Γυναίκες στην επιστήμη: Η Αλεξία Μπρη, Διευθύντρια Εταιρικής Επικοινωνίας της L'Oréal Hellas, μιλάει για τη σημασία του θεσμού

Το Διεθνές Πρόγραμμα L’Oreal – UNESCO Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη ολοκλήρωσε φέτος 20 χρόνια συνεισφοράς, μέσα στα οποία 3.124 γυναίκες επιστήμονες έχουν διακριθεί σε 117 χώρες. Συγκεκριμένα, 102 έλαβαν βραβεία για αριστεία στην επιστήμη, εκ των οποίων 3 στη συνέχεια κέρδισαν το βραβείο Νόμπελ, ενώ ακόμα 3022 ταλαντούχες νέες γυναίκες έλαβαν υποτροφίες για να ολοκληρώσουν το πολλά υποσχόμενο ερευνητικό τους έργο.

Το έργο του θεσμού γιορτάστηκε πριν λίγο καιρό μέσα από τη δημιουργία της επετειακής έκθεσης φωτογραφίας «Το θηλυκό πρόσωπο της επιστήμης», στο Μουσείο Μπενάκη. Το jenny.gr είχε την ευκαιρία να μιλήσει με την Διευθύντρια Εταιρικής Επικοινωνίας της L'Oréal Hellas, Αλεξία Μπρη, η οποία μας αποκάλυψε διάφορες λεπτομέρειες για τη σημασία και το μέλλον του θεσμού στη χώρα μας, αλλά και παγκοσμίως.

Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση για τις Ελληνίδες γυναίκες επιστήμονες από το 2006 μέχρι σήμερα;

Οι γυναίκες της Επιστήμης αντιμετωπίζουν διαφορετικές προκλήσεις καθημερινά, που έχουν να κάνουν με μια σειρά παραγόντων όπως εξασφάλιση επιχορηγήσεων, ίσες ευκαιρίες στην πρόσληψη, προώθηση του επιστημονικού τους έργου, δημοσιεύσεις της έρευνάς τους, αλλά και με την προσπάθεια εξισορρόπησης των αναγκών της επαγγελματικής και της προσωπικής τους ζωής. Η πιο μεγάλη πρόκληση ωστόσο πιστεύω ότι έχει να κάνει με την αλλαγή νοοτροπίας και το μετασχηματισμό των συστημάτων, προς τη δημιουργία ενός κόσμου χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμο για όλους.

Ποια θεωρείτε πως είναι η μεγαλύτερη επιτυχία του θεσμού;

Είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι που η Ελλάδα είναι μία από τις 117 χώρες διεθνώς, που έχουν αναπτύξει εθνικά προγράμματα στο πλαίσιο του διεθνούς θεσμού L’Oréal-UNESCO Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη. Το ελληνικό πρόγραμμα, σε συνεργασία με τη L’Oréal Hellas και την Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO, ξεκίνησε το 2006. Από τότε έχει πραγματοποιήσει 9 συνολικά βραβεύσεις οι οποίες ανέδειξαν και στήριξαν το έργο 26 Ελληνίδων επιστημόνων, από 12 Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και Ερευνητικά Κέντρα σε όλη την Ελλάδα. Τα επιτεύγματα, αλλά και η πορεία αυτών των σπουδαίων γυναικών επιστημόνων, που ξεχωρίζουν για το όραμά τους και για το πάθος τους για την έρευνα και την επιστημονική πρόοδο, έχουν αποτελέσει πηγή έμπνευσης για τις Ελληνίδες επιστήμονες του αύριο. Και αυτή είναι η μεγαλύτερη επιτυχία του προγράμματος: ότι ανοίγει το δρόμο και εμπνέει τις νέες γυναίκες επιστήμονες να ακολουθήσουν τα όνειρά τους

Πώς έχει βοηθηθεί η επιστημονική κοινότητα από τον θεσμό;

