 2023, ο κινηματογραφικός κόσμος παραληρεί για την εμφάνιση του Κίλιαν Μέρφι στην -υψηλών προδιαγραφών και φιλοδοξιών- ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν “Οπενχάιμερ”, που αναμένεται να προβληθεί στην Ελλάδα στις 24 Αυγούστου. Η ταινία διανύει μια εξαιρετικά πετυχημένη πορεία σε όσες χώρες ήδη προβάλλεται, ενώ κατά γενική ομολογία τις εντυπώσεις κλέβει η ερμηνεία του Μέρφι στον άκρως περίπλοκο και απαιτητικό πρωταγωνιστικό ρόλο του «πατέρα της ατομικής βόμβας».
Ο 47χρονος Ιρλανδός, που δεν έχει κάνει ποτέ του μαθήματα υποκριτικής, ύστερα από μια σειρά δεύτερων ρόλων -κυρίως ως “κακός”- καταφέρνει σήμερα να κάνει το παγκόσμιο κινηματογραφικό στερέωμα να υποκλίνεται στο ταλέντο του, ενώ έχει ήδη βάλει πλώρη για τα Όσκαρ του 2024. Βρίσκεται στην κορυφή του star system, όντας ο ίδιος όσο πιο αντιστάρ μπορεί. Χωρίς κοσμικές εμφανίσεις, χωρίς social media (“είμαι πολύ μεγάλος γι’ αυτά” είχε δηλώσει παλιότερα), χωρίς καν δημόσιες σχέσεις. “Είµαι αφεντικό του εαυτού µου” έχει ξεκαθαρίσει. “Δεν έχω κάποιον να κατευθύνει τις πράξεις µου και παίρνω εγώ όλες τις αποφάσεις που µε αφορούν”. Κι αν η καθολική αναγνώριση άργησε λίγο, δεν πειράζει, η δικαίωση ήρθε θεαματικά -και μάλιστα με τους όρους του.
Η κάμερα λατρεύει το πρόσωπό του, ενώ ο ίδιος δείχνει σαν να μη τον ενδιαφέρει καθόλου. Σήμα κατατεθέν του το βλέμμα και μια εσωτερικευμένη ένταση, μια μοναδική ικανότητα να καθηλώνει και μόνο με την παρουσία του.
“Ο Κίλιαν παίζει με ψυχή, δεν είναι ένας ηθοποιός που αναλώνεται σε μελοδραματισμούς”, έχει πει η Έμιλι Μπλαντ, που στον “Οπενχάιμερ” υποδύεται τη σύζυγο του. “Δεν υπάρχουν πολλοί ηθοποιοί, που μπορούν όπως αυτός να μαγνητίζουν τα βλέμματα. Και δεν είναι μόνο τα μάτια του, που είναι σαν ακτίνες λέιζερ. Έχει σκεφτεί κάθε λεπτομέρεια”
Η προσπάθεια να αποδώσει την προσωπικότητα του Οπενχάιμερ, δεν ήταν καθόλου εύκολη. Xρειάστηκε να χάσει πολλά κιλά, να διαβάζει πολύ και να κοιμάται ελάχιστα, πιέζοντας τον εαυτό του στα όρια. “’Ετρεχα με απίστευτη ενέργεια” έχει πει ο ίδιος. “Πέρασα ένα όριο, πέρα από το οποίο δεν με ένοιαζε ούτε το φαγητό, ούτε ο ύπνος. Δεν με ένοιαζε τίποτα".
“Έτρωγε μόλις ένα αμύγδαλο την ημέρα” έχει αποκαλύψει η συμπρωταγωνίστρια του, Έμιλι Μπλαντ, ενώ ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, επίσης μέλος του καστ, έχει δηλώσει χαρακτηριστικά: “Ποτέ δεν έχω δει μεγαλύτερη θυσία από πρωταγωνιστή στην καριέρα μου. Ήταν ολοκληρωτικά αφοσιωμένος στο ρόλο. Αν για παράδειγμα είχαμε ένα ελεύθερο τριήμερο, του λέγαμε ότι θα πάμε βόλτα στη Σάντα Φε, κι εκείνος απαντούσε “καλά να περάσετε, εγώ έχω διάβασμα””.
