Το να επιστρέφεις στο σπίτι σου μετά από μια κουραστική μέρα και να αντικρίζεις ένα μικρό «χάος», δεν είναι κι ό,τι καλύτερο υπάρχει. Απλώς, κάντο εικόνα: Έχεις περάσει τη μισή μέρα σου στον εργασιακό σου χώρο, έχεις ξοδέψει ατέλειωτες ώρες στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στους δρόμους, κι αντί να επιστρέψεις στο σπίτι σου και να δεις έναν χώρο που σε γαληνεύει, αντικρίζεις απλώς την απόλυτη ακαταστασία.
Σε αυτήν την περίπτωση, τα προβλήματα είναι δύο: Εκτός από το ότι – πρακτικά μιλώντας, σε ένα σπίτι όπου βασιλεύει η ακαταστασία, δεν μπορείς να βρεις χώρο για να χαλαρώσεις και να ηρεμήσεις, όλη αυτή η κατάσταση σου προκαλεί (ακόμα κι αν δεν το καταλαβαίνεις) άγχος και στρες. Και υπάρχει επιστημονική εξήγηση για αυτό.
Οι έρευνες, υποστηρίζουν πως όταν ένας άνθρωπος περιτριγυρίζεται από περισπασμούς, ο εγκέφαλός του, ουσιαστικά, βιώνει μια γνωστική υπερφόρτωση, όπως ακριβώς συμβαίνει και με το multitasking. Η ακαταστασία, βομβαρδίζει το μυαλό με υπερβολικά ερεθίσματα, με αποτέλεσμα οι αισθήσεις να «δουλεύουν» υπερωρία. Όλη αυτή η διαδικασία, με τη σειρά της, συμβάλλει στην αύξηση του άγχους και του στρες, καθώς και στη μείωση της παραγωγικότητας. Μια μελέτη που έχει δημοσιευτεί στο περιοδικό «Journal of Environmental Psychology», αποδεικνύει πως η απουσία τάξης σε ένα σπίτι, μειώνει επίσης το αίσθημα της ευημερίας, της ευτυχίας και της ασφάλειας που αντλεί ένα άτομο από την παρουσία του στον προσωπικό του χώρο. Αυτό, φυσικά, δεν αποτελεί «κανόνα» για όλους τους ανθρώπους, καθώς κάποιοι έχουν την ικανότητα να αγνοούν τους περισπασμούς και να λειτουργούν απολύτως φυσιολογικά σε ένα περιβάλλον με ακαταστασία.
Επηρεάζονται όλοι το ίδιο από την ακαταστασία;
Μέχρι τώρα, τα στοιχεία έχουν αποδείξει πως οι βλαβερές συνέπειες της ακαταστασίας, μπορεί να είναι πιο έντονες στις γυναίκες απ' ό,τι στους άνδρες. Ενδεικτικά, σχετική μελέτη που διεξήχθη σε 60 ζευγάρια, διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που ζούσαν σε ακατάστατο σπίτι, είχαν υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης (ορμόνη που σχετίζεται με το στρες) και αυξημένα συμπτώματα κατάθλιψης.
Τα αποτελέσματα αυτά, παρέμειναν σταθερά ακόμα και όταν ελήφθησαν υπόψη άλλοι παράγοντες, όπως η ικανοποίηση από τη σχέση ή τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας τους. Αντίθετα, οι άνδρες ήταν σε μεγάλο βαθμό ανεπηρέαστοι από την κατάσταση του οικιακού τους περιβάλλοντος.