Το πρόγραμμα L’Oréal-UNESCO Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη, έχει κάνει ήδη πολλά βήματα στο να βοηθήσει τις γυναίκες να κερδίσουν την αναγνώριση μέσα στην επιστημονική κοινότητα. Ωστόσο, η ενδυνάμωση των γυναικών επιστημόνων είναι μια πρόκληση που μας αφορά όλους. Οι γυναίκες, όπως και οι άνδρες, έχουν σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν. Για αυτό και η δέσμευση και η συνεργασία με κορυφαίους άνδρες επιστήμονες, οι οποίοι σήμερα κατέχουν την πλειοψηφία των ανώτερων επιστημονικών ρόλων, είναι θεμελιώδους σημασίας για την επίτευξη διαρκών αλλαγών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ξεκινήσαμε μια ακόμα φιλόδοξη πρωτοβουλία μέσω της οποίας καλούμε τους άνδρες να ενωθούν μαζί μας και να ηγηθούν αυτής της μεταμόρφωσης. Μέσα από μια σειρά νέων ενεργειών, ενθαρρύνουμε σεβαστούς άνδρες στην επιστημονική κοινότητα να προβούν σε συγκεκριμένες και μετρήσιμες δεσμεύσεις για να διευρύνουν την πρόσβαση σε επιχορηγήσεις, να ενθαρρύνουν ίσες ευκαιρίες στην πρόσληψη, προώθηση, δημοσιεύσεις έρευνας και υποψηφιότητες και να προσφέρουν καθοδήγηση σε ταλαντούχες γυναίκες επιστήμονες. Επιπλέον, θα ενθαρρύνουμε την επόμενη γενιά ανδρών επιστημόνων να δεσμευτούν για την προώθηση της ισότητας των φύλων στην επιστήμη.

Έχει αυξηθεί ο αριθμός των γυναικών στον χώρο της επιστήμης μέσα στα 20 χρόνια της ιστορίας του Διεθνούς Προγράμματος;

Τα τελευταία είκοσι χρόνια, παρατηρούμε ότι η κοινωνία προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες στις γυναίκες, με όλο και πιο πολλές σπουδαίες γυναίκες να αναλαμβάνουν ηγετικές θέσεις σε διάφορους τομείς της επιστήμης. Ωστόσο, παρόλη την πρόοδο, είναι ακόμα τόσα πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν για να επιτευχθεί η ισότητα των δύο φύλων και να δοθούν λύσεις σε πολλές από τις σημερινές προκλήσεις. Ο αριθμός των γυναικών στην επιστήμη έχει αυξηθεί, αλλά η γυάλινη οροφή εξακολουθεί να υπάρχει καθώς μόλις το 11% των ηγετικών θέσεων στην επιστήμη καλύπτεται από γυναίκες. Στη L’Oréal πιστεύουμε ότι ένας κόσμος χωρίς τη συμβολή των γυναικών είναι αδιανόητος. Γι’ αυτό, τα τελευταία 20 χρόνια, το Ίδρυμα L’Oréal, σε συνεργασία με την UNESCO, στηρίζει ενεργά τις γυναίκες στην επιστήμη, συμβάλλοντας στην προώθηση της καλύτερης εκπροσώπησης των γυναικών στον τομέα της επιστημονικής έρευνας, μέσα από το πρόγραμμα L’Oréal-UNESCO Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη. Ο Κόσμος χρειάζεται την Επιστήμη και η Επιστήμη χρειάζεται Γυναίκες. Είναι μια αλήθεια πιο δυνατή και επίκαιρη από ποτέ. Οι λύσεις που χρειάζεται η ανθρωπότητα για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του μέλλοντος θα προέλθουν σε μεγάλο βαθμό από την επιστήμη. Είναι λοιπόν απαραίτητο όλο και περισσότερες γυναίκες να συμμετέχουν ισότιμα σε αυτό το ταξίδι, ώστε η επιστημονική κοινότητα να μπορεί να αντλεί από τη δημιουργικότητα και το ταλέντο όλων των λαμπρών μυαλών του κόσμου, σε μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς.

Πόσο σημαντική είναι η βράβευση για τις γυναίκες αυτές στην μετέπειτα πορεία τους;

Η βράβευση του προγράμματος L’Oréal-UNESCO Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη βοηθάει νέες ερευνήτριες να αποκτήσουν μια χρηματοδότηση που θα τις βοηθήσει να συνεχίσουν το ερευνητικό τους έργο στη χώρα τους, αλλά κυρίως τους δίνει και την αυτοπεποίθηση και την αναγνώριση που χρειάζονται για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν ευκολότερα όλες τις δυσκολίες που εμφανίζονται στο δρόμο τους.

Θεωρείτε πως ο θεσμός έχει καταφέρει να σπάσει το στερεότυπο που θέλει τους άντρες να είναι καλύτεροι επιστήμονες και να ακολουθούν παραδοσιακά επιστημονική καριέρα;

Παρόλο που τα τελευταία χρόνια, το ποσοστό των γυναικών που έχουν επιλέξει επιστημονική σταδιοδρομία έχει αυξηθεί, πολλές γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν εμπόδια στην πραγματοποίηση μακροχρόνιων και δυνατών σταδιοδρομιών, στην εξασφάλιση ηγετικών θέσεων ευθύνης ή ακόμα και στην πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Ως αποτέλεσμα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση για παράδειγμα, οι γυναίκες κατέχουν επί του παρόντος μόνο το 11% των ανώτερων ρόλων στα ακαδημαϊκά ιδρύματα. Λιγότερο από το 30% των ερευνητών είναι γυναίκες και μόνο το 3% των βραβείων Νόμπελ για την Επιστήμη έχουν ποτέ απονεμηθεί σε γυναίκες επιστήμονες.