Σύμφωνα με δηλώσεις του στους New York Times, ο Μέρφι είχε μόλις κάτι περισσότερο από πέντε μήνες για να προετοιμαστεί τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά για το ρόλο, καθώς το χρονοδιάγραμμα του Νόλαν για τα γυρίσματα της ταινίας ήταν αρκετά σφιχτό. “Μου αρέσει να παίζω και με το σώμα μου και ο Οπενχάιμερ είχε μια πολύ ξεχωριστή σωματική διάπλαση και σιλουέτα. Ήταν πολύ αδύνατος, σχεδόν αποστεωμένος, ζούσε με μαρτίνι και τσιγάρα κι είχε αυτά τα πολύ φωτεινά μάτια. Ήθελα να αποδώσω το βλέμμα του, οπότε δουλέψαμε πολύ πάνω στη σιλουέτα και τις εκφράσεις του, πριν ακόμα ξεκινήσουν τα γυρίσματα”.
Ο Κίλιαν Μέρφι γεννήθηκε στις 25 Μαΐου 1976, στο Ντάγκλας, ένα προάστιο του Κορκ στην Ιρλανδία και μεγάλωσε σε μια μεσοαστική οικογένεια με γονείς που εργάζονταν στην εκπαίδευση (σχολικός επιθεωρητής ο πατέρας, καθηγήτρια γαλλικών η μητέρα). Για να τους κάνει το χατίρι πέρασε στη Νομική, την οποία παράτησε αμέσως μετά το πρώτο έτος για να ακολουθήσει καριέρα στη μουσική, καθώς τραγουδούσε, έγραφε τραγούδια κι έπαιζε κιθάρα σε διάφορα μικρά συγκροτήματα. Αλλά κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ‘90, εντελώς τυχαία κι αναπάντεχα προέκυψε η ηθοποιία και παρέσυρε οτιδήποτε άλλο.
Αφορμή στάθηκε μια παράσταση που παρακολούθησε ως φοιτητής, μια θεατρική διασκευή της ταινίας του Κιούμπρικ “Κουρδιστό πορτοκάλι”. Τον συνεπήρε σε βαθμό, που πήγε και βρήκε τον υπεύθυνο ενός θεατρικού θιάσου στο Κορκ, ζητώντας να κάνει δοκιμαστικό. Με τα πολλά κατάφερε να πάρει ένα ρόλο στην παράσταση “Disco Pigs”, η οποία σημείωσε απρόσμενη επιτυχία, που οδήγησε και στην κινηματογραφική μεταφορά της.
Disco Pigs
Κι ύστερα άρχισαν να έρχονται προτάσεις για μικρούς ρόλους, με πρώτο σημαντικό σταθμό στην καριέρα του τη συμμετοχή του στην ταινία “28 μέρες μετά” του Ντάνι Μπόιλ το 2002, που έφερε τις πρώτες θετικές κριτικές. Ακολούθησαν το “Breakfast on Pluto”, η “Επιστροφή στο Cold Mountain”, η “Νυχτερινή Πτήση” και “Το κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι”.
28 Days Later
Breakfast on Pluto
Red Eye
Tο 2005 πέρασε από οντισιόν για τον ρόλο του Μπάτμαν, στην ταινία “Batman Begins”. Δεν πήρε το ρόλο, όμως ο Κρίστοφερ Νόλαν εκτίμησε τις υποκριτικές ικανότητές του και του έδωσε το ρόλο του Σκιάχτρου και στις τρεις ταινίες της σειράς. Ακολούθησε ο πρωταγωνιστικός ρόλος στην ταινία του Κεν Λόουτς, “Ο άνεμος χορεύει το κριθάρι” και ύστερα η συμμετοχή σε άλλη μια ταινία του Νόλαν (“Inception”) και πάλι με δεύτερο ρόλο. Η ώρα για ένα πρώτο, που θα ήταν όλος δικός του, δεν είχε έρθει ακόμα. Η έκτη συνεργασία του με τον Νόλαν (μετά και τη “Δουνκέρκη” πάλι σε β’ ρόλο) ήταν και η τυχερή.
Peaky Blinders
Παράλληλα, συνέχιζε και τη θεατρική του καριέρα, όμως το μεγάλο μπαμ, τελικά ήρθε από την τηλεόραση. Ο ρόλος του Τόμι Σέλμπι στο “Peaky Blinders” του BBC (που αν και ξεκίνησε συγκρατημένα, εξελίχθηκε σε μεγάλη επιτυχία έξι σεζόν) στάθηκε κατά δήλωσή του ο αγαπημένος του στη μέχρι τότε καριέρα του.
Ο δημιουργός της σειράς, Στίβεν Νάιτ, του τον ανέθεσε χωρίς δεύτερη σκέψη: “Τον ήξερα, τον είχα δει σε προηγούμενες εμφανίσεις του κι όταν έμαθα ότι ενδιαφέρεται για το ρόλο, είπα αμέσως ναι, αφού πρόκειται για έναν ηθοποιό, που σε καθηλώνει με το που εμφανίζεται στην οθόνη. Πριν ακόμα κάνει τίποτα...”.