Ποια είναι τα κριτήρια και η διαδικασία της επιλογής των γυναικών που βραβεύονται κάθε χρόνο;

Τα Ελληνικά Βραβεία χορηγούνται σε Ελληνίδες Επιστήμονες, ηλικίας μέχρι 40 ετών, κατόχων διδακτορικού διπλώματος, οι οποίες ασχολούνται με την Επιστημονική Έρευνα στον τομέα των Βιοεπιστημών και των Φυσικών Επιστημών. Οι αιτούσες πρέπει να δραστηριοποιούνται σε Πανεπιστήμια ή Ερευνητικά Ιδρύματα της Ελλάδας. Η επιλογή των επιτυχουσών πραγματοποιείται από ανεξάρτητη Επιτροπή που απαρτίζεται τόσο από Καθηγητές του τομέα των Βιοεπιστημών και των Φυσικών Επιστημών, όσο και από εκπροσώπους της L’Oréal Hellas και της Ε.Ε.Ε. UNESCO. Η Επιτροπή επιλέγει τις νικήτριες σύμφωνα με μια σειρά κριτηρίων αξιολόγησης που αναφέρονται αναλυτικά στον επίσημο ιστότοπο του προγράμματος www.womeninscience.gr Η υποβολή υποψηφιοτήτων για τα βραβεία 2018-2019 ξεκίνησε την 1^η Οκτωβρίου 2018 και θα διαρκέσει μέχρι και τις 15 Δεκεμβρίου 2018

Ποια ήταν η ανταπόκριση του κοινού στην επετειακή έκθεση;

Το κοινό αγακάλιασε την έκθεση το «Θηλυκό Πρόσωπο της Επιστήμης» από την πρώτη κιόλας ημέρα των εγκανίων και είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι με την ανταπόκριση στην προσπάθεια αυτή. Ελπίζουμε ότι οι βραβευμένες του Θεσμού θα αποτελέσουν πρότυπα για τη νέα γενιά επιστημόνων και ερευνητών και στη χώρα μας και θα ρίξουν φως στη σπουδαιότητα της συνεισφοράς των γυναικών στην επιστήμη.

Τι σημαίνει για εσάς το θηλυκό πρόσωπο της επιστήμης και πως οραματίζεστε/ελπίζετε να εξελιχθεί στο μέλλον;

Το θηλυκό πρόσωπο της επιστήμης φιλοδοξεί να μας αποκαλύψει την ομορφιά και την αλήθεια της γυναίκας, που βρίσκεται πίσω από την επιστήμονα, μιας γυναίκας που οραματίζεται να συμβάλλει στην πρόοδο της ανθρωπότητας. Στο μέλλον ελπίζω να εξαλειφθούν όλες οι ανισότητες και οι γυναίκες να έχουν ίση εκπροσώπηση στην επιστήμη, όπως και σε κάθε άλλο τομέα.

Η L’Oréal βρίσκεται πάντα δίπλα στις γυναίκες. Ποια είναι τα επόμενα βήματά της;

Φέτος το πρόγραμμα L’Oréal-UNESCO Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη προχώρησε ακόμα πιο μακριά, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Στο πλαίσιο της επετείου των 20 χρόνων του διεθνούς Θεσμού, εγκαινιάστηκε στη χώρα μας ένας θεσμός ετήσιων συναντήσεων μεταξύ των σημερινών καταξιωμένων ερευνητών και των μελλοντικών επιστημόνων. Η Ημερίδα Women In Science Classes, που διοργανώθηκε για πρώτη φορά το Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, έδωσε την ευκαιρία για πρώτη φορά σε νέους φοιτητές και ερευνητές να γνωρίσουν τις Ελληνίδες Βραβευμένες επιστήμονες, σε ένα πλαίσιο συνάντησης με σκοπό την ενθάρρυνση της συζήτησης και το διάλογο για θέματα που τους απασχολούν σχετικά με τις σπουδές τους και τη μελλοντική τους καριέρα. Και αυτή ήταν μόνο η αρχή! Στόχος και φιλοδοξία των μελλοντικών ημερίδων, είναι να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης και να ενδυναμώσουν τις νέες και τους νέους να ακολουθήσουν το όνειρό τους στον κόσμο της επιστήμης, ακολουθώντας το παράδειγμα των διακεκριμένων επιστημόνων του ελληνικού προγράμματος.