Για το συγκεκριμένο ρόλο, χρειάστηκε να κάνει άλλου είδους “θυσίες”. “Αναγκάστηκα να πάω στο γυμναστήριο περισσότερες φορές από όσες έχω πάει σε όλη μου τη ζωή” έχει δηλώσει ο ίδιος στο BBC. “Δεν είμαι καθόλου σκληρός τύπος, οπότε είναι μακράν ο πιο σκληρός χαρακτήρας που έχω υποδυθεί ποτέ”.
Ο Κίλιαν Μέρφι, όχι, δεν είναι καθόλου σκληρός, είναι ένας μάλλον κουλ τύπος, που χαίρεται την επιτυχία του, αλλά δεν θέλει και... πολλά πολλά. Δεν του αρέσει να ποζάρει για σέλφι με θαυμαστές, αλλά προτιμά μια χειραψία και μια μικρή συνομιλία.
Η ζωή του, όπως έχει πει, είναι πολύ απλή: “Διαβάζω πολλά βιβλία. Βλέπω πολλές ταινίες. Ακούω πολλή μουσική. Βγάζω βόλτα τον σκύλο. Μαγειρεύω. Περνάω χρόνο με την οικογένειά μου...". Σύζυγος του από το 2004 -και σύντροφος από το 1996, όταν γνωρίστηκαν σε μια συναυλία- είναι η Ιβόν ΜακΓκίνες, Ιρλανδή εικαστικός, με την οποία έχει δυο γιους στην εφηβεία.
Αποφεύγει να μιλάει για τη γυναίκα και τα παιδιά του και σε συνέντευξή του στους Irish Times έχει εξηγήσει γιατί:
“Βλέπω τον εαυτό μου ως ηθοποιό και η δουλειά μου είναι να ενσαρκώνω άλλους ανθρώπους. Όσο λιγότερα, λοιπόν, γνωρίζει ο κόσμος για μένα, τόσο καλύτερα μπορώ να “μεταμορφωθώ” σε άλλους. Δεν είναι λογικό;”.
Ύστερα από μια πολυετή διαμονή στο Λονδίνο, το 2015 πήρε την οικογένειά του κι επέστρεψαν στην Ιρλανδία. “Είναι μια πολύ συνηθισμένη ιρλανδική ιστορία το να φεύγεις, να κάνεις αυτό που θες και μετά να επιστρέφεις στον τόπο σου. Ήταν η καλύτερη απόφαση που μπορούσαμε να πάρουμε. Δεν μας λείπει καθόλου το Λονδίνο. Είσαι πιο ήρεμος όταν έχεις λιγότερους ανθρώπους γύρω σου...”.
Η μουσική παραμένει ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής του κι όπως έχει πει είναι η τέχνη που τον επηρεάζει στο βαθύτερο επίπεδο. “Είναι µια προσωπική µορφή έκφρασης, µέσω της µουσικής δηλώνω το ποιος είµαι. Με κινεί συναισθηµατικά, και οι ερµηνείες µου καλυτερεύουν. Τη χρειάζοµαι”. Σε συνέντευξη στον Guardian, μάλιστα, είχε παραδεχτεί ότι γράφει ακόμα μουσική, αλλά δεν σκοπεύει ποτέ να τη βγάλει προς δημόσια κατανάλωση.
Είπαμε, είναι κουλ, αλλά δεν θέλει και πολλά πολλά. Ιδανικά, όπως έχει πει “...θα ήθελα να κάνω μία δουλειά τον χρόνο και να ξοδεύω όλους τους υπόλοιπους μήνες ως απλός άνθρωπος. Στην πραγματικότητα έχω μία πολύ βαρετή, όσο και συναρπαστική ζωή”.
Μπορεί να μην αγαπά τη δημοσιότητα, ο Μέρφι όμως δεν διστάζει να μιλήσει δημόσια για κοινωνικά ζητήματα. Το 2016, παρέλασε μαζί με ένα πλήθος 25.000 ατόμων σε μια διαμαρτυρία για περισσότερα δικαιώματα υπέρ των αμβλώσεων στην Ιρλανδία, ενώ την περίοδο που ξέσπασαν οι καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση κατά του παραγωγού Χάρβεϊ Γουάινσταϊν, ο Μέρφι πήρε αμέσως θέση, τονίζοντας: "Δεν έχω αρκετά λόγια για να καταδικάσω αυτό που έκανε. Θαυμάζω αυτές τις γυναίκες που βγήκαν μπροστά και μίλησαν”.
